Piyasalara kaçınılmaz olarak Rusya - Ukrayna krizinin hakim olduğu bir ortamda açıklanan ISM hizmet endeksi, Şubat ayı için ortaya konan 61,1 beklentisine rağmen 56,5 endeks değerine bir gerileme gösterdi. Hizmet sektöründeki genişleme, hızlı omikron yayılmasıyla Ocak ayında duraksamıştı. Faaliyetlerin Şubat ayında biraz daha toparlanması bekleniyordu, buna karşın büyüme bölgesinde kalsa da moment kaybeden bir hizmet sektörü faaliyeti dikkat çekiyor. Sektördeki endüstriler için işgücü sıkıntısı çok daha büyük bir endişe kaynağı olmuş görünüyor.
Alt kalemlere bakacak olursak; iş aktivitesi endeksi Ocak ayındaki 59,9’a kıyasla 55,1’e gerilerken, yeni siparişlerde ise 61,7’den 56,1’e doğru bir düşüş görülmektedir. Tedarikçi teslimatları Ocak ayında bildirilen 65,7’den 66,2’ye giderken, fiyat endeksi ise 82,3’ten artmaya devam ederek 83,1 oldu. Envanter endeksi 49,4’ten artarak 50,8 ile büyüme bölgesine geçti. Aralık ve Ocak aylarında düşüşe göre azalan teslim süreleri cesaret verici bir işaretti, ancak bu ilerlemenin Şubat ve sonrasında devam edip etmeyeceği açık bir soru olarak kalıyor. Hizmet işletmeleri stokları yenilemeye başlıyor, ancak stokların büyüme bölgesine geçmesi talep sorunlarına da işaret edebilir. İlerleyen dönem büyüme kalemlerinde dikkat edeceğimiz bir olgu. Fiyat baskıları ise halen yüksek bir şekilde devam ediyor ve son jeopolitik huzursuzluk emtia fiyatlarını yukarı ittiğinden yalnızca daha fazla dikkat çekebilecek bir trende işaret ediyor.
Ekonomik büyümenin ABD ve Avrupa'da hem mütevazı hem de kısa ömürlü olduğu ortaya çıkan Omicron etkisinin en kötüsünden toparlandığını görürken, Ukrayna ihtilafı olaya yeni bir boyut getirecektir. Hem hammadde arzı sorunları hem de işgücü kıtlığı açısından kalıcı arz kısıtlamaları, yalnızca sektörel üretim bandını daraltmakla kalmadı, aynı zamanda artan enerji fiyatlarıyla şiddetlenen yukarı yönlü fiyat baskılarına da yol açtı. Bu toparlanma eğilimleri ve yükselen fiyatlar bu nedenle büyük merkez bankaları üzerinde para politikasını normalleştirmeleri ve enflasyon beklentilerini daha düşük yönetmeleri için daha fazla baskı oluşturuyor.
İlk çeyrekteki ekonomik faaliyet, zayıf toplam talepten ziyade çoğunlukla COVID ve tedarik zinciri aksamalarıyla sınırlı görünüyor. Savaş, emtia fiyatlarını, özellikle enerjiyi (aynı zamanda Avrupa'da muhtemelen gıdayı) daha da yükseltirken, özellikle güvenlik stoğu inşası yeniden yükselirse arz kesintisi daha da kötüleşebilir. PMI rakamları Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden önce toplanmış olduğundan rakamlara yansıyan etkiler daha çok Omicron ile alakalı. Özel sektör istihdamının Şubat ayında güçlü bir şekilde büyümüş görünüyor, hizmet sektöründe ise bu endeksin daralma bölgesine geçtiği görülüyor. İşçi devamsızlıkları azaldıkça ve işgücüne katılım, yükselmeye devam eden işaretler gösterdiğinden, Şubat ayından sonra bir miktar iyileşme görmemiz normal olacaktır.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
