2022 yılının 2. çeyreğinde küresel makro gündem, bir önceki çeyrekteki gelişmelerden etkilenmeye devam etti. Birçok Batı ülkesinde enflasyon son 30 yılın en yüksek seviyelerine ulaştı. Merkez bankaları agresif para politikalarına başvurarak yüksek enflasyonla mücadele etmeye çalışıyor. Üst üste ikinci çeyrekte GSYH’si düşen ABD ise teknik resesyona girdi. Bu gelişmelerin etkisi küresel girişim dünyasına da yansıyor.
KPMG Türkiye M&A ve 212 ekiplerinin iş birliğiyle hazırlanan ve 2022 yılı 2. çeyrek dönemini kapsayan “Türkiye’nin Girişim Ekosistemi Yatırımları” raporuna göre küresel çapta ekonomik faaliyetlerde ve girişim ekosistemi yatırımlarında görülen yavaşlamaya rağmen 2022 yılının 2. çeyreği, Türkiye’nin girişim dünyası için başarılı bir dönem oldu. Bu çeyrekte 82 işlem ile bir çeyrekte tüm zamanların en yüksek işlem sayısına ulaşıldı. Bunun temel nedeni, tohum yatırımlarının işlem adeti olarak bir önceki çeyreğe kıyasla neredeyse iki katı bir artış göstererek 61 işleme ulaşması oldu.
“Türkiye’de girişim ekosistemi gerilemenin olduğu dönemlerde bile yüksek potansiyelini koruyor”
KPMG Türkiye Birleşme ve Satın Alma Danışmanlığı Lideri Gökhan Kaçmaz yaptığı açıklamada, “Küresel girişim finansmanı, 2022'nin ilk çeyreğine göre yüzde 26, 2021'in ikinci çeyreğine göre yüzde 27 düşerek 120 milyar dolarlık bir işlem hacmi kaydetti. 2022'nin ikinci çeyreğinde dünya çapında toplam 6 bin 729 girişim finanse edilirken bunların 103’ü unicorn girişimler oldu. Tüm yatırım aşamalarında (tohum aşaması, erken aşama ve ileri aşama yatırımlar) bir gerileme yaşandı. Buna karşın, tohum yatırımları Türkiye'deki girişim ekosisteminin en güçlü yapı taşlarından biri olmaya devam ediyor. Küresel tohum yatırımlarındaki yavaşlamaya rağmen, Türkiye’deki tohum yatırımlarının sayısındaki artış, girişim ekosisteminin gerilemenin olduğu dönemlerde bile yüksek potansiyelini ve büyüme görünümünü güçlü bir şekilde koruduğunu gösteriyor.” dedi.
“Dünyada gördüğümüz yavaşlama dönemine rağmen olumlu gelişmelerin olması umut verici”
212’nin Kurucu Ortağı Ali Karabey 2022 2. çeyrek dönemini şu şekilde değerlendirdi: ''2022 2. çeyreğinde Türkiye’de girişimlerin aldığı yatırımlar 87 milyon dolar olarak gerçekleşti. KPMG ile iş birliğinde yaptığımız analizde, tüm dönemlerden Getir ve Dream Games’in mega yatırım turlarını çıkardığımızda, 2. çeyreğin bir önceki çeyrekten sonra en yüksek yatırım hacminin gerçekleştiği çeyrek olduğunu görüyoruz. Gerçekleşen işlem sayısı olarak baktığımızda ise 2021’in 3. çeyreğinden sonra 82 işlemle tüm zamanların en yüksek işlem sayısı bu çeyrekte gerçekleşti. Dünyada gördüğümüz yavaşlama dönemine rağmen olumlu gelişmelerin olması umut verici. Türkiye’nin iyi girişimlerinin fonlanmaya devam edeceğine ve önümüzdeki çeyrekte de Türkiye ekosisteminde olumlu gelişmeler olacağına inanıyorum.'' dedi.
En fazla işlem sayısı SaaS (hizmet olarak yazılım) sektöründe
En fazla işlem sayısı 10 işlem ile SaaS (hizmet olarak yazılım) sektöründe gerçekleşirken bunu sırasıyla 9 işlem ile fintech ve 7 işlem ile e-ticaret sağlayıcısı sektörleri takip etti.
En büyük işlem hacmi e-ticaret sağlayıcısı sektöründe
Toplam işlem hacmi açısından ise e-ticaret sağlayıcısı 45,3 milyon dolar ile en yüksek işlem hacmine sahip olurken bunu 40 milyon dolar ile ulaşım sektörü ve 10 milyon dolar ile SaaS dikeyleri izledi. İşlem hacmi olarak en büyük on işlem, toplam işlem hacminin yüzde 76’sını oluşturdu. Son olarak, tohum yatırımları 139 milyon dolarlık işlem hacminin yüzde 38’ini oluşturarak en yüksek paya sahip olurken satın alma işlemleri yaklaşık yüzde 37'lik bir pay elde etti.
Öne çıkan girişim yatırımları
“Türkiye’nin Girişim Ekosistemi Yatırımları” raporuna göre 2022 yılının dikkat çeken girişim yatırımları ise şunlar oldu:
Kurumsal personel taşımacılığı hizmetleri şirketi Volt Lines, teknoloji destekli toplu taşıma çözümleri şirketi olan BAE merkezli Swvl tarafından 40 milyon dolara satın alındı. Bu aynı zamanda 2022'nin ikinci çeyreğinin en büyük işlemi oldu.
Param Grup; EBRD, CEECAT Capital, Alpha Associates ve Revo Capital'den yatırım aldı. Girişimin yatırım sonrası değerlemesi böylelikle 200 milyon doları aştı. Param şu anda Türkiye’nin en yüksek değerlemesine sahip fintech girişimlerinden biri, bu da girişimi gelecekteki potansiyel unicorn adayı yapıyor.
Rubibrands; JAM Fund, Atempo Growth, D4 Ventures, Esas Ventures, Alarko Ventures ve farklı ülkelerden bireysel yatırımcılar tarafından 23 milyon dolarlık tohum aşaması yatırımı aldı.
Muhafazakâr kadın giyim ürünleri satan bir e-ticaret sağlayıcısı olarak hizmet veren Modanisa, Re-Pie liderliğinde Goldman Sachs, EBRD ve İstanbul Portföy’den toplam 20 milyon dolarlık yatırım aldı. Param gibi Modanisa da gelecekte unicorn olma adayı yüksek bir girişim olarak göze çarpıyor.
Teslimat ve lojistik girişimi Paket Taxi, Türkiye'nin en büyük süpermarket zinciri Migros tarafından 7,1 milyon dolara satın alındı. Bu işlem aynı zamanda Migros gibi büyük şirketlerin Türkiye’deki girişimlere yatırım yaparak veya satın alarak iş modellerini teknolojik yeniliklere nasıl adapte ettiklerini göstermesi açısından da önem taşıyor.
Sıralama
Girişim
Sektör
Yatırımcı
Finansal Yatırımcı
Yatırımcı Merkezi
Hisse
(%)
İşlem Değeri ($m)
Yatırım Aşaması
1
Volt Lines
Taşımacılık
Swvl
Hayır
BAE
Açıklanmadı
40,0
Satın Alma
2
Param Group
Fintech
EBRD, CEECAT Capital, Alpha Associates, Revo Capital
(Fon II)
Evet
İngiltere, Lüksemburg,
İsviçre, Türkiye
Açıklanmadı
Açıklanmadı
Erken Aşama
3
Rubibrands
E-ticaret Sağlayıcısı
JAM Fund, Atempo Growth, D4 Ventures, Esas Ventures,
Alarko Ventures, Sujay Tyle, Peter Lindholm (Bireysel Yatırımcılar)
Evet
ABD, İngiltere, Türkiye,
Meksika, İsveç
Açıklanmadı
23,0
Tohum Aşama
4
Modanisa
E-ticaret Sağlayıcısı
Re-Pie, Goldman Sachs, EBRD, İstanbul Portföy
Evet
Türkiye, Amerika, İngiltere
Açıklanmadı
20,0
İleri Aşama
5
Paket Taxi
Teslimat&
Lojistik
Migros
No
Türkiye
%50,0
7,1
Satın Alma
6
ikas
Perakende Teknolojisi
500 Global, Revo Capital, Qbeyond Ventures, Finberg,
Oyak Yatırım, Beresford Ventures
Evet
Türkiye, Katar, ABD
Açıklanmadı
3,5
Erken Aşama
7
Bulutistan
SaaS
SaaS Sabancı Ventures
Evet
Türkiye
%10,5
3,3
Satın Alma
8
Cypher Games
Oyun
Play Ventures, Next Games, 500 Global, Joakim Achrén,
Akın Babayiğit (Bireysel Yatırımcılar)
Evet
Singapur, Finlandiya,
Türkiye
Açıklanmadı
3,2
Tohum Aşama
9
Kidly
SaaS
Ludus Ventures, Volkan Biçer, Burak Vardal, Deniz Başaran,
Mehmet Ayan, Yunus Emre Gönül (Bireysel Yatırımcılar)
Evet
Türkiye
%20,3
2,7
Tohum Aşama
10
BiLira
Fintech
21Shares, Alameda Research, Saxe Capital, Fiba Fırsat
GSYF (RR6), Açıklanmayan Yatırımcı
Evet
ABD, İsviçre,
Türkiye
%2,0
2,5
Erken Aşama
2022'nin 2. çeyreğinin en büyük 10 girişim işlemi
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.