Yurtiçinde dün Eylül ayına ait enflasyon rakamlarını takip ettik. Eylül ayında TÜFE beklentilere yakın aylık %4,75 artarken, Ağustos ayında %58,94 olan yıllık enflasyon, Eylül ayında %61,43’e yükseldi. Artış genel olarak bütün alt kalemlere yayılırken, düşüş gösteren bir grup olmadı. Ana harcama gruplarında en yüksek artış eğitim tarafında görüldü. Eğitim - öğretimin başlamasıyla birlikte aylık artış %30,27 seviyesine kadar ulaştı. En az artış ise %2.59’luk artışla aylık bazda giyim-ayakkabıda yaşandı. Alkollü içecekler ve tütün, sigara zamları nedeniyle %10 artışla en çok artan ikinci grup oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler %3,32 artarken, aylık enflasyona en yüksek katkıyı veren kalem oldu. Yıllık bazda ise Lokanta ve oteller %92,48’lik artışla en çok yükselen grup oldu. Aylık bazda olduğu enflasyona en çok katkısı olan kalem ise %74,14’luk artışla gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Enflasyonla mücadele kapsamında parasal sıkılaştırma ve makro ihtiyati çerçevedeki sadeleştirme sürecinde atılan adımlara rağmen, enflasyonda yükseliş devam ediyor. TL’de yaşanan değer kaybının devam etmesiyle birlikte Ekim ayı itibariye ticarethane ve sanayi kuruşlarına yapılan %20 elektrik ve doğalgaz zammının enflasyon üzerinde olumsuz etkide bulunacağını düşünüyoruz. Aynı zamanda dün TCMB Başkanı Gaye Erkan’ın "Yıllık enflasyonda düşüşü baz etkisiyle Mayıs 2024'ten sonra görmeye başlayacağız” açıklamaları bu yolda henüz atılacak adımların olduğunu hissettiriyor .
ABD tarafında JOLTS açık iş sayısı Ağustos ayında arttı. FED, enflasyonla mücadele için daha fazla faiz artırımını değerlendirirken, istihdam piyasasının FED’i yatıştırmaya yetecek kadar hızlı soğuyup kaybolmadığına dair soruları gündeme getirdi. Ağustos ayında azalması beklenen açık iş sayısı verisi bir önceki aya göre artış gösterdi. 8 milyon 827 bin seviyesinden 8 milyon 815 bin seviyesine gerilemesi beklenen açık iş sayısı 690 bin artarak 9 milyon 610 bin olarak açıklandı. ABD merkez bankasının işgücü arzı ve talebi arasında "daha iyi bir denge" arayışında olduğunu belirtmesi nedeniyle bu haber muhtemelen Powell’ın hiç hoşuna gitmeyecek.
Asya sabah açılışıyla birlikte negatif bir piyasaya merhaba dedi. Küresel tahvil piyasalarında devam eden düşüşle birlikte ABD tahvil getirilerinin 16 yılın en yüksek seviyelerine ulaşması, riskli varlıklara yönelik alım iştahını azaltınca , Asya borsaları 11 ayın en düşük seviyelerine geriledi. MSCI'nın Japonya dışındaki Asya-Pasifik hisselerini kapsayan en geniş endeksi üst üste ikinci günde %1'den fazla düştü. Japonya'nın Nikkei endeksi ve Güney Kore'nin Kospi'si ise %2'den fazla düştü.
Petrol fiyatları, bugün OPEC+ bakanlarının katılacağı panel toplantısı öncesinde, piyasanın yüksek faiz oranlarının yakıt talebini azaltabileceği korkuları karşılık arz sıkışıklığı beklentilerinin artmasıyla yatay seyretti. Brent ham petrol vadeli işlemleri 6 sent düşüşle varil başına 90,86 dolara gerilerken, (WTI) 5 sent düşüşle varil başına 89,18 dolara geriledi.
Yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) "Fiyat Gelişmeleri" raporu ve reel efektif döviz kuru verilerini yayımlayacak. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in, Londra'da yatırımcılarla yapacağı toplantı da yakından izlenecek. Yurt dışında hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksleri (PMI) verilerinin yanı sıra, Euro Bölgesi'nden üretici fiyatları ve perakende satışları, ABD'den ADP özel sektör istihdamı, fabrika siparişleri takip edilecek.
MANŞETTE ÖNE ÇIKANLAR
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonunda bir sunum gerçekleştirdi. “Büyümeden ödün vermeden de dezenflasyon sağlanabilir.” dedi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan, “2023 yılının ilk yarısında bağlayıcı olmayacak şekilde verebileceğimiz rakamlar var. TCMB tarafından KKM’ye ödenen 90 milyar lira olduğunu, Hazine tarafında da bunun 60 milyar lira olduğunu söyleyebilirim” dedi.
Cleveland Fed Başkanı Loretta Mester "Eğer ekonomi bir sonraki toplantıda da son toplantımızdaki gibi görünürse, bir faiz artışı daha yaparım" dedi.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, son derece güçlü bir işgücü piyasası bağlamında kısa vadede enflasyonun düştüğünü belirterek, ABD ekonomisinin görünümü konusunda "çok iyimser" olduğunu, enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranlarının daha uzun bir süre yüksek kalabileceğini söyledi.
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, ABD'nin başta temiz enerji ürünleri olmak üzere kritik tedarik zincirlerinde Çin'e aşırı bağımlı hale geldiğini söyledi ve ABD'nin tedarik kaynaklarını genişletmesi gerektiğini vurguladı.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, faizlerin 'uzun bir süre' bu seviyelerde kalması gerektiğini belirtti.
Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) JOLTS açık iş sayısı, Ağustos'ta 9 milyon 610 bine yükselerek piyasa beklentilerini geride bıraktı. Piyasa beklentilerini aşan açık iş sayısının bu dönemde 8 milyon 800 bin seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyordu.
DoubleLine Capital CEO'su Jeff Gundlach, Federal Rezerv'in faiz oranları konusundaki "daha uzun süre daha yüksek" duruşunun büyük bir zorluk haline geldiğini ve ekonominin şimdiden bunun işaretlerini gösterdiğini söyledi.
Yeni Zelanda Merkez Bankası(RBNZ), bu ay yapılacak olan seçimler öncesindeki son toplantısında, üst üste üçüncü kez politika faizinde bir değişikliğe gitmedi. 14 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,50 olarak bırakıldı.
Japonya Merkez Bankası'nın (BOJ) bugün acil bir tahvil alımı gerçekleştirerek bir önceki plansız operasyona göre daha fazla tahvil almayı teklif etmesine rağmen 10 yıl vadeli Japon devlet tahvili getirilerini 10 yılın zirvesinden indirmeyi başaramadı.
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun bakanları küresel petrol piyasalarını incelemeye hazırlanırken, fiyatları varil başına 100 dolara yaklaştıran yükselişin yavaşlayacağına dair hiçbir işaret göstermiyor.
Kaynak A1 Capital
Hibya Haber Ajansı
