13 Eylül 2014, SomaSoma’da, Kolin Kömürlü Termik Santrali’nin yapımı için acele kamulaştırma süreci tamamlanmamasına ve acele kamulaştırma kararında karşı dava açılmış olmasına rağmen şirket, zeytinliklerin çevresine hukuksuz bir biçimde iki metre yüksekliğinde çit çekmeye başladı.
Zeytinliklerin bulunduğu Yırca köyü sakinleri ve Greenpeace yetkilileri, durumdan Soma Kaymakamlığı’nı ve Soma Belediye Başkanlığı’nı haberdar etti ve zeytinliklerin korunması için ve zeytinliklere zarar vermesi olası eylemlere karşı gerekli tedbirlerin alınmasını istedi.
Eylül ayı başında Greenpeace, yerel halkla birlikte, zeytinliklerin acele kamulaştırılmasının hukuka aykırı olması nedeniyle dava açmıştı.
Dava sona ermeden ve acele kamulaştırma süreci tamamlanmadan şirketin zeytinliklerin çevresine çit çekmesinin hukuka aykırı olduğunu ifade eden Greenpeace Avukatı Deniz Bayram, “Yırcalılara kamulaştırma süreci ile ilgili şu ana kadar usule ve hukuka uygun yazılı bir tebligat yapılmadı, süreç ile ilgili hukuka uygun bilgilendirmeler yapılmadı. Kamulaştırma sürecine karşı yasal itiraz süresi devam ediyor olmasının yanı sıra hukuki süreç başlatıldı. Yırcalılar, zeytinliklerinin yerine termik santral kurulmasını istemiyor. Kömür yüzünden yaşamlarından çalınmasını istemiyorlar. Zeytincilik yapmak istiyorlar. Yırcalılar ve Greenpeace, vermekte oldukları hukuk mücadelesinden vaz geçirilmek isteniyor. Ancak zeytinliklerin yok edilmesine karşı mücadeleye devam edeceğiz” dedi.
Zeytinliklerin acele kamulaştırılması hakkında Bakanlar Kurulu Kararı neden hukuka aykırıdır?
Hukuka aykırı olarak alınan acele kamulaştırma kararının yürütmesinin durdurularak, kararın aynı acelecilikle iptal edilmesi gerekmektedir.
Çünkü,
- Anayasa’nın 45. Maddesi uyarınca;
“Devlet tarım arazileri ile çayır ve meraların amaç dışı kullanılmasını ve tahribini önlemek, tarım ve hayvancılıkla uğraşanların işletme araç ve gereçlerinin ve diğer girdilerinin sağlanmasını kolaylaştırır.”
- 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı, Yabanilerin Aşılattırılması Hakkında Kanun’un 17. Maddesi uyarınca;
“Devlet, zeytinciliğin ıslahı, yeni zeytin dikim alanlarının tespiti zeytin dikim ve yetiştirilmesinin teşviki ile verimin arttırılması, hastalık ve zararlılarla mücadele ile ürün elde etmekte masrafları azaltıcı araç ve gereçlerin imal ve ithalinde gerekli kolaylıkları sağlar.”
- 3573 Sayılı Zeytincilik Islahı, Yabanilerin Aşılattırılması Hakkında Kanun’un 20. Maddesi uyarınca;
“Zeytinlik sahaları içinde ve bu sahalara en az 3 kilometre mesafede zeytinyağı fabrikası hariç zeytinliklerin vegatatif ve generatif gelişmesine mani olacak kimyevi atık bırakan, toz ve duman çıkarak tesis yapılamaz ve işletilemez. Bu alanlarda yapılacak zeytinyağı fabrikaları ile küçük ölçekli tarımsal sanayi işetmeleri yapımı ve işletilmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın iznine bağlıdır.
Zeytincilik sahaları daraltılamaz. (…) Bu halde dahi kesin zaruret görünmeyen zeytin ağacı kesilemez ve sökülemez.”
- 2942 Sayılı KamulaştırmaKanunu’na göre, acele kamulaştırmaancak yurt savunması, olağanüstü haller söz konusu olduğunda gerçekleştirilebilir. Kömüre dayalı termik santraller ne yurt savunması ile ilgilidir ne de olağanüstü haller söz konusudur. Mevcut olan tek yaklaşım, 3. Kişi lehine tesis edilen bir işlemdir.
