İş ve sınav stresinden yorgunluğa…

Günümüzde trafik ve yoğun iş temposunun yarattığı strese; düzensiz ve sağlıksız beslenme, spordan uzak hareketsiz yaşam da eklenince özellikle büyükşehirlerde yaşayanlar, kalp çarpıntısı sorunuyla giderek daha sık karşılaşıyor. Kalp atışlarının hissedilmesinin verdiği rahatsızlık hissi veya kalbin çok hızlı ve çok dolgun atması olarak tanımlanan çarpıntı, ciddi kalp hastalıklarının göstergesi olarak da karşımıza çıkabiliyor. Buna karşın çarpıntının eskiden beri olması, günlük sohbetlerimizde ‘kalbim yine çarpmaya başladı” sözleriyle dile getirilirken, bu söylemler sorunu adeta sıradan hale getiriyor, kanıksatıyor. Oysa çarpıntının ciddi bir sorun olduğunu belirten Acıbadem International Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Güliz Erdem, “Özellikle daha önceden kalp krizi geçirenlerde, kalp damar hastalığı, kalp yetmezliği, kalp kası ve kalp kapak hastalığı olanlarda çarpıntının, ritm bozukluğuna bağlı olması ihtimali çok yüksektir. Çarpıntı ile birlikte baş dönmesi, bayılma, göğüs ağrısı ve nefes darlığı gibi başka şikayetler olursa, acil olarak duruma müdahale edilmelidir” diyor. Çarpıntının nedenini bulmak için kişinin mutlaka kardiyoloji uzmanına görünmesi gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Güliz Erdem, “Kalp hastalıklarının yanı sıra tiroit bezinin fazla çalışması, kansızlık gibi bir sağlık sorunu çarpıntıya sebep olabileceği gibi, bunlar olmaksızın hayat şartlarının yol açtığı çarpıntının nedenleri de mutlaka ortaya çıkarılmalıdır. Örneğin günümüzde sınav stresinin gençlerde çarpıntıya giderek daha fazla yol açtığını görüyoruz” diyor.  Doç. Dr. Güliz Erdem, hayat şartlarının tetiklediği ve çarpıntıya yol açan, önde gelen nedenleri anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.

Özellikle 30- 50 yaşlarındaki çalışan kesimde, hafta içi çarpıntı yakınmaları daha sık oluyor. İş stresi, ofiste çok fazla kafein tüketimi, yorgunluk, uykusuzluk, yemek düzeninde bozulma ve yeterli zamanın olmamasından fast food beslenme; kadınların aile ve iş hayatını aynı anda ideal şekilde devam ettirmeye çalışmasının stresi birçok kişide çarpıntının ilk ortaya çıkan şikayet olmasına sebep oluyor. Bu durumda, çarpıntının nasıl bir kardiyak problem sonucu ortaya çıktığının değerlendirilmesi, çarpıntıyı artıran bu faktörlerin de hasta ve yakınları tarafından farkedilip, mümkün olduğunca engellenmesi için yaşam tarzına yönelik değişiklikler yapılması gerekiyor.

Aşırı fiziksel yorgunluk çarpıntıyı tetikleyen en önemli etkenlerden biri. Bu fiziksel yorgunluk bazen günlük hayattaki yoğunluk nedeni ile olabilirken, bazen de normalde hareketsiz olan kişilerin, kontrolsüz olarak aniden yoğun egzersize başlaması nedeni ile de olabiliyor. Egzersizin düzenli olarak yapılması ve kademeli olarak artırılmasına dikkat edilmesi, özellikle kalp hastalığı riski ya da kalple ilgili yakınması olan kişilerin egzersiz programlarına başlamadan önce kardiyoloji uzmanlarına danışmaları gerekiyor.

Huzursuzluk, korku ve stres çarpıntıyı tetikliyor. Bu duygular özellikle panik atak sırasında sıklıkla görülüyor. Panik atağın da neden olduğu aşırı çarpıntı hissi kişide yoğun bir korkuya neden olmakla birlikte, ayırımın yapılması için öncelikle uzman hekim tarafından kardiyak tetkiklerin yapılması, gereği halinde psikiyatri uzmanının görüşünün alınması gerekiyor. Kardiyoloji ve psikiyatri uzmanları birlikte çalışarak, hastaların fiziksel ve psikolojik iyilik halini tekrar sağlayabilirken, önemli olan hastanın ilk adımı atarak, yakınmaların geçmesini beklemek yerine kardiyoloji polikliniğine başvurmasıdır.

Sağlıklı bir kişinin vücudunun üçte ikisi sudan oluşuyor. Vücudun normal su miktarı azaldığında, tuz ve şeker dengesi de bozuluyor. Aşırı egzersiz ve yaz sıcağında terleme, vücudumuzdaki suyun hızla azalmasına sebep oluyor. Yeterince su içilmemesi, kaybedilen suyun yerine konulmaması, vücudumuzun susuz kalmasına yol açıyor; bu durum vücuttaki elektrolitleri azaltıyor, tansiyonu düşürüyor ve çarpıntıya yol açıyor. Günlük su alımı; aşırı egzersiz, enfeksiyon, sıcak hava gibi diğer etkenler olmadığı durumda, genellikle kadınlar için günde 2 litre, erkeklerde 2 buçuk litre olmalıdır.

Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Güliz Erdem “Enfeksiyon her yaşta insanda çarpıntıyı arttırabiliyor. Kış aylarında soğuk algınlıkları, akciğer enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları, yaz aylarında ise besin zehirlenmelerine bağlı sindirim sistemi enfeksiyonları daha sık görülüyor. Ancak özellikle yaşlı hastalar ritm bozukluklarına daha duyarlı oldukları için çoğu zaman enfeksiyonla ilgili belirtiler henüz başlamadan ilk şikayet çarpıntı olabiliyor” diyor.

Alkol ve sigara çarpıntıyı artırıyor. Düzenli alkol kullanımı ritm bozukluğu riskini arttırdığı gibi, özellikle tatil zamanlarında ani ve yoğun alkol kullanımı sonrasında da ritm bozuklukları tetikleniyor. ‘Tatil kalbi sendromu" olarak tanımlanmış olan bu durum, özellikle kış aylarında hafta sonunun bitiminde daha çok görülüyor. Aynı zamanda aşırı kafein alımının da, özellikle diğer sebeplerle birlikte olduğunda çarpıntıyı arttırdığı görülebiliyor.

Özellikle soğuk algınlığı ve öksürük ilaçlarının bazıları ve bazı bitkisel ilaçlar çarpıntıyı tetikleyebilir. Bu nedenle özellikle daha önceden çarpıntı şikayetleri olanların bu ilaçları doktorlarının gerekli görmediği halde almaktan kaçınmaları gerekiyor.

Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Güliz Erdem “Özellikle lise ve üniversite çağındaki gençler, sıklıkla çarpıntı şikayeti ile polikliniklerimize başvuruyorlar. Kiminde sadece sınav öncesi huzursuzluğun verdiği kalbin hızlanması tespit edilirken, kimilerinde ise stresin ritm bozukluklarını tetiklediğini görüyoruz. Sınav öncesi uykusuzluk, fazla kafein alımı, yeterli su içmemek de, bu şikayetlerin daha fazla artmasına sebep olabiliyor. Unutmayalım ki, hepimiz için en başta sağlığımız gelmelidir. Çocuklarımıza da bizler için en önemli şeyin onun sağlığı ve mutluluğu olduğunu belirtmeliyiz. Bunu hissetmeleri, stresle mücadele etmelerinde en önemli adımlardan biri olacaktır” diyor.