Kanser dahil ?eşitli hastalıkların teşhis ve tedavisi i?in radyofarmas?tik adı verilen az miktarda radyoaktif maddeyi kullanan ve hızla ilerleyen bir tıp alanı olarak ?ne ?ıkan n?kleer tıp, kanserli h?crelerin yanı sıra sağlıklı h?crelere de zarar verebilen kemoterapinin aksine, normal dokuları korurken kanser h?crelerini hedef alması bakımından b?y?k ?nem taşıyor.?
Radyolojik g?r?nt?leme y?ntemleri ve yapılarında radyoaktif kısım (radyon?klid) i?eren farmas?tik dozajlar da başta kanser olmak ?zere hastalıklara erken ve doğru tanı koymanın ve uygun tedavinin uygulanmasının en ?nemli basamağını oluşturuyor. Bu y?ntemlerin başında gelen bilgisayar tomografisi, manyetik rezonans (MR) g?r?nt?leme ve dokularının pozitron emisyon tomografisi (PET) taramasında ise “y?zyılın molek?l?” olarak adlandırılan florodeoksiglukoz kullanılıyor.?
Damar i?inde uygulanan, steril, berrak bir ??zelti olan ve doğal glikoza benzeyen florodeoksiglukoz, radyoizotop florin-18 ile işaretlenmiş bir molek?l? incelenen alana iletmek i?in kullanılıyor. Radyoizotop v?cuda girdikten sonra tıpkı bir el feneri gibi glikoz emiliminin fazla yoğun olduğu oluşumların aydınlatılmasını sağlıyor. S?z konusu ??zelti, metabolik olarak sağlıklı h?crelerden daha aktif olan k?t? huylu h?creleri işaret ediyor.?
Radyolog, hasta tomografi cihazının i?indeyken bilgisayar ekranında parlak, karanlık ve normal alanları bu sayede g?rebiliyor. Bu y?ntem sayesinde, ?apı 4-5 mm kadar k???k olan patolojik odak noktalar tespit edilebiliyor. S?z konusu hassas ?l??m, hastanın tedavi sonrası takip başarısı a?ısından da b?y?k ?neme taşıyor.
Rosatom, radyofarmas?tik yelpazesini genişletiyor
Mersin’in G?lnar il?esinde Akkuyu N?kleer G?? Santrali’ni inşa eden Rusya Devlet N?kleer Enerji Kuruluşu Rosatom da k?resel radyofarmas?tik pazarında da adından s?z ettiriyor.?
Rosatom'un yurt dışı yatırımlarından sorumlu şirketi Rusatom Overseas, Bolivya'nın El Alto şehrinde bir N?kleer Araştırma ve Teknoloji Merkezi (NRTC) inşa ediyor. NRTC tesislerinden biri, radyoizotopları (?rneğin florin-18) ve radyofarmas?tikleri (?rneğin florodeoksiglikoz) ?retmek i?in tasarlanmış bir siklotron olma ?zelliği taşıyor.
Rusatom Overseas Başkanı Evgeny Pakermanov, “Florodeoksiglukoz haklı olarak 'y?zyılın molek?l?' olarak adlandırılıyor. Bu madde, genellikle bilgisayar tomografisi veya manyetik rezonans (MR) g?r?nt?leme ile v?cut organlarının ve dokularının pozitron emisyon tomografisi (PET) taramasında kullanılıyor” dedi.
Rosatom, Avrupa’nın en b?y?k radyofarmas?tik fabrikasının inşaatına da başlandı. Bu yeni tesis, kardiyovask?ler ve n?rodejeneratif hastalıkların ve kanserlerin teşhis ve tedavisinde ?ok rağbet g?ren maddelerin Rusya tarafından ?retimini artıracak.
Fabrika, Obninsk’te yer alan ve Rosatom’un iştiraki Karpov Fizik ve Kimya Bilimsel Araştırma Enstit?s?’ne NIFHI ait arazi ?zerinde inşa ediliyor. Rusya’nın en b?y?k radyofarmas?tik ?reticilerinden biri olan NIFHI, ?ok ?eşitli tanısal ve terap?tik radyofarmas?tikler ?zerine temel araştırma ve geliştirme ?alışmaları y?r?t?yor ve radyo kimyasal ?retim y?ntemlerini ve s?re?lerini iyileştiriyor. Yeni fabrikanın 2025 yılında işletime alınması planlanıyor. ?retim s?re?leri, ila? ?retimine y?nelik uluslararası bir kalite kontrol sistemi olan iyi ?retim uygulamaları (GMP) ile tamamen uyumlu bir şekilde y?r?t?lecek. Fabrikanın temel atma t?reninde konuşan Rosatom Genel M?d?r? Aleksey Likhachev: “D?nya ?apında ?ok sayıda inşaat işi yapıyoruz ve burada en iyi inşaat teknolojimizi kullanacağız. Bunun da ?tesinde, n?kleer tıp merkezleri kurma konusunda tecr?beliyiz. ?rneğin ge?tiğimiz yıl, Dmitry Rogachev Pediatrik Hematoloji, Onkoloji ve İmm?noloji Merkezi’nde b?yle bir tesis inşa ettik” dedi.
Rosatom, 21 ?retim hattına sahip olan fabrikada, onlarca yeni radyofarmas?tik ve aktif farmas?tik madde ?retilmesini planlıyor. Bunlar arasında bilinen ve ?ok rağbet g?ren iyot-131, samaryum-153 ve molibden-99 gibi izotopları i?eren yer alıyor. Fabrikada ayrıca, l?tesyum-177, aktinyum-225, radyum-223 ve diğer izotoplara dayalı aktif radyofarmas?tik maddeler ve ila?lar da ?retilecek.
Rus n?kleer şirketi, d?nyada l?tesyum-177 i?in kaynak malzeme olarak kullanılan iterbiyum-176 ve l?tesyum-176 izotoplarının ticari ?retimini başlatan ilk şirketler arasında yer alıyor. Bununla beraber şirket ?alışanları, l?tesyum-177 i?in bir dizi ?retim y?ntemi geliştiriyor ve bunları hayata ge?iriyor. Ameliyat edilmesi m?mk?n olmayan t?m?r ve metastazların tedavisine y?nelik gelişmiş, hedefli radyofarmas?tiklerin ?oğunda bu izotop bulunuyor. L?tesyum-177 şu anda Rosatom’a bağlı iki kuruluş tarafından elde ediliyor. K?resel anlamda, bu izotopu i?eren radyofarmas?tiklerin yaklaşık y?zde 30’u, Rus menşeli ham maddelerden ?retiliyor. Aktinyum-225 ise, tıpkı l?tesyum-177 gibi, prostat kanseri benzeri, ameliyat edilemeyen metastatik kanserlerin tedavisi i?in en ?ok umut veren bir başka izotop olarak kabul ediliyor.
