Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da düzenlenen 1. Çin-Arap Ülkeleri Zirvesi’nde iki taraf arasındaki pragmatik iş birliğine dair “Sekiz Ortak Eylem”i açıkladı. Xi Jinping, ilk olarak, Çin’in Arap ülkeleriyle kalkınma iş birliği alanında toplam 5 milyar yuan değerindeki yardım projelerinin uygulanmasını ele almakta olduğunu, 30 Arap ülkesinin sunacağı projeleri Küresel Kalkınma İnisiyatifi’ne dahil edeceğini söyledi.
1-Ticaret hacmi 430 milyar dolara çıkacak
Çin’in Arap ülkelerine üretim kapasitesi, altyapı, enerji ve yeşil finansman alanlarında kredi desteği sağlayacağını, Asya Altyapı Yatırım Bankası’nın Arap ülkelerinin daha yüksek kaliteli, düşük maliyetli ve sürdürülebilir altyapı yatırımlarını destekleyeceğini belirten Xi, Arap ülkeleri arasındaki en az gelişmiş ülkelerin ürünlerinin yüzde 98’ine sıfır tarife uygulayacaklarını, Filistin, Yemen, Lübnan ve Suriye’ye insani yardım sağlayacaklarını ve bu ülkelerin yeniden inşasına destek olacaklarını söyledi. Xi, 2027 yılına kadar Çin ile Arap ülkeleri arasındaki ticaret hacminin 430 milyar dolara ulaşması için çaba gösterileceğini ifade etti.
2-Arap ülkelerine 500 tarım uzmanı gönderilecek
İkinci olarak, Çin’in Arap ülkelerinin gıda güvenliğini artırmalarına ve tarımsal üretim kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı olacağını dile getiren Xi Jinping, iki tarafın, modern tarım için beş ortak laboratuvar kurması, tarım teknolojileri alanında iş birliği projeleri yürütmesi için de çalışılacağını ifade etti. Xi, Çin’in Arap ülkelerine 500 tarım uzmanı göndereceğini söyledi.
3-Sağlık ve aşı iş birliği artırılacak
Çin ile Arap ülkeleri arasında halk sağlığı ve aşı alanlarındaki iş birliği ilerletilecek, Çin bu ülkelere sağlık ekipleri göndermeye devam edecek.
4-İklim değişikliğiyle mücadele için 5 proje hayata geçirilecek
Tarafların, kuraklık ve çölleşme gibi alanlarda uluslararası bir araştırma merkezi kurması ve iklim değişikliğiyle mücadele için beş adet Güney-Güney iş birliği projesi uygulanacak. Çin meteoroloji alanındaki çalışmalarıyla Arap ülkelerine destek sunacak, Bu ülkelerle sağlık, yapay zeka, yeşil ve düşük karbon, iletişim ve uzay alanlarında ortak laboratuvar ve Ar-Ge iş birliği merkezleri kurulacak.
5-Enerjide finansman desteği devam edecek
Çin-Arap Ülkeleri Temiz Enerji İşbirliği Merkezi kurulmasını öneren Xi Jinping, Arap ülkelerinde toplam kurulu gücü 5 milyon kilovatın üzerinde olan yenilenebilir enerji projelerine katılmaları için Çinli enerji işletmelerini ve finans kuruluşlarını destekleyecek.
6-Kültür ve turizm projeleri geliştirilecek
Xi, taraflar arasında kültür ve turizm alanlarındaki iş birliğinin derinleştirilmesini de teklif etti.
7-Çin-Arap Gençlik Kalkınma Forumu düzenlenecek
Çin’in Arap ülkeleriyle birlikte Çin-Arap Gençlik Kalkınma Forumu’nu düzenleyeceğini dile getiren Xi, üniversiteler arası iş birliğinin geliştirileceğini, Arap ülkelerinden genç bilim insanlarının Çin’e davet edileceğini ifade etti.
8-Askeri iş birliği artırılacak
Xi Jinping, Çin ile Arap ülkelerinin savunma bakanlıkları ve orduları arasındaki stratejik diyaloğun, askeri temasların güçlendirilmesi, ortak tatbikatların ve personel eğitiminin genişletilmesi, Çin’in bu ülkelerin personeline eğitin vermesi teklifini ortaya koydu. Xi, tarafların veri güvenliği iş birliğini geliştirerek, siber bilgi değişim mekanizması kurması gerektiğini ifade etti.
Kaynak: Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı