Besin alerjileri, g?n?m?zde giderek artan bir sağlık sorunu haline gelmeye başladı ve ?zellikle ?ocukların hayatını ?nemli ?l??de etkileyen bir tehdide d?n?şt?. T?rkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmm?noloji Derneği, Alerji ile Yaşam Derneği ortaklığıyla 15-21 Mayıs “Besin Alerjisi Farkındalık Haftası” kapsamında alerji uzmanlarıyla birlikte 3 g?n s?ren Youtube canlı yayınları yaparak alerjiye dair en g?ncel bilgileri paylaştı.
Bu yıl ?lkemizde?15-21 Mayıs?tarihlerinde ger?ekleşen?D?nya Besin Alerjisi Farkındalık Haftası?kapsamında besin alerjisi farkındalığı oluşturmak amacıyla her yıl bir dizi etkinliği hayata ge?iren?T?rkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmm?noloji Derneği (AİD), bu yıl da bu ?zel haftaya dikkat ?ekmek i?in pek ?ok proje yaptı. ?
“Az ?ok Fark Etmez Besin Alerjisi Affetmez”?sloganı ile bestesi ve yorumu Dr. İskender T?rsen’e ait olan bir şarkıyı hayata ge?irdi. Ayrıca, 16-17-18 Mayıs 2023 tarihlerinde 3 g?n s?ren Youtube canlı yayın seminerlerini Alerji ile Yaşam Derneği ortaklığıyla d?zenleyen AİD, ger?ekleştirdiği online programla besin alerjisi konusunu psikolog, alerji uzmanları ve aileler ile derinlemesine konuşup bu konudaki yeni araştırmaları ve tedavi y?ntemlerini katılımcılarla paylaştı.
“Her besin ?d?l değildir, en iyi ?d?l farkındalıktır”
Online seminerlerin a?ılış programında konuşan?AİD Y?netim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Dilşad Mungan, “Az ?ok fark etmez, besin alerjisi affetmez”?sloganı, aslında besin alerjisi olan ?ocuklar ve ebeveynlerin topluma bir haykırışı…Bu haykırış daha ?ok farkındalık sağlamak, daha ?ok anlaşılabilmek i?in. Kimi zaman paylaşımın, kimi zamansa ?d?llendirmenin bir ifadesi olan besin ikramının, bu ?ocuklar i?in doğru olmadığını anlatabilmek i?in… Hazırladığımız bu şarkıyla ve seminer serisiyle onların sesi olmak istedik. ??nk? biliyoruz ki her besin ?d?l değildir, en iyi ?d?l farkındalıktır." diye konuştu.
3 g?n boyunca Montero Firması’nın koşulsuz destekleriyle canlı ger?ekleştirilen Youtube yayınlarının ilk g?n?nde besin ilişkili anafilaksi yaşamış ?ocuklarla başa ?ıkmada ebeveynlerin karşılaştığı sorunlar araştırması ve ebeveynlerin sorunlarla baş etme y?ntemleri konusunda Prof. Dr. Emine Dibek Mısırlıoğlu ve Alerji ile Yaşam Derneği Başkanı ?zlem Ceylan katılımcılara bilgiler verdi. ?ocukla oyunun bir par?ası olarak alerji konusunda ise ?ocuğa ve ebeveyne alerjiyi anlatırken kolaylaştırıcı bilgileri paylaşan?Oyun Terapisti, Klinik Psikolog ?ağla Tuğba Selveroğlu?da bu konuda izleyenlerin sorularını yanıtladı.
?Alerjik şokta adrenalin kalemi yerine nazal spreyler
İkinci g?nde ise Besin Alerjisi Tedavisinde Yeni Yaklaşımlar konusunda dikkat ?eken bilgiler veren AİD ?yesi Prof. Dr. Ayşen Bing?l akıllı ila?ların artık besin alerjilerinin tedavisinde kullanıldığını s?yleyerek, “Yurtdışında besin alerjisine bağlı alerjik şok (anafilaksi) tedavisi i?in adrenalin kalemi (otoenjekt?r) yerine nazal spreyler kullanılmaya başlandı. Yakın zamanda ?lkemize de gelmesini bekliyoruz” şeklinde konuştu.
“Az ?ok fark etmez besin alerjisi affetmez”
“Hi?bir zaman yarım diyet ?nermiyoruz. Bunun azı ?oğu yok” diyen Bing?l, hazır gıda t?keten ve alerjisi olan kişilere gıdalardaki etiketleri dikkatli okumalarını ?nerdi, ancak hastaları gereksiz diyet yapmaktan da ka?ınmaları konusunda uyardı.?
AİD Besin Alerjisi ?alışma Grubu Başkanı Ayşen Bing?l,?T?rkiye’de bebek ve ?ocuklarda en sık s?t, yumurta ve kuruyemiş alerjisine rastlandığını belirtti. S?t ve yumurtaya y?nelik alerjinin ?abuk iyileşme g?sterdiğini ancak fıstık, fındık gibi kuruyemişler ve balık gibi gıdalara olan alerjinin yavaş iyileştiğini ya da iyileşmediğini s?yledi. Besin alerjisi olan bebekler i?in ebeveynlere ek gıda olarak ?nce sebze ve meyve, daha sonra ise tahıl ?nerdiğini ifade eden Bing?l ayrıca, bebek ve ?ocukların tek tip yerine besin ?eşitliliğine dikkat edilerek dengeli beslenmelerinin ?nemini vurguladı. K???k bebeklerin anne s?t? sayesinde besinlerle erken tanıştığını bu durumun besin alerjisinde korunmada etkili olduğunu, anne s?t? alırken d?zenli olarak alerjik besinlerle erken karşılaşmanın iyileşmeyi hızlandıracağını da s?zlerine ekledi.
?Akademik başarı ve sosyalleşme
?İkinci oturumda ise besin alerjili ?ocuklarda akademik başarı ve sosyalleşme konusunda merak edilenleri anlatan?Prof. Dr. Demet Can ve?Psikoterapist Yasemin Meri? Kazdal?daha sonra izleyenlerden gelen soruları yanıtladı.?Psikoterapist Yasemin Meri? Kazdal, “Besin alerjili ?ocuklarda akademik başarı ve sosyalleşme” başlıklı konuşmasında tedavi ve terapi s?resinin ?ocukların gereksinimlerine g?re değiştiğini belirtti. Terapinin yalnızca sonu? odaklı olmadığını kaydeden Kazdal, d?zenli yapılan ?? ila altı aylık terapilerin ?ocuklarda davranışsal ve akademik olarak olumlu sonu?landığını aktardı. ?ocuklarda duygularını fark etme ve ifade etmeye ilişkin ilerleme kat ettiklerini g?zlemlediğini aktardı.
Kazdal, “?ocukta duygularını fark etme ve ifade etme konusunda ciddi bir ilerleme olduğunu g?r?yoruz. S?reci kabullenme, bu s?re? i?inde karşılaştığı zorluklarla başa ?ıkabilme psikolojik sağlamlık ve iyileşmenin temelini teşkil ediyor” dedi. Terapinin “canlı bir s?re?” olduğuna değinen Kazdal, terapisi biten ?ocukların ergenlik d?neminde yeniden terapiye ihtiya? duyabileceklerini s?yledi.
?Psikologdan akran zorbalığı uyarısı
Seminerin moderat?rl?ğ?n? ?stlenen?AİD Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Demet Can, okullarda alerjiye karşı farkındalığın artması ile bu konuda akran zorbalığı doğurabileceğine işaret etti. Kazdal ise bu konuda hem devletin hem ebeveynlerin hem de eğitimcilerin ?alışma yapması gerektiğini vurguladı. Akran zorbalığının g?n?m?zde b?t?n ?ocuklar i?in ge?erli olmasına karşın ?zel durumu olan ?ocukların bununla karşılaşma ihtimalinin y?ksek olduğunu belirtti.
Kazdal, bu konuda bilin?lenmenin ?nemini şu s?zlerle ifade etti:
“Burada farkındalık yaratmak, bilin?lenmek ?ok ?nemli. Bunun bir oyun olmadığı ger?eğinin hem en alttan en k???k ?ocuklardan hem de daha eğitimcilere okul y?neticilerine kadar herkesin bu konuda bilin?lenmesi, farkındalığa ulaşması ?ok ?nemli. Bunun i?in de ?ok daha ciddi ?alışmalar yapılması gerekiyor.”
Kazdal, bilin?lenme konusunda en ?nemli g?revin ise ebeveynlere d?şt?ğ?ne dikkat ?ekti. ?ocukların yetişkinlerden daha yaratıcı ??z?m y?ntemleri olduğunu ve ?ocukların birbirlerinden destek alabileceklerini s?yleyerek, ailelere bunları dikkate almalarını ?nerdi. ?Seminerlerin son g?n?nde konuklar ise??ocuk Alerji ve İmm?noloji Hastalıkları Uzmanı?Prof. Dr. Derya Ufuk Altıntaş’la alerji s?zc?s??Nazlı G?zdem ?ınga?Bektaş oldu. Seminerin moderat?rl?ğ?n? AİD Y?netim Kurulu ?yesi Prof. Dr. ?zge Soyer ?stlendi.
“?ocuğun alerjisinden kendinizi su?lamayın”
?ukurova ?niversitesi Tıp Fak?ltesi Pediatri Anabilim Dalı ?ğretim ?yesi?Prof. Dr. Derya Ufuk Altıntaş,?annenin beslenme şekli, vir?sler, annenin maruz kaldığı sigara dumanı gibi fakt?rlerin anne karnındaki bebeklerde besin alerjisi oluşturduğunu, besin alerjisinde genetik yatkınlıkların etkili olduğunu dile getirdi.
Altıntaş, zamanla hafif alerjilerin bile şiddetli alerjiye d?n?şt?ğ?ne dikkat ?ekti. Besin alerjisinin oluşumuna ilişkin “Sadece genetik yatkınlık olsa bile kişi 90 yıl yaşayıp hi? alerji g?rmeden hayatı sonlanabilir, genetik yatkınlığı olan kişileri alerjik yapan ?evre fakt?rleridir. V?cudumuzdaki h?creler aralarında birtakım maddeler salgılıyorlar. Bunlar aralarında konuşuyorlar, komşuluk yapıyorlar. Birine bir şey olduğu zaman denge bozuluyor. Bu komşuların hangisinin bunu kaldırabileceği, hangisinin depresyona girebileceği, hangisinin hasta olacağını ve ?leceğini ?nceden tahmin etmek m?mk?n değil. ??nk? bu bir zamanlama ve denge meselesi. O y?zden ailelere sesleniyorum, kendinizi su?lamayın” ifadelerini kullandı.
