21 Mart’ta Diyarbakır’daki Newroz kutlamalarında PKK lideri Abdullah Öcalan’ın yeni bir mesajının okunması bekleniyor. Kürt sorununda tarihi bir gün olacağı belirtilen 21 Mart’ta Öcalan’ın örgüte “mutlak eylemsizlik” yönünde daha net mesajlar vereceği ifade ediliyor.

 

Daha önce de AK Parti Hükümeti ile Kürt siyasi hareketleri arasında birçok defa görüşmeler olmuş ancak barış girişimleri kesintiye uğramış ya da başarısızlıkla sonuçlanmıştı. “Çözüm süreci” 3 Ocak 2013’te BDP Milletvekili Ayla Akat Ata ile DTK Eşbaşkanı Ahmet Türk’ün Abdullah Öcalan ile görüşmek üzere İmralı Adası’na gitmesiyle resmen başlamış oldu.

 

Büyük tartışmalar yaşanırken dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan 12 Şubat’ta “Terörün bitmesi için zehir içeceksin’ deseler içerim. Siyaset umurumda değil. Öleceğimi de bilsem bu zehri içerim” açıklaması süreç için büyük milat oldu.

 

Bu sözlerin ardından 23 Şubat’ta ikinci bir heyet İmralı’ya gitti. Bu defa heyette BDP Grup Başkanvekili Pervin Buldan ile milletvekilleri Sırrı Süreyya Önder ve Altan Tan yer aldı.

 

Öcalan’ın tarihi mektubunun okunmasından önceki son ziyaret ise 18 Mart’ta gerçekleşti. Bu defa heyette ikinci görüşmede yer alan Buldan ve Önder’in yanısıra BDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş da yer aldı.

 

Abdullah Öcalan’ın mektubu daha sonra MİT tarafından BDP’ye ulaştırıldı ve 21 Mart’ta Diyarbakır Newroz Alanı’nda Önder ve Buldan tarafından okundu. Öcalan mektubunda, “Bugün milyonların şahitliğinde yeni bir dönem başlatacağım. Silah değil siyaset. Silahlı güçlerimiz sınır dışına çekilsin" çağrısında bulundu.

 

İşte Öcalan’ın 2 yıl önce okunan mesajından sonra yaşanan tarihi süreç:

 

23 Mart 2013: PKK ateşkes ilan etti.

 

3 Nisan 2013: Demirtaş, Buldan ve Önder'den oluşan heyet, İmralı’ya gitti.

 

4 Nisan, 1203: 63 kişiden oluşan Akil İnsanlar Heyeti kuruldu. Başbakan Erdoğan heyetle ilk toplantısını yaptı.

 

 9 Nisan 2013: Parlamentoda “Çözüm Süreci Komisyonu” kuruldu.

 

15 Nisan 2013: Buldan ve Önder İmralı’ya gitti.  Demirtaş’ın gidişi hükümet tarafından istenmedi. Öcalan görüşmede kamuoyuna bir mektup yazacağını açıkladı.

 

25 Nisan 2013: KCK’nin Kandil’deki yöneticisi Murat Karayılan bir basın toplantısı düzenledi. Kandil’deki basın toplantısına Türk medyası da yoğun ilgi gösterdi. Karayılan, 8 Mayıs’tan itibari ile geri çekilmeye başlayacaklarını belirtti.

 

8 Mayıs 2013: PKK, Türkiye sınırları dışına çekilmeye başladı. Çekilmenin ne kadar süreceği tartışmaları başladı.

 

7 Haziran 2013: Demirtaş ve Buldan, İmrayı’ya giderek Öcalan’la görüştü. Önder’in gitmesine Gezi Parkı Olayları’ndaki tavrı nedeniyle izin verilmedi. Öcalan, “İçinde bulunduğumuz süreci daha derinlikli yürütmek için devletle olan görüşmelerim sürüyor” açıklamasını yaptı.

 

24 Haziran 2013: Demirtaş ve Buldan tekrar İmralı’ya gitti. Yapılan yazılı açıklamada Öcalan’ın süreçte artık ikinci aşamaya geçildiğini, buna dair planlarını da devlete teslim ettiğini açıkladığı belirtildi.

 

5 Temmuz 2013: BDP Eşbaşkanı Gülten Kışanak ve DTK Eşbaşkanı Ahmet Türk, Kandil’e giderek PKK yönetimiyle görüştü.

 

10 Temmuz 2013: Cemil Bayık ve Bese Hozat, Karayılan’ın yerine KCK Eşbaşkanlığı’na getirildi.

 

21 Temmuz 2013: Demirtaş ve Buldan’dan oluşan 8’inci heyet İmralı’ya gitti.

 

17 Ağustos 2013: Kürt tarafından hükümetin adım atmadığı eleştirilerinin yapıldığı bir süreçte Demirtaş ile Buldan İmralı’ya gitti. Öcalan “Bundan sonra benim konumumun araçsal olmaktan çıkıp, stratejik bir konuma evrilmesi gerekmektedir” dedi.

 

9 Eylül 2013: PKK, hükümetin adım atmadığını belirterek çekilmeyi durdurduğunu açıkladı.

 

15 Eylül 2013: 10’uncu heyet İmralı’ya gitti. Heyette yine Demirtaş ve Buldan yer aldı.

 

14 Ekim 2013: İmralı heyeti yine değişti. Bu defa da Demirtaş’a vize çıkmadı. İmralı’ya giden heyette Buldan’la birlikte BDP Grup Başkanvekili İdris Baluken yer aldı. Öcalan’ın zaman kaybedilmeden “derinlikli müzakerelere” geçilmesini istediği açıklandı.

 

28 Ekim 2013: Öcalan’ın isteği üzerine Halkların Demokratik Partisi kuruldu. BDP'den istifa eden Ertuğrul Kürkçü, Sabahat Tuncel ve Sırrı Süreyya Önder partiye katıldı.

 

13 Kasım 2013: Önder’e İmralı’ya gidiş için vize çıktı. Buldan ve Önder’den oluşan heyet bundan sonra hiç değişmedi. Görüşmenin ardından yapılan açıklamada Öcalan’ın “Süreç halen devam etmekle beraber bir sırat köprüsü üzerindedir” mesajı aktarıldı.

 

16 Kasım 2013: Başbakan Erdoğan, Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani ile Diyarbakır’da buluştu. Erdoğan konuşmasında ilk defa “Kürdistan” kelimesini kullandı. Şiwan Perver de 37 yıl sonra ilk kez Türkiye’ye geldi.

 

11 Ocak 2014: İmralı heyeti Öcalan’la görüştü. Öcalan’ın görüşmede “Gezi olaylarında Erdoğan’ı ben kurtardım” dediği iddia edildi.

 

25 Ocak 2014: Diyarbakır bağımsız milletvekili Leyla Zana ile İstanbul milletvekili Sırrı Süreyya Önder İmralı’ya gitti. Ziyarette Öcalan Kürdistan Bölgesi Başkanı Barzani’ye iletilmek üzere bir mektup verdi. Mektup daha sonra Zana tarafından Barzani’ye ulaştırıldı.

 

30 Ocak 2014: Öcalan, Ermenilere yönelik mektup yazdı.

 

12 Şubat 2014: Demirtaş, “Seçimden sonra sadece fuar ya da kültür merkezi inşa etmeyeceğiz. Asıl inşa edilecek şey demokratik özerkliktir” dedi. Demirtaş’ın sözleri tartışmalara neden oldu.

 

13 Mart 2014: Türk Dil Kurumu tarafından 10 bin kelimelik Türkçe-Kürtçe sözlük (ferheng) yayımlandı.

 

21 Mart 2014: Newroz tüm yurtta kutlandı. Diyarbakır’daki Newroz kutlamalarında Abdullah Öcalan’ın yazdığı mesaj okundu. Öcalan “Tarih bize göstermiştir ki eğer kararlı bir barış önderliği sergilenmezse tarihsel sorunlar bildiğini okur ve genellikle çok kayıplı dönüşümlerle cevaplarını üretirler” dedi.

 

18 Nisan 2014: İmralı’da yapılan görüşmeleri yasal zemine oturtan ve MİT Teşkilatı’nı büyük oranda değiştiren MİT Kanunu TBMM’de kabul edildi.

 

26 Nisan 2014: İmralı heyeti Öcalan ile görüştü. Heyet, Öcalan'ın “Dönem karakter değiştiriyor. Her an derinlikli çözüm imkânları da, çatışma olasılıkları da devrededir” açıklamasını aktardı.

 

28 Nisan 2014: BDP milletvekilleri HDP’ye katıldı.

 

1 Haziran2014: Öcalan kendisiyle görüşen heyet aracılığıyla “En önemli realite sürecin yeni bir aşamaya gelmiş olmasıdır” açıklamasını yaptı.

 

22 Haziran 2014: HDP 2’inci Olağanüstü Kongresi yapıldı. Selahattin Demirtaş ve  Figen Yüksekdağ HDP’nin eşbaşkanı oldular.

 

10 Temmuz 2014: Leyla Zana ikinci defa Sırrı Süreyya Önder ile birlikte İmralı’ya gitti.

 

10 Temmuz 2014: Çözüm sürecine ilişkin en kapsamlı yasal düzenleme yapıldı.  Kamuoyunda “çözüm süreci yasası” olarak bilinen “Terörün Sona Erdirilmesi ve Toplumsal Bütünleşmenin Güçlendirilmesine” dair kanun tasarısı TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.

 

11 Temmuz 2014: BDP 3. Olağan Kongresi gerçekleştirildi. BDP adını Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) olarak değiştirdi. Emine Ayna ve Kamuran Yüksek eşbaşkan oldu.

 

22 Temmuz 2014: Leyla Zana ve Sırrı Süreyya Önder, Kürdistan Bölgesi’ne geçerek Öcalan’ın mektubunu Mesud Barzani’ye iletti.

 

5 Ağustos 2014: Buldan, Baluken ile Önder’den oluşan heyet Abdullah Öcalan ile görüştü. Öcalan “30 yıllık savaş büyük bir demokratik müzakereyle sonuçlanma aşamasındadır” açıklamasını yaptı.

 

19 Ağustos 2014: Mahsum Korkmaz’ın heykelinin kaldırılması sırasında çıkan olaylarda 1 kişi öldü, 2 kişi yaralandı. Süreç sarsıntı geçirdi.

 

1 Eylül 2014: Çözüm süreci Başbakan Davutoğlu tarafından okunan hükümet programına girdi.

 

15 Eylül 2014: Diyarbakır'ın Bağlar, Şırnak’ın Cizre ve Hakkari'nin Yüksekova ilçelerinde sivil toplum kuruluşları tarafında Kürtçe eğitim verecek ilk okullar açıldı. Tartışma yaratan okullar kapatıldı. Bölgede olaylar çıktı.

 

1 Ekim 2014: İmralı heyeti Öcalan ile görüştü. Heyet, Öcalan’ın, “Kobani’de katliam olursa süreç sona erer” mesajını aktardı.

 

1 Ekim 2014: Başbakan Davutoğlu ile HDP Eşbaşkanı Demirtaş bir araya geldi.

 

2 Ekim 2014: Çözüm Süreci Kurulu ve Kurumlararası İzleme ve Koordinasyon Komisyonu’na ilişkin Bakanlar Kurulu kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.

 

7 Ekim 2014: Cumhurbaşkanı Erdoğan “Şu anda Kobani düştü, düşüyor” dedi. Erdoğan’a HDP Grup Başkanvekili Pervin Buldan, “Kobani düşmemiştir. Kobani düşerse çözüm süreci biter” yanıtını verdi.

 

7 Ekim-8 Ekim 2014: IŞİD protestolarında kan aktı. 6 ilde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Hemen her ilden ölüm haberleri gelmeye başladı. Olaylarda toplam 50 kişi hayatını kaybetti. Çözüm süreci büyük sarsıntı geçirdi. Taraflar arasındaki görüşmeler kesildi.

 

19 Ekim 2014: Başbakan Davutoğlu, Akil İnsanlar Heyeti’yle 11 saatlik bir görüşme gerçekleştirdi. Aynı gün HDP heyeti Kandil’e giderek örgüt yöneticileriyle görüştü.

 

21 Ekim 2014: HDP heyeti İmralı’ya gitti. Heyet, Öcalan’ın 15 Ekim’de yeni bir aşamaya geçildiğini ve somut adımların atılacağını belirttiğini aktardı.

 

25 Ekim 2014: Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde üç asker öldürüldü.

 

9 Kasım 2014: Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan sürecin türbülansta olduğunu söyledi.

 

17 Kasım 2014: HDP heyeti Başbakan Yardımcısı Yalçın Akdoğan görüştü.  İzleme Heyetinin belirlenmesi, İmralı’da Öcalan’a bir sekreterya kurulması ve İmralı heyetinin genişletilmesi kamuoyunda konuşulmaya başlandı.

 

29 Kasım 2014: Buldan, Baluken ve Önder’den oluşan İmralı heyetine Demokratik Toplum Kongresi Eşbaşkanı Hatip Dicle de katıldı. Görüşmenin ardından yapılan açıklamada Öcalan'ın "Barış ve Demokratik Müzakere Süreci Taslağı"nı genel hatlarıyla olgunlaştırdığı, devlet heyetiyle detaylı bir şekilde üzerinde tartıştığı ve üzerinde müzakere yürütülebilecek bir çerçeve olduğu konusunda mutabık kalındığı belirtildi.

 

20 Aralık 2014: KCK Eşbaşkanı Cemil Bayık, “Silah bırakacağımız hiçbir koşul yoktur” dedi.

 

27 Aralık 2014: PKK’nin gençlik örgütü YDG-H ile Hüda Par’lılar arasında Cizre’de çatışma çıktı. 3 kişi yaşamını yitirdi.

 

9 Ocak 2015: Heyet, İmralı’da Öcalan’la görüştü

 

14 Ocak 2015: Cizre’deki çatışmalar uzun süre devam etti. Öcalan, olayların sona erdirilmesi için çağrı yaptı. Öcalan’ın çağrı yaptığı gün 12 yaşındaki bir çocuk öldürüldü.

 

4 Şubat 2015: Baluken, Buldan, Önder ve Dicle’den oluşan İmralı heyetine Demokratik Özgür Kadın Hareketi (DÖKH) aktivisti Ceylan Bağrıyanık da katıldı. Heyet İmralı’ya gitti.

 

Bu görüşmede Öcalan’ın örgüte mutlak eylemsizlik çağrısı yaptığı ancak heyetin bunu açıklamadığı iddia edildi. Heyet defalarca Kandil’e gidip geldi.

 

10 Şubat 2015: Başbakan Davutoğlu çözüm sürecinde iyi bir noktaya gelindiğini açıkladı.

 

28 Şubat 2015: Öcalan’ın beklenen tarihi açıklaması yapıldı. Hükümet heyeti ile HDP heyeti İstanbul’da Dolmabahçe’de görüştü. Görüşmede HDP’li Önder, Öcalan’ın örgüte yönelik silahların bırakılması çağrısı ile 10 maddelik öneri listesini açıkladı.

 

 

12 Mart 2015: Başbakan Yardımcısı Akdoğan ile görüşen HDP'li Pervin Buldan, 16 kişilik heyet oluşturulduğunu açıkladı. Ancak Akdoğan "Külliyen yalan ve uydurma" dedi.

kaynak.rüdaw