Özellikle bölge kentlerinde yaşayan köylülerin yaklaşan zorlu kış koşullarına karşı yüzyıllardır sürdürdüğü hazırlıklardan biri, “çilo” olarak adlandırılan meşe ağaçlarının dallarını budamak. Diyarbakır’ın Kulp ilçesine bağlı dağ köylerinde yaşayan köylüler de, sonbaharda çilo toplayarak kışa hazırlık içerisinde.
Yüksek rakımlı dağların yamaçlarındaki meşe ağaçlarının dallarını budayan köylüler, topladıkları dalları sonrasında at ya da eşek sırtında köylerine getirip, kış için istifliyor. Budadıkları ağaç dallarının yapraklarını besledikleri ağıl hayvanlarına yediren köylüler, geriye kalan dalları ise yakacak olarak kullanıp, ısınma ihtiyaçlarını karşılıyor.
ZIBARE USULÜ İLE TOPLANILIYOR
“Zibare (imece)" olarak adlandırdıkları dayanışma usulü ile çilo topladıklarını dile getiren köylülerden Şaban Akış, köylerinde yüzyıllardır her kış başında bu işin yapıldığını belirtti.
Hem hayvanlarının besini hem de yakacak ihtiyaçlarını karşılarken bir meşe ağacını 3-4 yıl aralığında budamaya özen gösterdiklerini söyleyen Akış, bu şekilde yapılan budamanın ağacın yenilenmesine de faydası olduğunu ifade etti
‘DOĞANIN DÖNGÜSÜNE ZARAR VERMİYORUZ’
Akış, “Yazın son aylarında başlıyoruz budamaya. İdeal budama aralığı 3-4 yıldır. Budama yapıldığı zaman ağaç köklerini daha derine salabilip, gür çıkıyor. Yaptığımız bu iş ile doğanın döngüsüne herhangi bir zarar vermiyoruz. Tam tersi ağaçların çürümesinin önüne geçmiş oluyoruz” diye belirtti.
Saman ve yeme sürekli zam gelmesinden şikayet eden köylülerden Mahsun Baran da, hayvanlarını en azından topladıkları çilolarla besleyebildiklerini dile getirdi.
Kaynak:MA
