Türkiye'nin ilk toplu motokurye eylemlerinin üzerinden 1 yıl geçti. Yeni nesil dijital haber ve hikaye anlatıcılığı stüdyosu Fayn, online market alışverişi hizmeti sunan Yemeksepeti Banabi eylemlerinde aktif rol alan Barış ve Murat’ın şimdi ne yaptıklarına ve bugün durdukları yerden eylemlerini nasıl gördüklerine ayna tutan belgeselini yayınladı.?
Enflasyonun kitlesel dışa vurumu olmuştu
2022'nin ilk aylarında Trendyol Express çalışanlarının başlattığı protesto dalgası, HepsiJet, Scotty, Aras Kargo, Sürat Kargo, Yurtiçi Kargo ve Yemeksepeti Banabi kuryelerinin birbirini izleyen eylemlerle devam etti. Pandeminin ekonomiye etkisiyle, küresel salgın döneminde en fazla büyüyen sektörlerde çalışanların ücretleri, yükselen enflasyonun altında kaldı. Bu da özellikle e-ticaret ve hızlı teslimat sektörlerinde toplu iş bırakma eylemlerini beraberinde getirdi.
Yemeksepeti Banabi kuryeleri de 2022'nin başında kontak kapatma ve iş yavaşlatmayla başlayan eylemlerle gündeme geldi. Şirketin İstanbul Levent’te bulunan binasının önünde buluşan kuryeler, düşük ücretlere ve güvencesiz çalışmaya karşı iş bıraktı. Fayn Studio, “Fenomen Diyorlar” adlı belgeselinde Yemeksepeti Banabi çalışanlarının başlattığı grevden sonuna kadar vazgeçmeyen ve protestoların sembolüne dönüşen Barış ve Murat isimli eski Yemeksepeti Banabi çalışanlarının bir yıl sonra ne yaptıklarına odaklandı.?
“Benim hakkımı benden çalma”?
20’li yaşlarının başlarında kendilerini hak mücadelesinin ortasında bulan işçilerden biri olan Murat Çalışkan, “Pandemi varken her şey güzeldi. Günler geçmeye, durum tersine dönmeye başladı. Yine aynı saat çalışıyoruz, kazanç düşüyor” dedi. Eylem gününde şirketin yolunun tamamen kapandığını kaydeden Çalışkan, “Sipariş veremiyordun Yemeksepeti’nden, niye, kuryelerin hepsi şirketin önünde. Sana avaz avaz bağırıyorlar, ‘Benim hakkımı benden çalma’ diye” ifadelerini kullandı. ?
“Bizler yoksak onlar olamaz”?
Teslimat hizmetine ihtiyaç duyan şirketler, kuryelerin şahıs şirketi kurduğu ve yüklenici olarak çalıştığı esnaf kurye modelini kullanıyor. Eylemlerin bir diğer simge ismi olan Barış Yoldaş ise şirketlerin bu modelle “Bir şey kazanamayacaksınız kardeşim, bu paraya çalışıyorsan çalış çalışmıyorsan git. Bu şirketi biz şaha kaldırdık” demeye getirdiğine dikkat çekerek “Ne olacaklarını kendileri bizden daha iyi biliyor çünkü. Bizler yoksak onlar olamaz” diye konuştu.
Yönetmen koltuğunda Naomi Cohen ve Ozan Çağlar’ın oturduğu 13 dakikalık kısa belgeselin görüntü yönetmenliğini Ozan Çağlar, editörlüğünü ise Şükrü Oktay Kılıç üstleniyor. “Fenomen Diyorlar” isimli kısa belgesel, Fayn’ın YouTube kanalından izlenebiliyor.
Hibya Haber Ajansı
