SWIFT açıklamasından sonra, Rusya Merkez Bankası’nın uluslararası rezerv varlıklarını yönetmesine ilişkin daha önemli bir hamle geldi: AB ülkeleri Rusya Merkez Bankası ile olan tüm işlemleri yasakladı. Bu aynı zamanda Banka’nın dış finansal varlıklarının dondurulabileceği anlamına geldiğinden stratejik bir müdahale. Aynı zamanda Rusya Merkez Bankası’nın swap işlemleri kanalını da kapatması ve dış rezerv kaynaklarını kısıtlamayı amaçlıyor. Rusya Merkez Bankası’nın web sitesinde rezerv yönetimi ilkeleri şu şekilde açıklanmış:
“Rusya Merkez Bankası, uluslararası rezervleri yönetmek için dış piyasada döviz varlıkları ve iç piyasada altın ile operasyonlar yürütmektedir.
Dış piyasada, Rusya Merkez Bankası mevduat yerleştirir, finansal varlıkları alır ve satar, repo anlaşmaları düzenler, diğer işlemleri gerçekleştirir. İç piyasada, Rusya Merkez Bankası değerli metaller satın almaktadır.”
Rusya Merkez Bankası rezervleri... Kaynak: Bloomberg, CBR
Rusya Merkez Bankası’nın rezerv kompozisyonuna bakacak olursak; 630 milyar dolarlık resmi rezervlerin 463 milyar doları çevrilebilir döviz cinsinden. Bunun büyük bir çoğunluğunun da dolar olduğunu varsayalım. Dolar olmasının önemi, elbette dünyadaki rezerv paranın kontrolünün ABD’de olmasından ileri geliyor. Rusya Merkez Bankası’nın dış finansal işlemlerden koparılmasının bu nedenle büyük önemi var. Çünkü yabancı rezervlerin büyük bölümü G-7 ülkelerinde bulunuyor. Rusya’nın bu varlıkları dondurulursa ciddi bir finansal kilitlenme ve banka şoku yaşanması potansiyeli var. 132,3 milyar dolar altın rezervi ise Rusya’da tutuluyor. 60 milyar dolar karşılığı renminbi ise Çin’de.
Gelişmekte olan ülkeler ve Rusya’nın uluslararası rezervleri ve rezerv/GSYH karşılaştırmaları… Kaynak: Bloomberg
Rusya’nın 630 milyar dolarlık rezervi, GSYH’nin %44,32’sine denk geliyor, ki bu gelişmekte olan ülkeler arasındaki en yüksek rezerv yeterliliği… SWIFT kısıtlaması belli oranda para transferini zorlaştıracağından ticaret gelirlerinin rezerv katkısını sınırlandıracaktır. Rezervlere erişimin sınırlanması çok ayrı boyutta bir sıkıntı ve rubleyi savunmayı güçleştiriyor. Yaptırımların uzun sürmesi, rezerv kullanımı gereksinimini yoğunlaştıracaktır. 2015 krizinde FX rezervleri 300 milyar dolar bandının altına inmişti. O dönem ekonomiyi finanse etmek ve döviz piyasalarındaki dalgalanmayı kontrol etmek için 100-150 milyar dolar civarında bir kullanım görülüyor. Son yıllardaki rezerv değişimine bakacak olursak; 2014-15’teki Ukrayna krizi ve ardından gelen ekonomik çalkantıdan kullanılan rezervlerden sonra sürekli olarak rezervlerin takviye edilerek güçlendirildiği görülmektedir. Rublenin oynaklığı ekonomik dengeleri ne derecede bozacak önemli. Faiz oranlarıyla dengeleme işi zorlaşıyor, çünkü savaş ve yaptırımlar nedeniyle borçlanma profili finans dışı bir hasar görecektir. Rusya ciddi anlamda ekonomiyi kilitleyerek belli bir dönem daralma yaşayacak görünüyor.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
