?in’in Xi’an kentinde devam eden ?in-Orta Asya Zirvesi, b?lgede yeni bir iş birliğinin kurulacağının sinyallerini verdi. Zirveye ?in Cumhurbaşkanı Xi Jinping, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım C?mert Tokayev, Kırgızistan Devlet Başkanı Sadır Caparov, Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman, T?rkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov ve ?zbekistan Devlet Başkanı Şevket Mirziyoyev katıldı. Devlet başkanları, karşılıklı g?r?şmelerde aralarındaki ilişkileri ve her alandaki iş birliği deneyimlerini g?zden ge?irerek, gelecekteki iş birliğinin y?n?n? belirledi ve daha sıkı bir ?in-Orta Asya kader ortaklığı inşa etmeyi kararlaştırdı.

Zirvede bir konuşma yapan ?in Cumhurbaşkanı Xi Jinping, kritik bir d?nemde d?zenlenen zirvenin ?ağın iş birliği ve ortak kazan? eğilimine uygun olduğunu belirtti. Ayrıca, nesiller boyu s?ren dostluk beklentisini yansıttığını ve ?in ile Orta Asya ?lkeleri arasındaki ilişkilerde derin ve uzun vadeli etkiler yaratacağını vurgulayan Xi, ?in’in ilişkilerini ilerletmeye hazır olduğunu ifade etti.

Orta Asya’nın ?nemli konumuna değinerek, d?nyanın istikrarlı, refah i?inde, uyumlu ve bağlantılı bir Orta Asya’ya ihtiya? duyduğunu vurgulayan Xi, Orta Asya ?lkelerinin egemenlik, g?venlik, bağımsızlık ve toprak b?t?nl?ğ?n?n korunması gerektiğini belirtti. Xi, ?in-Orta Asya kader ortaklığının tesisi i?in karşılıklı destek, ortak kalkınma, genel g?venlik ve nesiller boyu s?ren dostluk dahil olmak ?zere 4 ilkeye bağlı kalmanın ?nemini vurguladı.

?in’den iş birliği i?in 8 ?neri

Xi konuşmasında ?in ve Orta Asya ?lkeleri arasındaki işbirliğinin geliştirilmesine ilişkin 8 maddelik ?neride bulundu. Bunlar; mekanizma inşasının g??lendirilmesi; ekonomik ve ticari ilişkilerin genişletilmesi; bağlanırlığın derinleştirilmesi; enerji iş birliğinin genişletilmesi; yeşil inovasyonun hızlandırılması; kalkınma kabiliyetinin y?kseltilmesi; medeniyetler arası diyaloğun g??lendirilmesi ve b?lgesel barışın korunması.

Beş Orta Asya ?lkesinin lideri yaptıkları konuşmalarda, ?lkelerinin ?in ile olan iş birliklerinde elde edilen sonu?ları takdirle değerlendirdi. ?in ile iş birliğinin kendi ?lkelerinde s?rd?r?lebilir kalkınmanın ger?ekleşmesi i?in gereklilik olduğunu vurgulayan devlet başkanları, ilişkileri derinleştirmenin halklarının ortak arzusu olduğunu ve temel ve uzun vadeli ?ıkarlarına uygun olduğunu belirterek ?in-Orta Asya Zirvesi’nin, ikili ilişkileri yeni bir d?neme taşıyacak yeni bir platform sağladığını ifade etti.

?in-Orta Asya Zirvesi'nin sona ermesinin ardından ?lkeler, ?in-Orta Asya Zirvesi Xi’an Deklarasyonu'nu imzaladı ve zirve sonu? listesini onayladı. Zirvenin ikincisi 2025 yılında Kazakistan’da d?zenlenecek ve ?in’de zirvenin daimi sekreterliği kurulacak. Liderler, zirve sonrasında basının karşısına ?ıktı ve ?in ile beş Orta Asya ?lkesi arasındaki dostluğu yansıtan altı nar ağacı dikti.

Kaynak: ?in Uluslararası Radyosu

Hibya Haber Ajansı