Tarihi, ekonomisi ve kültürel zenginlikleriyle Türkiye'nin en önemli kenti olan İstanbul’un trafik yoğunluğu, önemli gündem maddelerinden biri olmaya devam ediyor. İstanbul’da sürücülerin hayatını kolaylaştırmak için hizmet veren Yandex Navigasyon, gerçek zamanlı trafik verisini paylaşmakla birlikte yollarda yıldan yıla meydana gelen değişimlerin de analizini yapıyor. Son analizinde, 2015 yılının Ocak ayından 2017 yılının Aralık ayına kadar olan dönemde navigasyon kullanıcılarının bıraktığı verileri mercek altına alan Yandex, İstanbul trafiğinin 3 yıllık röntgenini çekti.
Analiz, İstanbul’da yapılan büyük ulaşım projelerinin megakentin trafiğine olumlu yönde etki ettiğini gösterdi. 2016’da Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nün ve Avrasya Tüneli’nin art arda devreye girmesiyle İstanbullu sürücülerin rota alternatifleri çoğaldı. İstanbul trafiğinde hafta içi günlerinde 2015 yılına göre 2017’de daha az yoğunluk yaşandı. Trafik sıkışıklığını gösteren aylık trafik puanlarında yılın büyük bölümünde azalmalar tespit edildi. Ortalama hız ise yoğun akşam saatlerinde yüzde 2, gün ortasında 10.00-15.00 saatlerinde yüzde 5 oranında yükseldi. Öte yandan 2017’de sabah yoğunluğunun yaşandığı 7.00-9.00 saatlerinde ortalama hızın geçen yıllara göre yüzde 4 oranında azaldığı gözlemlendi.
Trafikteki araç sayısı arttı
Avrasya Tüneli’nin açılması, Kuzey Çevre Otoyolu’nun ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nün hayata geçirilmesi, şehrin merkezinde Şişli ve Beşiktaş ilçelerindeki ana yol ve köprülerin geçmişe göre biraz daha rahatlamasını sağladı. 2015’ten 2017 yılına gelindiğinde hafta sonu trafiği de değişti; ortalama hız akşam ve gün ortasında yüzde 3 artarken, sabah saatlerinde yüzde 1 oranında azaldı.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2017 yıl sonu verilerine göre İstanbul’da binek araç sayısı ise 2015-2017 döneminde yılda ortalama yüzde 7 artış gösterdi. 2017’de 2 milyon 810 binden fazla araç trafiğe çıktı. Araç sayısının artmasına karşın yoğunluğun azalması ve ortalama hızın yükselmesi dikkat çekti.
Ana bağlantılarda ve köprülerde hız oranı arttı
İstanbul’un bazı bölgelerini birbirine bağlayan ana güzergâhlar, Yandex’in analizinin odak noktasını oluşturdu. Haliç Köprüsü ve 15 Temmuz Şehitler Köprüsü, İstanbul 2. Çevre Yolu ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ile Avrasya Tüneli’ne yoğunlaşan Yandex, bu bağlantılarda 3 yılda meydana gelen hız değişimlerini karşılaştırdı.
Akşam trafiğinin yaşandığı saatlerde, Haliç Köprüsü - 15 Temmuz Şehitler Köprüsü yönünde hız 2015 yılında saatte 23 km, 2016'da 34 km iken, 2017'de saatte 41 km’ye çıktı.
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü geçişinde Asya – Avrupa yönünde 2015'te saatte 32 km olan hız, 2016'da 49 km, 2017'de ise 54 km oldu. Avrupa – Asya yönünde ise 2015'te araçlar ortalama saatte 59 km hız yapabilirken, 2017'de bu rakam 61 km’yi buldu.
Akşam iş çıkışı trafiğinde Avrasya Tüneli’nin hız ölçümüne de bakıldı. Avrasya Tüneli’nin Avrupa-Asya yönünde ortalama hız saatte 18 km, tam tersi istikamette ise 17 km oldu.
Sabah saatlerinde ise şu veriler kaydedildi: Haliç Köprüsü - 15 Temmuz Şehitler Köprüsü yönünde giden sürücüler 2015'te saatte 44 km, 2016'da 48 km hız yaparken, 2017'de 59 km’ye kadar çıkabildiler. Tersi istikamette de 2015'ten 2017'ye 1 puanlık artışla ortalama hız saatte 55 km oldu.
2015 yılında sabah saatlerinde, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü Asya – Avrupa yönünde ortalama saatte 47 km hızda gitmek mümkünken ertesi yıl 53 km, 2017'de ise 73 km’ye ulaşıldı. Avrupa - Asya yönünde ise 2015'te saatte 74 km olan hız, 2017'de 81 km'ye kadar çıktı. Avrasya Tüneli’nde ise ortalama hızlar Avrupa - Asya yönünde saatte 20 km, Asya-Avrupa yönünde ise 15 km oldu.
Pazartesi ve Salı günleri sabah, Cuma günleri ise akşam saatleri yoğun
Analize göre 2017’nin sonunda, İstanbul’da hafta içi günlerinde trafik yoğunluğu sabah 07.00'den 09.00'a kadar yaklaşık 2 saat sürdüğü tespit edildi. Yoğunluğun gün ortasında aşama aşama düştüğü ve akşam trafiği yoğunluğunun ise genellikle saat 16.00'dan sonra yukarı doğru tırmanmaya başladığı gözlemlendi.
Akşam yoğunluğu toplam süre olarak sabah saatlerinden 1 saat daha uzun sürerken akşamları iş merkezlerinden aynı anda çıkan çok sayıda araç, trafiğin tıkanmasına neden oldu.
Pazartesi ve Salı günleri sabah trafiği, Cuma günleri ise akşam trafiği, en yoğun saatler olarak dikkat çekti. Pazartesi günlerinde öğle saatleri diğer iş günlerine göre daha az yoğun geçerken, Cuma günleri ise Cuma namazı saatleri sırasında trafik yoğunluğunda kayda değer bir düşüş yaşandı.
Cumartesi günleri ortalama trafik yoğunluğunda zirvede
Hafta sonları trafik yoğunluğu sabahtan akşama kadar yavaş yavaş artarken 19.00-20.00 saatlerinde ise hızla düşmeye başladı. Cumartesi günleri ortalama trafik puanının pazartesi günlerinden daha yüksek olması da dikkat çekti. Cumartesi günü yollar hafta içi herhangi bir güne göre daha yoğun olurken, Pazar günleri ise trafik açısından en rahat gün olarak gözlemlendi.
Kar yağışında yollar tıkandı
Hava koşulları İstanbul’un trafik durumunu etkileyen en önemli faktörlerden biri olarak dikkat çekti. Örneğin, yoğun kar yağışı nedeniyle 17 Şubat 2015 ve 6 Ocak 2017 tarihleri, son 3 yıllık dönemde trafiğin en çok tıkandığı günler oldu.
Ulusal bayramlar, hafta sonları veya dini bayramlar ile birleştiğinde, insanlar toplu olarak seyahat etmeye başladıkları için tatil başlangıcının bir önceki gününde trafikte artış ve ardından bir düşüş yaşandı.
2015'te 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nün Cuma gününe denk gelmesiyle 30 Nisan'daki trafik puanı 3 yıllık dönemin en yüksek zirveleri arasında yer aldı. Her yılın en düşük trafik puanları ise 1 Ocak günlerinde görüldü.
2016’nın Kurban Bayramı tatili günlerinde ve 2017’de 30 Ağustos Zafer Bayramı’nın 95. yıl dönümünde trafik yoğunluğu çok önemli oranda azalarak sürücülerin yollarda rahat bir nefes almasını sağladı.