Batman’ın Kozluk ilçesinde bulunan Hezo Kalesi, Hasankeyf, Siirt ve Silvan arasında bulunan Erzen bölgesinin önemli kalelerinden biri. Kale, Milattan Sonra 416 yılında Pers Hanedanı için dini bir merkez olarak kayalık bir tepe üzerine inşa edilmiş. Birçok medeniyete ve savaşa ev sahipliği yapıp meydan okuyan kale, tarih karşısında gün be gün yok oluyor.
Kaleyi kuşatan surlar zamanla bakımsızlıktan yıkılırken, günümüzde ise iç kale de aynı kaderle karşıya karşıya kalmış. İpek Yolu’nun kontrolünün sağlandığı önemli bir üs olma görevini de taşıyan kale günümüzde ise restore edilmediği için yıkımla yüz yüze bırakılmış.
‘KALE RESTORE EDİLİRSE TURİZM CANLANIR’
Yıllardır restore edilmediği için bakımsızlıktan yıkımla yüz yüze olan Hezo Kalesi’ni görmeye gelen turistlerin olmadığını söyleyen Kale Mahallesi sakinleri, kalenin restore edilmesiyle Kozluk esnafının ekonomik durumunu olumlu yönde etkileyeceğini ve turizmi canlandıracağını anlatıyor. 53 yıldır Kozluk’ta yaşayan Seyda Abdülselam Basutçu (76) ise kalenin yıkılmadan restore edilmesi gerektiğini söyleyerek “Kozluk’un simgesi, geleceği ve tarihi olan Kozluk kalesinin aslına uygun olarak restore edilmesini istediklerini söyledi.
‘ASLINA UYGUN RESTORE EDİLMELİ’
Hezo Kalesi’ni Garzanlıların simgesi olarak tanımlayan Basutçu “Bu kale bin yıllardır ayakta duruyor. Birçok medeniyete, devlete ve kültüre ev sahipliği yapmış. Kalemizin yıkılmasını istemiyoruz. Şu ana kadar kale için sadece demir merdivenler yapılmış ancak bu yetersiz. Kale aslına uygun bir şekilde restore edilmeli” dedi.
‘KALE RESTORE EDİLİRKEN EV SAHİPLERİ MAĞDUR EDİLMEMELİ’
Şu ana kadar tarihi kalenin altından önemli eserlerin çıkarıldığını ifade eden Basutçu, “Eğer devlet Hezo Kalesi’ni restore ederse Kozluk halkı olarak onların yanında oluruz. Ancak kale aslına uygun şekilde restore edilmeli. Kalenin altında evleri bulunan ev sahipleri de mağdur edilmeden, zor durumda bırakılmadan restorasyon yapılmalıdır” diye konuştu.
‘KALENİN ALTINDA ORTAYA ÇIKARILMAMIŞ ESERLER VAR’
Basutçu, kale altında halen ortaya çıkarılmamış eserlerin olduğunu söyleyerek, “Kale altında bulunan evlerin taşları kale ile aynı taşlardan yapılmış. Restore edilirken eğer bu taşlar kullanılırsa doğal dokusu da bozulmaz. Kalede daha ortaya çıkarılmamış birçok eser var. Kalenin altında eski dönemlerdeki insanların su ihtiyacının karşıladığı bir tünel bulundu. Kalenin altında Kandil kalesine kadar uzanan bir yol da var” şeklinde konuştu.
2015 yılında Kale Mahallesinde bulunan ve birçoğu çökme tehlikesiyle karşı karşıya kalan eski evler sahipleri tarafından yıkıldı. Yıkılan evlerden birin altında tarihi bir tünel bulundu. Önemli bir kısmı su ile kapanan tünelin Kozluk Kalesi’nde yaşayanların su ihtiyacının giderilmesi için kullanılan bir tünel olduğu belirtildi. Daha önce de Kale Mahallesi’nde çeşitli tüneller bulunmuştu.
MADDE BAĞIMLILARIN MERKEZİ HALİNE GELMİŞ
Kozluk için tarihi ve kültürel bir kimliğe sahip olan Kozluk kalesi için şu ana kadar herhangi bir restore çalışması başlatılmadığı gibi tarihi kalenin iç kısımları da çöplük ve pislik içinde kalmış durumda.
Defineciler de kalenin birçok noktasında altın arama faaliyetleri yürütmüş ve bu nedenle kalenin birçok kısmında çökme ve yıkılma meydana gelmiş. Kalenin her gün bir parçası yıkıldığı için dış tarafta bulunan büyük taşlarda düşme riski oluşturuyor. Tarihi Hezo Kalesi bakımsızlıktan gün be gün tarih karşısında ve insanların gözü önünde yok oluyor. Kale madde bağımlıların merkezi haline gelmiş.
Dihaber.org
