Anız yakmak Türkiye’de yasalarca yasaklanmış ve cezaî yaptırımlara bağlanmış bir eylemdir. 2872 sayılı Çevre Kanunu ve Tarım ve Orman Bakanlığı mevzuatlarına göre, anız yakma işlemi toprak yapısına, çevreye ve ekosisteme zarar verdiği için suç sayılmaktadır.
Yasal Karşılığı:
-2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 20. maddesi gereği anız yakanlara idari para cezası uygulanır.
•2023 yılı itibarıyla, her bir dönüm anız yakma için yaklaşık 500 TL ile 5.000 TL arasında değişen idari para cezası kesilmektedir. Cezalar, ormanlık alanlara veya yerleşim yerlerine yakın bölgelerde yakılan anızlar için daha da artırılabilir.
•Ayrıca, Türk Ceza Kanunu’na göre ormanlara zarar verme gibi sonuçlar doğurursa, TCK 169 maddesi kapsamında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası da gündeme gelebilir. Bu konuyla ilgili diğer yaptırımlar ;
•Desteklerden Mahrum Bırakılma: Tarım desteklerinden faydalanan çiftçiler, anız yaktıkları tespit edildiğinde devlet desteklerinden mahrum bırakılabilirler.
•Toprak Kullanımı ve Ekim Yasağı: Tarım Bakanlığı, anız yakma nedeniyle toprağın kullanımına ve ekim yapılmasına belli süreler yasak getirebilir.
NEDEN YASAK?
Anız yakma, toprağın organik yapısını bozarak verimliliğini düşürür, biyolojik çeşitliliği yok eder, toprak erozyonuna neden olur ve yangın riskini artırır. Ayrıca hava kirliliğine yol açarak çevre sağlığını olumsuz etkiler.
CAYDIRICI TEDBİRLER:
•Alternatif Tarım Tekniklerinin Yaygınlaştırılması: Anız yerine toprak işleme tekniklerinin teşvik edilmesi.
•Denetimlerin Sıklaştırılması: Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından anız yakma sezonlarında saha denetimlerinin artırılması.
•Bilinçlendirme Kampanyaları: Çiftçilere anız yakmanın zararları konusunda eğitimler verilmesi.
Bu yasal düzenlemeler ve yaptırımlar, çevreyi ve tarımsal üretimi koruma amacı taşımaktadır.İpsala ve Keşan ovalarında çeltik ekimi, Kaymakam başkanlığında, İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü, İlçe Sağlık Müdürü, İlçe Kadastro Temsilcisi, DSİ Temsilcisi, Ziraat Odası ve üreticilerden oluşan bir komisyon tarafından planlanmaktadır. Bu komisyon, çeltik ekim miktarını, su kaynaklarının yönetimini, ilaçlama ve koruma tedbirlerini büyük bir titizlikle belirler. Ancak çeltik hasadı tamamlandıktan sonra, bu komisyonun bir anda ortadan kaybolması dikkat çekmektedir.
Son 15-20 gündür İpsala ve Keşan ovalarında gözle görülen hava kirliliği ve yoğun duman, yalnızca iki ilçeyi değil, civar köyleri de etkileyen ciddi bir sağlık tehdidi haline gelmiştir. Özellikle anız yakılmasıyla ortaya çıkan toz, kül ve kimyasallar, havaya karışarak solunum yoluyla canlıların sağlığını ciddi şekilde tehlikeye atmaktadır.
Anız yangınlarının ardından ortaya çıkan bu kirlilik, sadece çevreyi değil, insan sağlığını da derinden etkileyen bir sorun haline gelmiştir. Çeltik hasadı sonrası ortadan kaybolan komisyonun, bu durumu göz ardı etmesi, çözülmesi gereken önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bölgemizde iklim değişikliği, gece-gündüz ısı farklarının artması ve okulların açılmasıyla birlikte solunum yolu hastalıklarının, özellikle astım, alerji gibi akciğer rahatsızlıklarının yanı sıra yaşlılarda KOAH, öksürük ve bronşit vakalarının gözle görülür şekilde artmasının en önemli nedenlerinden biri, anız yakma sonucu atmosfere salınan toz, kül, koku ve kimyasalların yaşam alanlarına yayılmasıdır. Bu unsurlar, hem çevre sağlığı hem de bireysel sağlık üzerinde ciddi ve uzun vadeli etkiler yaratmaktadır.
Başta Keşan Kaymakamı, İlçe Sağlık Müdürü ve Oda Başkanları olmak üzere, tüm yetkilileri acilen göreve davet ediyorum. İlçe Hıfzıssıhha Kurulu, bu konuda acil bir karar almalı ve harekete geçmelidir.
Sağlığımız ciddi bir tehdit altında!
Bugün önlem alınmayacaksa, ne zaman alınacak?
Yaşam kalitemizi korumak ve bu tehlikeyi ortadan kaldırmak için şimdi harekete geçilmelidir!
Kent Konseyimiz bünyesinde oluşturulan ve çalışmalarına devam eden "Kent, Çevre ve Ekoloji Meclisimiz konunun takipçisi olmaya devam edecektir.