İnsan ömrü uzadıkça farklı hastalıkların ön plana çıktığını ifade eden Kontinans Derneği Başkanı Prof. Dr. Tufan Tarcan,“Bu farklı hastalıkların başında nörolojik hastalıklar (Demans, Alzheimer) geliyor.Yaş ilerledikçe damar sertliği ihtimali de artıyor. Damar sertliği nedeniyle tromboembolik olaylar yaşanabiliyor. Bunlarda beyne gittiğinde beynin idare ettiği organlarda işlev bozukluğu ortaya çıkıyor. Mesanede işlev bozukluğu da en sık gördüğümüzproblemlerden bir tanesi.” diye konuştu.
İnsan ömrü uzadığı için sağlıklı yaşlanmayı kendimize hedef olarak almamız gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Sağlıklı yaşlanmanın en önemli kriterlerinden bir tanesi kardiyovasküler risk faktörlerinden (hipertansiyon, tütün kullanımı,hiperlipidemi, diyabet, obezite, hareketsiz yaşam, depresyon) uzak durmak. Yaşa uygun sporları yapmak da çok önemli. Çünkü yaşlandıkça kas ve bağ dokusunda zayıflık ortaya çıkıyor. Bu yapıyı da koruyabilmek özellikle idrar yolları için çok önemli.” dedi.
Kabızlık sorununu da risk faktörlerinin arasına ekleyen Prof. Dr. Tufan Tarcan,“Kabızlık dolayısıyla ıkınmak özellikle kadınlarda pelvik organ sarkmasıyla birlikte bazı ek idrar problemlerinin de ortaya çıkmasına neden oluyor. Bir diğer risk faktörü ise KOAH. Sık öksürükler ve bu öksürüklere bağlı olarak karın içi basıncın artmasıyla pelvik taban bozulabiliyor.” dedi.
50 yaşından itibaren erkekler senede bir kez üroloji uzmanına görünmeli
Yaşlanmayla beraber idrar sorunlarının arttığını ancak bunların hepsinin aynı sebebe bağlı olmadığına dikkat çeken Kontinans Derneği Başkanı Prof. Dr. Tufan Tarcan,“Erkeklerde yaşla birlikte ortaya çıkan idrar problemlerinden bir tanesi prostat büyümesi. 50 yaşından itibaren erkekler yılda 1 kez üroloji uzmanına gidip muayene olmalı.Bazen prostat büyümesine bağlı problemler çok yavaş ilerliyor. Hasta bunları geç farkettiği zaman ise prostata yönelik tedaviler işe yaramayabiliyor. Erken davranmak çok önemli. Ayrıca yaşlanan erkekte nörolojik hastalıklar işeme sorununa yol açabiliyor.” diye konuştu.
Kadınlarda pelvik taban ve bağ dokusu yapısında yaşlanmaya bağlı olarak problemlerin ortaya çıktığını ifade eden Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Vajinal doğumlar önemli risk faktörü oluşturuyor. Aşırı kilo, hamilelik, menopoz sonrası hormonal değişiklikler bunların hepsi idrar kaçırmayı etkileyen faktörler. Damarsal risk faktörü ve obezite de çok önemli. Aşırı kilodan uzak durulmalı. Hareketli bir yaşam sürmeliyiz. Yaşlanmayla birlikte hareketsizlik bizim en zor baş edebildiğimiz konu. Hareketsizlik olduğu zaman idrarla ilgili birçok problemi davet ettiğimizi bilmemiz lazım.” açıklamasında bulundu.
Kahve ve çay tüketiminin mesaneyi direk uyardığının altını çizen Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Yaşlanmayla birlikte aşırı aktif mesanenin görülme sıklığı artıyor. Sık tuvalete giden, aşırı aktif mesane problemi yaşayan hastalar kahve ve çay tüketimine özellikle dikkat etmeli. Bitkisel çayların içerisinde de mesaneyi uyarıcı maddeler oluyor.” dedi.
Akşam yemeklerinin hafif yenmesi gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Tufan Tarcan şöyle devam etti: “Yatana kadar sıvı, tatlı ve meyve tüketiminde dikkatli olunmalı. Yaşlılarda gece idrara kalkma sayısı artıyor hem erkeklerde hem de kadınlarda. Bunun en önemli sebebi gece idrar miktarının artmış olması. Bu dengesiz beslenmeyle ortaya çıkabildiği gibi aynı zamanda kalp ve damar yetmezliğiyle de yaşanabiliyor. Bu hastalarımıza zorunlu kalmadıkça akşam saatlerinde bir şey yiyip içmemelerini öneriyoruz.Gece idrar kaçırma da çok önemsenmeli. Ailece akşam yemeğinden sonra yenilen meyveler-tatlılar ve içilen çaylar çok önemli. Bunların hepsi idrar kaçırma miktarını artıyor, bunlardan kesinlikle uzaklaşmak lazım.”
Hasta bezlerini ve mesane pedlerini hastalarımıza öneriyoruz
Gece idrara kalkmaların uyku ve hayat kalitesini bozduğunu hatırlatan Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Gece idrara kalkmalar kişiyi yorgun ve halsiz bırakarak günlük performansını düşürüyor. Özellikle yaşlı hastalarda gece idrara kalkma sayısı arttıkça, tuvalete giderken düşmeler ve buna bağlı olarak kalça kırıkları artıyor. Bu yaşlılıkta ortaya çıkan kırıkları azaltmanın en önemli yolu idrara kalkma sayılarını azaltmak. Zihinsel hastalığı bulunan ya da yatağa bağlı ve yürüme zorluğu çeken hastalarımız hijyenik pedlerin yardımıyla idrar kaçırmalarının yan etkilerinden korunmuş oluyorlar. Biz de özellikle bu hasta grubuna hasta bezlerini ve mesane pedlerini öneriyoruz.” diye konuştu.
Kullandığınız ilaçları listeleyin ve doktorunuza her zaman belirtin
Aşırı alkol-sigara tüketimini kesinlikle önermediklerini ve gece idrar için kalkmalarda akşam alınan alkolün zararı olduğunu bildiklerini ifade eden Prof. Dr. Tufan Tarcan sözlerini şöyle sürdürdü: “Yaşlılıkta kullanılan ilaçların mesane üzerinde etkisi olabiliyor. Kullanılan birçok ilacın mesaneyi uyarıcı etkileri oluyor. Mesanede kasılma güçlükleri, sık idrar ve ani sıkışma yaşanabiliyor. İleri yaşta hastalar bize başvurduğunda ilk yaptığımız şey kullandığı ilaçları kontrol etmek oluyor. Doktora giderken ilaçlarınızı her zaman bir liste halinde yazın. Siz kullandığınız ilaçları eksik bir şekilde söyleyince hekim size kullandığınız ilaçla birlikte verilmemesi gereken bir ilaç yazabiliyor. Çok fazla yan etkiyle bu sefer karşı karşıya kalabilirsiniz. Üroloji uzmanının ilaç etkileşimi dolayısıyla kullandığınız ilaçları bilmesi çok önemli.”
Aşırı kilosu olan hastaların normal kiloya indiklerinde 3’te 1’inin idrar kaçırma probleminin kendiliğinden kaybolduğuna şahit olduklarını söyleyen Prof. Dr. Tufan Tarcan, “Aşırı kilolu idrar kaçırma problemi olan hastalarımıza ilk söylediğimiz şey kilo vermeleri oluyor. Kilo verirseniz idrar kaçırma sorununuz tamamen kaybolabilir ya da şiddeti azalabilir. Aynı zamanda cerrahi tedavi planlanan hastalar aşırı kilolu olduğu zaman cerrahinin başarısı düşüyor.” dedi.
İdrar kaçırmak kaçınılmaz kaderiniz değil!
Yaşlılıkta idrar kaçırma probleminin tedavisininolduğunu ifade eden Prof. Dr. Tufan Tarcan sözlerini şöyle tamamladı:“İdrar kaçırma kaçınılmaz kaderimiz diye bir şey yok. Birçok hasta idrar kaçırmasına rağmen hekime başvurmuyor. Çünkü bunu yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak görüyor. Zihinsel olarak sağlıklı ve fiziksel olarak yatağa bağımlı olmayan hastalar için idrar kaçırmanın çözümü var. İdrar kaçırma sosyal ve iş yaşamını olumsuz yönde etkilediği gibi yaşlanmayı da hızlandırıyor. İdrar kaçırma tedavi edilmezse hastayı daha çabuk yaşlandıran bir faktör. İdrar kaçıran bir kişi mutlaka bir üroloji uzmanına görünmeli. Altta yatan nedenler çok farklı olabilir. Bunu farketmek ise üroloji uzmanına ait. Bunların altında çok önemli hayati hastalıklar da yatabilir. Örneğin beyinde su toplanması ya da Parkinson bazen ilk tanısını idrar kaçırmayla gösteriyor. İdrar kaçırmayı kesinlikle küçümsememek lazım.” dedi.
