?sk?dar ?niversitesi 10. Uluslararası İletişim G?nleri Sempozyumu kapsamında sunumlarını ger?ekleştiren konuk konuşmacılar D?nya’dan ve kendi ?lkelerindeki gelişmelerden bahsederek, T?rkiye İletişim sekt?r? hakkındaki tespitlerini dile getirdiler.?
??TV ve ?sk?dar ?niversitesi resmi youtube hesabından canlı olarak yayınlanan programda Glasgow ?niversitesi’nden Prof. Dr. Gillian Doyle T?rk dizilerinin D?nya’da b?y?k bir izleyici kitlesine sahip olduğunu s?yledi. Zagreb Kalkınma ve Uluslararası İlişkiler Enstit?s? K?lt?r ve İletişim Departmanı Kıdemli Araştırmacı Dr. Paško Bilić ?t?m D?nya’da geleneksel metanın dijitale direndiğinin altını ?izerken Urbana-Champaign Illinois ?niversitesi İletişim ve Bilgi Tarih?isi Prof. Dr. Dan Schiller dijital kapitalizmin g?n?m?zde hala genişleme alanı olduğunu belirtti. ?Annenberg İletişim Okulu’ndan Prof. Dr. Victor Pickard ise “Herkes i?in Medya” başlıklı sunumunda ABD’de 2022 yılı sonunda yapılan bir araştırmanın ?arpıcı sonu?larından bahsetti. Pickard, ABD’de gazetecilerin yaklaşık y?zde 7’sinin artık gazetecilik yapmadığını s?yledi.?
Prof. Dr. Gillian Doyle: ‘Dijital kapitalizm’ bu sempozyum i?in uygun bir tema
İstanbul Bilgi ?niversitesinden Prof. Dr. Halil Nal?aoğlu moderat?rl?ğ?nde ger?ekleştirilen oturumda Glasgow ?niversitesi’nden Prof. Dr. Gillian Doyle, ‘Uluslararası TV Yapım End?strisinde Konsolidasyon: Bağımsızlık, ?l?ek ve Dijital Zorluk’ başlıklı konuşmasında, medyanın demokrasi ve sosyal uyumu teşvik etmede ?nemli bir rol oynadığını belirterek dijital servisin sekt?re d?n?şt?ğ? bu zamanda medyanın ekonomik boyutuna dikkat ?ekti. Doyle, “Medya iletişim sistemlerini ve bu sistemlerin nasıl değiştiğini anlamak i?in ortaya ?ıktığı ekonomik, politik, end?striyel zeminleri anlamamız gerekiyor. Bu nedenle ‘dijital kapitalizm’ bu sempozyum i?in ?ok vakitli, yerinde ve uygun bir tema.” a?ıklamasında bulundu.
Prof. Dr. Gillian Doyle: “T?rk dizilerinin D?nya’da b?y?k bir izleyici kitlesi var”
Televizyon ?retimi yapımların dijital medyanın ekonomisi i?in uluslararası alanda ?ok ?nemli olduğuna değinen Doyle, “T?rkiye’de televizyon dizileri ?zellikle Latin Amerika ve Doğu Avrupa başta olmak ?zere d?nyanın d?rt bir yanında b?y?k bir izleyici kitlesine sahip. Ancak televizyon yapımcılığı son yıllarda sahiplik ve m?lkiyet a?ısından yapılandırmalara uğrayan bir sekt?r. Ayrıca ?ok da ilgin? bir noktada. ??nk? bir yandan ?ok uluslu end?stri olmasına rağmen ulusal d?zeydeki i? politika ortamının sekt?r?n işleyişinde nasıl bir fark yaratabileceğinin de altını ?iziyor. Yerel dijital ekonominin canlanmasını ve g??lenmesini istiyorsak i? politika ortamı da fark yaratabiliyor.” ifadelerini kullandı. Gelişim s?recinden de ?rnekler veren Doyle, “Bir?ok ?lkede ?zelliklede İngiltere’de televizyon sekt?r?n?n tarih?esine bakacak olursak; program yapma işi başlangı?ta BBC gibi yayıncıların kendi şirketleri i?indeki yapım departmanlarının y?r?tt?ğ? bir faaliyetti. Ancak daha sonra yavaş yavaş harici ve bağımsız yapım sekt?r? gelişti. Bağımsız ifadesi farklı koşullarda farklı yorumlara tabidir. Bağımsızlık ifadesini medya bağlamında zikrediyorsak bu genellikle devlet m?dahalesinden bağımsız olma kavramıyla ilişkilendirilmelidir.” dedi.?
Dr. Pasko Bilic: “Daha gelişmiş bir toplum olmamıza rağmen hala kapitalizmle uğraşıyoruz”
Zagreb Kalkınma ve Uluslararası İlişkiler Enstit?s? K?lt?r ve İletişim Departmanı Kıdemli Araştırmacı Dr. Paško Bilić ?ise “Eleştirel Politik Ekonomi Perspektifinden Platformlar” sunumunda “Teknoloji, veri, yaşam d?nyası, emek ile ilgileniyorum. Kapitalizmi ?retim ve dolaşım birliği olarak g?r?yorum.” dedi. Bilic, “Daha gelişmiş bir toplumsal bi?im olmamıza rağmen hala kapitalizmle uğraşıyoruz. Yeni dijital şirketlerin muazzam karlar elde etmesi, geleneksel meta ?retiminin ortadan kalktığı anlamına gelmiyor. Ağ teknolojilerinin ve 1970’lerde başlayan neo finansal kapitalizm gelişimini ve ticarileşmesini mantık olarak kabul etmemiz m?mk?n.” şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Pasko Bilic: “Bir?ok platformun karakterlerinde dijital kapitalizm etkisi artıyor"
‘Platform’ kavramının akademi ve politika ?evrelerinde b?y?k ilgi g?rd?ğ?n? ifade eden Bilić, “Platform birden fazla pazar arasında etkileşim kurmak i?in dijital teknolojinin kullanımını g?steren terim olarak kabul g?r?yor. Bu fikir yeni olmasa da analizi ekonomiye hakim olan, ?nemli d?zeyde siyasi ve sosyal g?? biriktirmiş, b?y?k holdinglerin ve şirketlerin aracı rol?ne tutunan bir kavram. Son yıllarda ‘platform’ teriminin farklı kullanımları oldu. Amazon Web Services, Google Kul?p’un yanı sıra Amazon etsy gibi perakende, airbnb, uber gibi hizmet sağlayan, ses ve g?r?nt? servisi sağlayan Netflix, HBO, Amazon Prime gibi pek ?ok platform var. Platformların tekelci karakterlerinin altını ?izen pek ?ok akademisyen bu yapıları ekonomiden ve internet kullanıcılarından rant elde eden tekno feodalizm olarak g?r?yor. ” dedi.
Prof. Dr. Halil Nal?aoğlu: “Makina ?ğrenimi aslında yapay zekadır”?
Oturumun moderat?rl?ğ?n? de yapan İstanbul Bilgi ?niversitesi Prof. Dr. Halil Nal?aoğlu ‘?ağdaş Kapitalizmde Hesaplanabilirlik ve Olasılık: Refik Anadol'un Sanatı, Algoritmaları ve Makine Hal?sinasyonları’ konulu sunumunu ger?ekleştirdi. Makina ?ğreniminin aslında bir yapay zeka olduğunu ve bilgisayarların deneyimden ?ğrenip iyileştirmesine izin verdiğini aktardı ve “A?ık bir şekilde programlanmaksızın bunu yapmasını m?mk?n kılar. B?y?k miktarda verilerle algoritmaları beslemek suretiyle otomatik olarak ?r?nt?ler tespit ederek bilgisayarların kestirimde bulunmasına ya da kararlar vermesine izin verir. Algoritmaya ne kadar ?ok veri giderse isabetli kestirimler de o kadar iyi olur. Siri mesela insan konuşmalarını anlar, ChatGBT sizinle chat yapar, sohbet eder.” a?ıklamasında bulundu.?
10. Uluslararası İletişim G?nleri Sempozyumunun ?sk?dar ?niversitesi Gazetecilik B?l?m Başkanı Do?. Dr. Dr. G?l Esra Atalay moderat?rl?ğ?nde ger?ekleştirilen bir başka oturumunda da yine ?nemli isimler bir araya geldi.
Prof. Dr. Dan Schiller: “Dijital kapitalizmin g?n?m?zde hala genişleme alanı mevcut”?
“2020'lerde Dijital Kapitalizm: D?nyayı B?lmek” başlıklı konusuyla seminere online katılan Urbana-Champaign Illinois ?niversitesi İletişim ve Bilgi Tarih?isi Prof. Dr. Dan Schiller dijital kapitalizmin yapısından ve k?klerinden bahsetti. 2. D?nya Savaşı sırasında ve sonrasında dijital teknolojilerin ?nem kazandığını, siyasi ve ekonomik olarak y?kselişe ge?tiğini dile getiren Schiller, “?retim s?re?lerinin şekli, konumu, sermaye yatırımları oluşumu, y?ksek kar getiren emtialar ve istihdam kategorileri kendi başına değişiklik g?sterdi. Kar, maliyet verimliliği ve istihdam, iş g?c? kontrol? hala devam etmektedir. O zaman kapitalizmdi şimdi de kapitalizm. Dijital kapitalizmin g?n?m?zde hala genişleme alanı mevcuttur. Dijital b?y?me genel olarak tetiklenmiş g?r?l?yor. Bilindik t?ketici pazarları dijital kapitalizm etkileridir.” şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Gamze Y?cesan ?zdemir: “2030’lu yıllarda iş g?c? otomasyonla ciddi ?l??de yer değiştirecek”?
Oturumda yer alan Ankara ?niversitesi Prof. Dr. Gamze Y?cesan ?zdemir ise “İll?zyonlar D?şler ve Ger?ekler: Dijital Kapitalizmde ?alışmak” başlıklı bir konuşma ger?ekleştirdi. Dijital kapitalizmde iş g?c?nden bahseden ?zdemir, yapılan bir ?alışmaya g?re 2030’lu yıllarda iş g?c?n?n otomasyonla ciddi ?l??de yer değiştireceğini kaydetti. ?zdemir, “?zellikle yapay zekayı g?z ?n?nde bulundurduğumuz zaman yaşlı ve kalifiye olmayan kişilerin risk altında olduğunu g?r?yoruz. D?nya ?alışma ?rg?t?ne g?re platform şirketleri bizlere yeni bir uluslararası iş dağılımı da getiriyor.” şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Victor Pickard : “ABD’de gazetecilerin yaklaşık y?zde 7’si artık gazetecilik yapmıyor”?
10. Uluslararası İletişim G?nleri a?ılış konferansının son konuşmacısı olan Annenberg İletişim Okulu’ndan Prof. Dr. Victor Pickard “Herkes İ?in Medya: Bilgi ve İletişim İ?in Ticari Bir Gelecek Hayal Etmek” başlıklı sunumunda 2022 yılı sonunda ABD’de yayınlanan rapordan bahsetti. Pickard, “Dijital Kapitalizm gazetecilik krizini de yarattı. ABD’de gazetecilerin yaklaşık y?zde 7’si artık gazetecilik yapmıyor ve gazetelerin yaklaşık y?zde 25’i yok oldu. Bu da kapitalizmin gazetecilik sekt?r?ne nasıl bir etki yaptığının dramatik bir g?stergesi. Hiper ticari medya sistemi s?rekli olarak İnsanların yerel haberlere ulaşımını engelliyor. Ana kimlikten farklı k???k topluluklar ya da yoksul topluluklar medyada temsil edilmiyor. ?Reklam pastasını artık Google, facebook hatta Amazon gibi dijital mecralar paylaşıyor. Bu durum artık basılı gazeteler i?in maalesef d?n?lmez bir yol. ?Yerel gazetecilik artık karlı değil, buna bağlı olarak da gazeteci sayısı da azalıyor, gazeteler ?evrimi?i hale geliyor. B?yle olunca insanlar siyaset ile ilgili daha az bilgi alıyor, medeni hayata daha az katılıyor, oy az kullanıyorlar, yolsuzluk ve kutuplaşma artıyor.” bilgilerini paylaştı.
?
Hibya Haber Ajansı
