Uzm. Kln. Psk. M?ge Leblebicioğlu Arslan, "Bu d?nemde ?ocuğun akademik performansına katı ve baskıcı bir şekilde aşırı odaklanan, duygularını d?zenlemede g??l?k yaşayan, y?ksek stres tepkisi g?steren ve ?ocuğun duygusal s?recini g?rmezden gelen aile tutumlarının ?ocuğun sınav s?reci ?zerinde olumsuz etkilediğini s?yledi.
Arslan, "Yıl boyunca yorulan ?ocuğunuz kendi potansiyeli i?erisinde bug?ne geldi. Sınava birka? hafta kala ?ocuğunuzun akademik performansında b?y?k değişiklikler beklemek ger?ek?i olamayacak, tam tersi ?ocuk ?zerinde yıkıcı bir etki oluşturacaktır. Bu s?re?te ?ocuktan ziyade ebeveynlerin performanslarının ?ocuğun hem akademik performansında hem de psikolojik iyi oluşunda belirleyici bir etki oluşturacağını s?yleyebilirim" ifadesini kullandı.
Ebeveynler ve ?ğrenciler i?in sınav s?recinde hem akademik performansı hem de psikolojik iyi oluşu destekleyecek şunları kaydetti:
"Ebeveynler i?in, yargılayıcı dilden uzak destekleyici ve motive edici bir rol ?stlenin: ?ocuğunuzun sayısal değerlerini değil g?sterdiği ?abasını taktir edin. Ona inandığınızı ve g?vendiğinizi s?zel ve davranışsal yolla g?sterin. Olumlu ve ger?ek?i yaklaşımlarla onu cesaretlendirin. Olumlu y?nlerine vurgu yapın. Baskıdan uzak ger?ek?i beklentiler oluşturun: T?m bu s?re?te ?ocuğunuzla kurduğunuz iletişimin onda y?ksek beklenti oluşturmamasına dikkat edin. Aksi taktirde olumlu etki yaratmak amacıyla yaptığınız konuşmalar ?ocuğunuzda baskı hissettirerek kaygı seviyesinde artışa neden olacaktır. ?rneğin 'Senin zaten yapabileceğinden ?ok eminiz.' şeklinde yapacağınız bir konuşma ?ocukta 'Başaramazsam ailem hayal kırıklığına uğrayacak.' şeklinde bir d?ş?nce oluşmasına neden olabilir. Bu d?ş?nce de ?ocukta kaygı seviyesini arttırabilir."
Arslan, sınavın sadece bir par?a olduğunun ?ocuklara hatırlatılması gerektiğini dile getirerek, "Sınavın hayatlarının tek belirleyicisi olmadığını ve sadece k???k bir par?a olduğunu ifade edin. Bu değerlendirme onun kimlik değerlendirmesi olmadığını sadece o sınavın bir değerlendirmesi olduğunu ona hissettirin. Duygular bulaşıcıdır. ?ift y?nl? stresi azaltmaya yardımcı olun: Ebeveyn stresli ve stresi y?netmede zorluk yaşıyorsa ?ocuk i?in bu s?reci y?netmek daha zor olacaktır. O y?zden ?nce ebeveyn olarak kendi stres seviyenizi azaltmaya y?nelik becerileri uygulama konusunda harekete ge?in. Zorlandığınız durumlarda uzmandan destek alın. Bununla birlikte ?ocuğunuza nefes egzersizi, gevşeme egzersizi ve meditasyon gibi stresle başa ?ıkma tekniklerini ?ğrenmeleri konusunda yardımcı olabilirsiniz. Sınav haftası boyunca keyifli etkilinler yapması konusunda ?ocuğunuza alan a?ın: Sınava sayılı g?nler kala bedensel ve zihinsel yorgunluğu azaltmada tekniklerin yanı sıra keyif alanlarına yer a?mak ?ocuğu ruhsal anlamda rahatlayacak ve stres seviyesinin azalmasına yardımcı olacaktır." dedi.
D?zenli ve dengeli rutinler oluşturulması gerektiğini vurgulayan Arslan, "?ocuğunuzu sağlıklı beslenme, egzersiz yapma ve d?zenli uyku konusunda destekleyin. Yakınlarınızın tebrik ve başarı i?erikli konuşmaların kabul?n? ?ocuğunuza bırakın: sınav ?ncesi ve sınav sonrası ?ocuğunuza yapılan tebrik aramaları ya da ziyaretleri kabul edip etmeyeceğini ?ocuğunuza bırakın. İyi niyetle yapılan konuşmalar ?ocuğunuzda baskı hissettirebilir. Bu s?re?te ?ocuğunuzun isteğine bağlı olarak tebrikleri siz ?stlenebilir ve kendisine ileteceğinizi belirtebilirsiniz. Sonu? odaklı dil yerine duygu odaklı dili kullanmaya ?zen g?sterin: ?zellikle sınav haftasına girilen d?nemde alınan puanlardan ziyade sınav ?ncesi ve sonrası ?ocuğunuzun hislerine odaklanın ve duygusal ihtiya?larını g?zlemleyin. ?rneğin, ?ocuğunuza ‘Nasılsın?’ ya da ‘Kendini nasıl hissediyorsun?’ şeklinde sorular sorarak onun duygularını ifade etmesine yardımcı olun." şeklinde konuştu.
Arslan, ?ocuğun duygu ifadelerinin dinlenmesi gerektiğine değinerek, "Sınav s?reci hakkında iletişimde olun. Duygularını ifade etmesine izin verin. Sorularını cevaplayın ve onları rahatlatmaya ?alışın. Gerekli g?rd?ğ?n?z durumlarda bir uzmandan destek alması i?in ?ocuğunuzu destekleyin. Her ?ocuğun bu s?re?te ihtiya?ları farklı olabilir. Bu nedenle ?ocuğunuzun bireysel gereksinimlerini dikkate alarak yaklaşmanız olduk?a ?nemli olduğunu s?yleyebilirim. Genel olarak bu s?re?te olumlu, destekleyici ve anlayışlı bir tutum sergilemek ?ocuğunuzun sınav s?recinde psikolojik iyi oluşunu korumasına yardımcı olacaktır." diye konuştu.
?ğrenciler i?in sınav s?recinin stresli bir s?re? olabileceğinden bahseden?Arslan, s?zlerine ş?yle devam etti:
"?ğrenciler i?in, sınav s?reci stresli bir s?re? olabilir. Bu s?re?te heyecan ve kaygı gibi duyguları hissetmeniz olduk?a doğaldır. Bu duyguları belli bir d?zeyde hissetmenizin doğal olduğunu kendinize hatırlatın. Sınav yaklaştık?a sizin işlevinizi bozan olumsuz d?ş?ncelerde ?rneğin ‘kazanamazsam ailem hayal kırıklığına uğrayacak’ gibi d?ş?nce ve duygularınızı yakınlarınızla paylaşın. Duyguları bastırmak yerine paylaşmak rahatlamanıza yardımcı olacaktır. Zihni rahatlatacak tekniklerden faydalanın. Zihinsel olarak rahatlamak sınav ?ncesinde olduk?a ?nemli. Meditasyon, nefes egzersizi ve gevşeme teknikleri stres seviyenizin azalmasına yardımcı olacak ve odaklanmanızı arttıracaktır."?
Arslan, d?zenli uyku ve dengeli beslenmeye ?zen g?sterilmesi gerektiğinin altını ?izerek, "?alışmalar uyku ve beslenme eksikliğinin stres ?zerinde arttırıcı bir etki oluşturduğunu g?stermektedir. Dolayısıyla uyku ve beslenme d?zeni zihinsel ve fiziksel sağlınızı destekleyecektir. Fiziksel olarak aktif olun. Sadece ders ?alışmak yerine egzersiz yapmak, y?r?y?şe ?ıkmak ya da sizi yormayacak şekilde arkadaşlarınızla hoşunuza giden aktiviteler yapmak psikolojik sağlığınızı destekleyecektir. Sonuca değil s?rece odaklanın. Sonucun ne olacağını bilemezsin. Kontrol edebileceğiniz ve bilebileceğiniz an i?inde bulunduğunuz anı nasıl ge?irdiğinizdir. Unutmayın ki gireceğiniz sınav sizin nasıl biri olduğunuzun sonucu değil, yalnızca girdiğiniz o sınavın bir değerlendirmesidir. Başa ?ıkamadığınızı d?ş?nd?ğ?n?z durumlarda destek almak istediğinizi ailenize bildirmekten ?ekinmeyin." dedi.
