Enflasyonda “geçici” söylemi terk edildikten sonra yerine nasıl bir ifadenin geleceği merak ettiğimiz konuların başında geliyordu: “ılımlı”, “kalıcı olabilecek” ya da “yapısal hale gelmesinden endişe edilebilecek” gibi değişik retorikler hakkında düşünüyorduk. Bu noktada mevcut yönlendirme “arz ve talep dengesizliğinin yansımasıyla” alakalı hale getirilmiştir. Bunun yanında ana hamlelerden başlayacak olursak; Merkez bankası beklendiği gibi Hazine bonoları ve ipoteğe dayalı menkul kıymet alımlarını ayda 30 milyar dolar düşürerek mevcut hızını iki katına çıkaracağını ve programı erken bitirme yolunda ilerleyeceğini söyledi. Daha hızlı geri çekilme nedeniyle, Powell açısından pandemi ekonomik toparlanma için süregelen bir zorluk teşkil etse bile, gerektiğinde fiyat baskılarına karşı koymak için önceden beklenenden daha erken faiz artıracak konuma getiriyor. Fed, yeni omikron türüyle ilgili endişeleri de dile getirdi.
Fed açıklamasından ileri çıkan olgular;
· Pandemiden en olumsuz etkilenen sektörler son aylarda iyileşti ancak COVID-19'dan etkilenmeye devam ediyor.
· İş kazanımları son aylarda sağlam oldu ve işsizlik oranı önemli ölçüde düştü.
· Pandemi ve ekonominin yeniden açılmasıyla ilgili arz ve talep dengesizlikleri, yüksek enflasyon seviyelerine katkıda bulunmaya devam etti.
· (Faiz oranlarıyla ilgili olarak) Enflasyonun bir süredir %2'yi aşmasıyla birlikte, Komite, işgücü piyasası koşulları Komite'nin maksimum istihdam değerlendirmeleriyle uyumlu seviyelere ulaşana kadar bu hedef aralığını sürdürmenin uygun olacağını umuyor.
· Enflasyon gelişmeleri ve işgücü piyasasındaki daha fazla iyileşme ışığında Komite, net varlık alımlarının aylık hızını Hazine menkul kıymetleri için 20 milyar dolar ve ipoteğe dayalı menkul kıymetler için 10 milyar dolar düşürmeye karar verdi. Ocak ayından itibaren Komite, Hazine menkul kıymetlerini ayda en az 40 milyar dolar ve ipoteğe dayalı menkul kıymetlerini ayda en az 20 milyar dolar artıracak.
· Virüsün yeni türevleri de dahil olmak üzere ekonomik görünüme yönelik riskler devam ediyor.
· Komite, net varlık alımlarının hızındaki benzer indirimlerin her ay muhtemelen uygun olacağı kanaatindedir, ancak ekonomik görünümdeki değişikliklerin gerektirdiği takdirde alımların hızını ayarlamaya hazırdır.
Son yılların en şahin politika eksenlerinden biri olmakla birlikte, değişen ayarlamalarla alakalı birkaç küçük ayrıntıyı öne çıkarmak gerekecektir. Fed, varlık alım programının sonunu daha erkene kaydırmış oldu. Açıklamanın yanında yayınlanan projeksiyonlar, yetkililerin, Mart 2020'den bu yana borçlanma maliyetlerini sıfıra yakın tuttuktan sonra, medyan tahmine göre, gösterge federal fon oranındaki üç çeyrek puanlık artışın gelecek yıl uygun olacağını beklediklerini gösterdi. Bu, komitenin 2022'de herhangi bir faiz artışına ihtiyaç duyulduğu konusunda eşit olarak bölündüğü Eylül ayında tahminlerin güncellendiği son zamandan itibaren büyük bir kaymaya işaret ediyor. Yeni projeksiyonlar ayrıca politika yapıcıların 2023'te uygun olarak üç daha gördüklerini gösterdi. 2024'e kadar yapılacak artırımlarla fonlama oranının %2,1 medyanına doğru yükselmesi bekleniyor. Hızlanan daralma genel olarak beklediğimiz gibi bir zemine işaret ediyor, yani QE Mart 2022’de sonlanacak. Zaman skalası kaymış oldu, çünkü eski tapering hızında bitiş tarihi Haziran 2022’ye denk geliyordu. Faiz oranı patikası ise beklenenden daha dik, teorik olarak da Mart ayından sonra bir hareketi mümkün kılar nitelikte.
2022’de de üç faiz artışına işaret eden medyan tahminler oldukça sıcak hale gelmiş enflasyon görüntüsüne karşı savaşım açısından daha hızlı sinyaller gönderiyor. Programın erken bitirilmesi, daha öncesinde 2022’ye iki faiz artışı sığdırırken şimdi teorik olarak üç faiz artışını simetrik olarak mümkün kılıyor. Fed vadeli fonlarının fiyatlaması doğrultusunda Mayıs-Haziran, Eylül ve Aralık 2022 şeklinde homojen bir dağılım yapmak mantıklı olur. CME Fedwatch, 4 Mayıs 2022 FOMC toplantısında %66,4 faiz artırım olasılığını ortaya koyuyor. Burada asıl hareket alanını sağlayan olgu, eğer enflasyon hedef aralıkların çok üzerinde gitmeye devam edecekse mevcut faiz artırım aralıklarının yukarı çekilebileceği yönünde. Biz bu FOMC öncesinde iki faiz artışının üç veya dörde evrilebileceğini, enflasyondan dolayı, düşünüyorduk. Bu nedenle üç olan medyan beklentinin halen ucunun hızlanma yönünde açık olabileceğini değerlendiriyoruz.
Fed nokta grafiği (dot plot)… Kaynak: Federal Reserve, Bloomberg
Enflasyon konusunda Fed’in kabullendiği geçici olmayan koşullar ve daha agresif karşı hareket olgusuna karşı, tam istihdam vurgusunun devam etmesi halen iki koşullu sıkılaşmayı önümüze getirmektedir. Bunu dengeleyici bir faktör olarak görebiliriz. Bu, Fed’in ekonomideki ve işgücü piyasasındaki toparlanma dinamiklerini göz ardı etmeyeceğini göstermektedir. Burada projeksiyonlardan ele gelen bir dengeyi göstermek isteriz: Çekirdek PCE 2021 için %3,7’den %4,4’e, 2022 için %2,3’ten %2,7’ye, 2023 için %2,3’e yükselirken, 2024 için %2,1’de sabit kaldı. Yani Fed, 2024’e kadar %2 hedef bandının üzerinde seyredecek bir enflasyon bekliyor. Bu hem ortalama olarak, hem de lineer olarak hedefin üzerinde enflasyonu 3 yıl daha göreceğimiz anlamına gelir. Bu projeksiyonla işsizlik oranı beklentilerindeki ayarlamayı karşılaştıracak olursak; tam istihdam hedefine ilişkin de yakın çıkarım yapabiliriz; çünkü 2022 senesi için %3,5 oranı öngörülmüş durumda ve bu oran hem Fed’in tanımladığı tam istihdam noktasında doğal işsizlik oranı, hem de pandemi öncesi (Şubat 2020) döneme ait son oran. %3,5 oranı 2023 ve sonrası için de sürdürülmekte, bu da işgücü piyasasında dengenin kurulmasının daha erken beklendiğini göstermekte. Fed, tam istihdama dönüşümde bir sorun görmüyor. Powell konuşmasında geçen şu cümleyi göstermemiz lazım: “Fed, maksimum istihdama ulaşmadan önce faizleri yükseltebilir”.
Fed üyelerinin ve bölgesel başkanlarının, öngörülen uygun para politikasına ilişkin bireysel varsayımları altında ekonomik projeksiyonları, Aralık 2021… Kaynak: Federal Reserve
Şimdi getiri eğrisindeki hareket olgusu yine dengeli söylemlerle şekillenecektir. Muhtemelen uzun vadeli tarafta ılımlı eğilimi ilk hareket sekansında takip ediyor olacağız. Kısa vadeli faizlerdeki hareketin halen daha erken evrede gerçekleştiğini düşünüyoruz. Ancak daha yüksek enflasyon olguları, faizlerdeki hareketi orta ve uzun vadeli tarafa da daha düşük katsayıyla yayabilir. Çünkü Fed’in faiz projeksiyonlarında önceki döneme kıyasla ciddi bir hareketlenmesi söz konusu.
Kaynak Enver Erkan - Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
