Uzmanlar ‘se?men psikolojisinin’ uzun zamandır psikolojinin ilgi alanında olduğunu ve bireylerin siyasi tutumlarını şekillendiren psikolojik fakt?rlerin anlaşılmasına yardımcı olmayı ama?ladığını s?yledi. Se?men davranışlarının rasyonel ve psikolojik fakt?rlerin bir bileşimi ile oluştuğunu belirten Psikiyatri Uzmanı Do?. Dr. Serdar Nurmedov, ‘taraftar, yandaş ve fanatik psikolojisi’ kavramlarına dikkat ?ekiyor. Se?imlerin hayatın sonu olmadığının da altını ?izen Nurmedov, “Se?imler ?nemlidir ve doğru kararlar almak i?in ciddi bir d?ş?nce gerektirir. Ancak se?im sonu?larının sanılanın aksine hayatın diğer alanları ?zerindeki etkisi de sınırlıdır.” diedi.
Se?men psikolojisi, kampanyalarının nasıl d?zenleneceği konusunda ipu?ları sağlar
‘Se?men psikolojisinin’, se?men davranışlarını inceleyen psikolojinin bir araştırma dalı olduğunu belirten Psikiyatri Uzmanı Do?. Dr. Serdar Nurmedov, “Genel olarak tanımlamak gerekirse se?men psikolojisi, bireylerin siyasi? tercihlerinin altındaki psikolojik nedenlerini ve bu tercihlerin nasıl oluştuğunu araştırır.” ifadelerini kullandı.
Se?men psikolojisinin uzun zamandır psikolojinin ilgi alanında olduğunu ve bireylerin siyasi tutumlarını şekillendiren psikolojik fakt?rlerin anlaşılmasına yardımcı olmayı ama?ladığını kaydeden Nurmedov,? “Bu fakt?rler arasında kişilik ?zellikleri, ideolojik eğilimler, sosyal baskı, kampanya mesajları, lider imajı ve olayların algılanması gibi unsurlar yer alır. Se?men psikolojisi, se?im kampanyalarının nasıl d?zenleneceği konusunda ?ok ?nemli ipu?ları sağlar. Aynı zamanda se?im sonu?larını tahmin etmeye de yardımcı olabilir.” şeklinde konuştu.
Se?men davranışlarının kabaca iki başlık altında incelendiğini aktaran Nurmedov bu başlıkları ‘rasyonel değerlendirmeye bağlı’ ve ‘psikolojik etkenlere bağlı’ olarak a?ıkladı.
Se?menlerin tercihlerinin ?oğu zaman rasyonel d?ş?nce s?recinden kaynaklandığının varsayıldığını kaydeden Nurmedov, “Rasyonel değerlendirmeye bağlı tercihleri etkileyen fakt?rler arasında ekonomik durum, parti ideolojisi, adayın kişiliği, kampanya vaatleri ve medya etkisi yer alır.” dedi.
Psikolojik durum oy tercihlerinde rol oynar
Se?men davranışının, sadece rasyonel d?ş?nce s?recine dayanmadığını hatırlatan Nurmedov, “Se?menlerin psikolojik durumları, değerleri, tutumları ve duyguları da oy tercihlerinde rol oynar. Bu psikolojik etkenler grup kimliği, duygusal tepkiler, ilk izlenimler, tutumlar ve kişisel deneyimler şeklinde sıralanabilir. Sonu? itibarıyla se?men davranışı rasyonel ve psikolojik fakt?rlerin bir bileşimi ile oluşur.” a?ıklamasında bulundu.
Taraftarlar kazanmak istedikleri i?in stresli veya endişeli olabilirler
‘Taraftar, yandaş ve fanatik psikolojisi’ kavramlarına da değinen Psikiyatri Uzmanı Do?. Dr. Serdar Nurmedov ‘taraftar psikolojisi’ kavramını ş?yle a?ıkladı:
“Taraftarlık esasında bir sanat?ı, spor kul?b?, siyasi parti veya ideolojinin destek?isi anlamına gelir. Taraftarlık, taraf olduğu grubun başarısına katkıda bulunmak ve onları desteklemek i?in sergilenen tutumu ifade eder. Bir taraftarın psikolojisi, takımının başarısına ilişkin yoğun duygusal tepkiler i?erir. Taraftarlar, takımlarının kazanmasını istedikleri i?in stresli veya endişeli olabilirler ve kazandıklarında b?y?k bir coşku hissederler. Benzer şekilde, takımı kaybettiğinde, hayal kırıklığına uğrayabilirler ve hatta ?z?nt? veya ?fke gibi negatif duygular yaşayabilirler. Bununla birlikte taraftarlıkta genelde yıkıcı bir aşırılık yoktur.”
Yandaşlar kendi i?inde eleştirir, karşı ?ıkar ve sorgular
‘Yandaş’ kavramının ‘taraftar’ kavramı ile benzer anlama sahip olmakla birlikte, daha ?ok siyasi bağlamda kullanıldığını ifade eden Nurmedov, “Bir yandaş, belirli bir siyasi parti veya liderin politikalarına sıkı sıkıya bağlıdır ve onları savunur. Yani, taraftar kavramı daha geniş bir kavram iken, yandaş kavramı siyasi bağlamda kullanılan daha dar bir tanımdır. Yandaşlık psikolojisi, genellikle, diğer insanların farklı bakış a?ılarına karşı kapalı bir tutum i?erir. Bu durum, bazen yandaşların yanıltıcı bilgilere inanmalarına ve ger?ekleri g?z ardı etmelerine neden olabilir. Bununla birlikte, yandaşlıkta k?r? k?r?ne bağlanma, liderlerini veya ait hissettikleri grupları putlaştırma ya da mutlak doğru olarak algılama s?z konusu değildir. Yeri geldiğinde kendi i?inde eleştirir, karşı ?ıkar ve sorgularlar.” şeklinde tanımladı.
Fanatikler yıkıcı davranışlar sergileyebilir
Fanatik psikolojisi tanımını da a?ıklayan Nurmedov, ‘fanatik’ teriminin genellikle tutkulu bir şekilde bir fikir, spor takımı, lider veya herhangi bir konuya bağlılık g?steren kişiler i?in kullanıldığını s?yledi. Bireylerin fanatiği olduğu kişiyi m?nezzeh bir varlık olarak nitelendirdiklerini belirten Nurmedov, “Fanatik psikolojisi, genellikle, bir kişinin belirli bir inan? veya ideolojiye aşırı derecede bağlı olmasından kaynaklanır ve bu bağlılık, kişinin kimliği veya kendine ait bir ?zellik olarak g?r?l?r. Fanatiği olduğu kişi veya ideolojiyi eleştiremez. Başkaları tarafından eleştirildiğinde ise muhalif g?r?şleri asla kabul etmezler ve k?r? k?r?ne savunurlar. Yetersiz kaldığını hissettiklerinde ise aşırıya ka?abilirler. Yıkıcı davranışlar sergileyebilirler.” dedi.
Se?imler ?nemli ancak hayatın sonu değil
Se?imleri hayatın sonu gibi d?ş?nmenin doğru olmadığını vurgulayan Nurmedov, “Se?imler hayatımızın sadece bir b?l?m?n? oluşturur ve hayatımızın sonu değildir. Se?imler ?nemlidir ve doğru kararlar almak i?in ciddi bir d?ş?nce gerektirir. Ancak se?im sonu?larının sanılanın aksine hayatın diğer alanları ?zerindeki etkisi de sınırlıdır. Kaybetmek, yeni fırsatlar yaratmak i?in bir adım olabilir ve hayatımızın diğer alanlarında başarıya ulaşmamıza yardımcı olabilir. ?zetle, se?imler ?nemlidir ancak hayatın sonu değildir.” şeklinde ifade etti.
Sağduyulu insanlar daha saygın ve g?venilir bulunur
Sağduyunun ?nemine de değinen Nurmedov, “Sağduyu, insanların olaylara mantıklı, ger?ek?i ve dengeli bir şekilde yaklaşmasına yardımcı olan ve insanları diğer canlılardan ayıran en ?nemli ?zelliklerden biridir. Sağduyu sahibi insanlar, duygularıyla hareket etmek yerine, bilgi ve mantıktan yola ?ıkarak, doğru kararlar verme eğilimindedirler.” dedi.
Sağduyunun bize ?zellikle se?im s?reci gibi stresli veya zor durumlarda, mantıklı ve soğukkanlı bir şekilde karar vermeyi sağlayacağına dikkat ?eken Nurmedov s?zlerini ş?yle tamamladı
: “Unutulmamalıdır ki, kararlarında sağduyulu davranan insanlar, toplum tarafından daha saygın ve g?venilir bulunur. Toplumda, sağduyulu kararlar almak ve uygulamak, huzur ve g?venliğin korunması a?ısından son derece ?nemlidir. Bu nedenle, sağduyu kavramı, toplumsal yaşamın s?rd?r?lmesinde ve geliştirilmesinde kritik bir rol oynar.”
Hibya Haber Ajansı