Siirt'in Eruh ilçesinden 5 ay önce Şırnak’ın Silopi ilçesine bağlı Görümlü (Bêspin) beldesine yerleşen koçerler, yaşadıkları tüm sorunlara rağmen yaşamlarını sürdürüyor. 4 aile olarak geldikleri beldede hayvanlarına bakan koçerleri en çok zorlayan konuların başında ise, yayla yasakları ve her gün artış gösteren yem fiyatları geliyor. Yaşanan zorlukların en büyük yükünü taşıyan kadınlar ise hem hayvanlara bakıyor hem de çadır yaşamın diğer işlerine koşturuyor.
Sabahın erken saatlerinden itibaren çalışmaya başladıklarını belirten kadınlar, zor olan koçerliği sürdürmekte kararlı olduklarını belirtti.
YÜK KADINLARIN OMUZUNDA
Tek geçim kaynaklarının hayvancılık olduğunu vurgulayan 55 yaşındaki Rabia Baykan, en çok emeğin kadınlar tarafından sarf edildiğini ifade etti. Sabahın saat 04.00’ünde uyandıklarını ve gün boyu yaylada bulunan yaklaşık 500 hayvanı beslediklerini kaydeden Baykan, “Akşam sağdığımız hayvanları sabah tekrardan sağıyoruz. Daha sonra hayvanları otlatmaya çıkarıyoruz. Bir yandan da çocuklarımıza bakıyoruz ve yemek yapıyoruz. Ürettiğimiz peynir ve yoğurdun bir bölümünü satıyoruz, geriye kalanı ise kış için saklıyoruz. Burada da en büyük yük yine kadınlara düşüyor” dedi.
YASAKLAR ZORLUYOR
Yayla yasakları karşısında yaşadıkları zorluklara değinen Baykan, “Eskiden daha güzeldi. İnsanlar hayvanlarını rahatlıkla besliyordu. Yasaklar ve zorluklar nedeniyle eskisi gibi olmuyor. Eskiden zorluklarımız azdı” dedi. Artan yem fiyatlarının en çok kendilerini etkilediğini söyleyen Baykan, şöyle devam etti: “Yemin kilosu bu kadar pahalı değildi. Şimdi ise çok pahalı oldu. Bundan dolayı yem alamıyoruz. Geçmişten beri bu işle uğraşıyoruz. Tüm geçimimiz hayvancılık üzerine olduğundan dolayı burayı bırakmayacağız.”
TÜM ZORLUKLARA RAĞMEN...
Çocukluğundan beri koçerlik yapan 54 yaşındaki Ayşe Savaşçı ise, iklim koşullarından dolayı Silopi’ye geldiklerini kaydetti. Koçerliğin hem zor hem de güzel olduğunu vurgulayan Savaşçı, "Eskiden koşullarımız daha iyiydi. Şimdi daha zor geçiyor" dedi. Daha önce 4-5 TL’ye sattıkları yoğurt ve peynirin kilosunu artan yem fiyatlarıyla nedeniyle artış gösterdiğini aktaran Savaşçı, şu an bulundukları yerde yasakların bulunmadığını söyledi. Ancak birçok yaylanın yasaklı olduğuna dikkat çeken Savaşçı, “Ölümü göze alarak yine de yaylalara gidiyoruz. Buna mecburuz. Hayvanlarımıza ne yapalım?" diye sordu.
Cudi Dağı eteklerinde sürdürdükleri koçerlik yaşamının güzel olduğunun altını çizen Zahide Baykan (45) da, sokağa çıkma yasakları sırasında yaşadıkları yer bulma sıkıntısını kısmen aştıklarını dile getirdi.
MA / Sonya Bayık
kaynak:mezopotamyaajansi.com
