FOMC toplantısının sonunda elde olan şartlar eşiğinde; Merkez Bankası’nın varlık alımlarını azaltacağını duyurması kuvvetle ihtimaldir. Bu kapsamda ortaya net bir planlamanın konulması ve buna bağlı olarak faiz artırımının da en erken ne zaman olabileceğine dair çıkarım söz konusu olacaktır. Spesifik olarak; Fed’in toplamda 120 milyar dolar tutarında Hazine tahvili ve mortgage backed securities (MBS) alımlarında sırasıyla aylık 10 ve 5 milyar dolarlık kesintiler yapabileceğini düşünüyoruz. Diğer taraftan; artık tapering konusunda Kasım veya Aralık gibi bir zamanlama farkının bir önemi olmadığını, Fed yarın beklemeyi seçse bile 15 Aralık’ta planı ve aksiyonu ortaya koyacağını değerlendiriyoruz.
Eylül toplantısından çıkan sonuçlar, Kasım’da tapering olması beklentisini çok kuvvetlendirdi. Öte yandan; Eylül’den itibaren özellikle enerji fiyatları, kira, ücret enflasyonu gibi faktörleri eklediğimizde ikincil olarak da endişe edilen yüksek enflasyon beklentileri ve bunun uzun vadeli enflasyonu etkilemesi endişesi çerçevesinde Fed’in aradan geçen sürede bu konuda daha sertleştiğini düşünüyoruz. Özellikle, enflasyon beklentileri konusunda kısa vadeli tarafın dikleşme eğiliminin eğrinin tamamının eğiminde yaratacağı etki, yayılım ve yapışkanlık etkisinden dolayı geniş perspektifli endişelere neden olabilir. Bu da, Merkez bankalarının reflasyonist politikaların ısındırıcı etkisinden endişe edebilmelerine ve ultra geniş teşvikleri geri çekme mekanizmasını işletmelerine neden olabilmektedir.
Fed vadeli fonlarının faiz artış fiyatlaması… (Kaynak: Bloomberg, CME Group)
Büyüme ivmesinin azalmasına karşılık enflasyonist baskıların hızlı sönmemesi ihtimali politika yapıcıların bir parasal sıkılaşma yan etkisinden veya fazla gevşek politika tuzağından endişe etme noktasında ikilemde durmalarına neden oluyor. Fed’in bu paradoksu tapering ve faiz artırma eşiklerini ayrıştırarak aştığını düşünüyoruz. Yani; tapering için eş değerli homojen bir ekonomik toparlanma gerekli görülmeyip kontrollü çıpalanması gereken bir enflasyon kriteri söz konusuyken; faiz artırma daha geniş perspektifli bir ayarlama ve ekonomik ilerlemeye bağlı olacak.
Fed'in varlık alım programının sona ermesi, Merkez bankasının pandemi sırasında ekonomiyi ayakta tutmak için sağladığı muazzam miktarda para politikası desteğini gevşetmeye yönelik ilk önemli adımlardan biri. Aralık 2020'de FOMC, toplantı açıklamasına varlık alımlarının "Komite'nin maksimum istihdam ve fiyat istikrarı hedeflerine yönelik önemli ilerleme kaydedilene kadar" devam edeceğini belirten bir dil ekledi. Daha hızlı enflasyon çıtası açıkça karşılandı ve işgücü piyasası pandeminin başlarında kaybedilen işlerin yaklaşık beşte dördünü geri kazanmasından, FOMC'nin alımlarını yavaşlatmaya başlamak için bu iki cephede yeterli ilerleme gördüğünü düşünürüz. Fed’in varlık alımlarını azaltmaya başladıktan sonra ise, faiz artırım zamanlamasının muhtemelen Eylül 2022 döneminde olabileceğini değerlendiriyoruz. Faiz artırım çıtasında enflasyondan çok istihdam toparlanmasını eşik olarak görüyoruz. Ağustos ayına kadar olan istihdam büyümesi, toplamda pandemide kaybedilen işlerin tamamının yerleşmesine yeterli olmadı ve hala milyonlarca istihdam pozisyonu açıkta kalmakta. Bu aşamada da, toparlanması daha zor olan işletmelerin ve gelir kesimlerinin kaldığını düşünmekteyiz.
Burada iş biraz Powell’ın konuşma tandansına bakacak görünüyor. Üç ihtimalli bir maç var: Birincisi, Powell enflasyonun geçiciliğini öne çıkartmaya devam edecek ve istihdamda toparlanma için hala önemli aşama kat edilmesi gerektiğini söyleyecek (güvercin; faiz artırım fiyatlaması öne çekilmez). İkincisi; kira, ücret enflasyonu, enerji krizi ve enflasyon yayılımı biraz daha endişe konusu olmuş ve FOMC’de ağırlıklandırılmıştır (şahin; Fed’in Eylül 2022 veya 2023 yılı ihtimali bir kademe erkene alınır ve öyle fiyatlanır). Üçüncüsü; yeni bir bilgi verilmez (nötr). Fed’in varlık alımlarını bu toplantıda azaltması, normalde faiz artırımlarının yakın olduğu anlamına gelmiyor. Vadeli fonlar, Eylül 2022’de 25 baz puanlık bir artırımı fiyatlıyor ve bu, Eylül toplantısından sonra öne çekilmiş beklentiyi yansıtıyor. 2013 model tapering uygulamasında Fed varlık alımlarını Aralık 2014’te bitirmiş ve ilk faiz oranı artışını bir yıllık bir boşluktan sonra Aralık 2015’te gerçekleştirmişti. Ancak, o dönem enflasyon bu kadar yüksek değildi, o güne göre farklı enflasyon dinamikleri ziplenmiş bir ajanda olasılığını besliyor.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
