‘Dijital demans’ın 2012 yılında Alman sinirbilimci Manfred Spitzer tarafından bilişsel yeteneklerin bozulmasına neden olan dijital teknolojinin aşırı kullanımını tanımlamak i?in t?rettiği bir terim olduğunu belirterek s?zlerine başlayan N?roloji Uzmanı Uzm. Dr. Celal Şal?ini, dijital demansın bireylerin elektronik cihazlarda aşırı miktarda zaman ge?irdiklerinde geliştiğini s?yledi.
Spitzer'e g?re insanların teknolojik cihazlar sayesinde, telefon numaraları, şifreler ve diğer bilgileri cihazlara depolayarak zihinsel aktivitelerini makinelerin yapmasına izin verdiklerini kaydeden Şal?ini, “Bunun sonucunda gen?ler ve ?zellikle ergenlerin bilişsel yeteneklerinde bir d?ş?ş g?r?lmektedir. Dijital ?ağda b?y?yen ?ocukların bilişsel sorunlar ve dikkat sorunları geliştirdiğini, ayrıca hafıza, organizasyon, muhakeme, problem ??zme ve y?z y?ze sosyal iletişimde sorunlar yaşadıklarını g?steriyor.” a?ıklamasında bulundu.
“Dijital demans”, bu y?zyılın g?rmezden gelinen bir salgını
?zellikle COVID-19 salgınının bizi eve hapsederek teknolojiye y?nelik bağımızın artmasına neden olduğunu vurgulayan Şal?ini, “Değişen d?nyada uzaktan eğitim ve online iş imkanları arttı. Ayrıca son zamanlarda yapay zekanın baş d?nd?r?c? hızla artması teknolojiye bağımlılığımızı artırmakta ve dijital demans salgınının etkilerini hızlandırmaktadır. Dijital demans, bu y?zyılın g?rmezden gelinen bir salgınıdır ve bu da gelecek nesillerimizi etkilemektedir.” dedi.
Hepimiz dijital bunama durumundayız?
“Bug?n hepimiz, temel g?nl?k g?revleri bile tamamlayamayacak kadar dikkatimizin dağıldığı dijital bunama durumundayız.” ifadelerini kullanan Şal?ini, “Başta Alzheimer hastalığı olmak ?zere bunama yelpazesindeki hastalıklar yaşla birlikte artarken, dijital demans gelişen beyinleri olan ?ocukları bile etkileyebiliyor. Elektronik cihazların gen? yaşta aşırı kullanımı, doktorlar ve psikologlar i?in artan bir endişe kaynağıdır. Sosyal izolasyon, hareket eksikliği, ?fke, kısa s?reli hafıza kaybı, gelişimsel gecikmeler dijital demansın belirtilerinden bazılarıdır.” diyerek dijital demansın etkilerine dikkat ?ekti.
Okumak i?in basılı medyaya teşvik edilmeli
G?n?m?zde okullarda bile ka?ınılmaz olarak teknoloji kullanımının giderek arttığını kaydeden N?roloji Uzmanı Uzm. Dr. Celal Şal?ini, “Gelecek nesillere teknolojiyi akıllıca kullanmayı ?ğretmek gerekiyor. ?alışmalar basılı materyalleri okumanın, okuduğunu anlamayı artırdığını g?steriyor. Bu sebeple okumak i?in tablet ve akıllı telefon yerine dergi, ?izgi roman, gazete gibi basılı medyanın daha fazla kullanılması teşvik edilmeli.” ?nerisinde bulundu.
"Değişim bizimle başlar"
Beyni aktif ve sağlıklı tutmak i?in oyun oynama ve egzersiz yapmanın son derece ?nemli olduğunun bilindiğine dikkat ?eken Şal?ini s?zlerini ş?yle tamamladı:
“A?ık hava sporları oynamak ger?ek zamanlı problem ??zmeyi teşvik eder. ?ocukların teknolojik cihazlarda sadece dikkat artırıcı ve reaksiyon zamanı temelli oyunlar yerine en azından d?ş?nmeye ve problem ??zmeye izin veren satran?, scrabble, yapboz gibi oyunları oynamaları teşvik edilmeli. Ayrıca ?ocuklar ebeveynlerinin aynasıdır, g?rd?ğ?n? uygular, duyduğunu değil. Değişim bizimle başlar.”
