Türkiye'deki barış görüşmelerinden gelen açıklamalar piyasaların umutlarını artırırken petrol gibi emtialarda düşüş yaşandı. Ukrayna'nın NATO'ya katılmama ve ülkede yabancı üslere sahip olmama konusunda anlaşmaya yakın olduğu belirtiliyor. Putin yönetimine yönelik yaptırımlar bir süre daha belirsizliğini koruyacak. Kiev çevresindeki askeri hareketliliğin azalacak olması ise piyasa için iyi bir haber.
Rusya, Kiev ve Çernihiv kenti yakınlarındaki askeri faaliyetleri kestiğini duyurdu. Kiev yönetimi, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 8 ülkeyi garantör ülke olarak görmek istediklerini söyledi, diğer ülkeler ise ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Polonya, Kanada ve İsrail. Ukrayna kampı, uluslararası nitelikteki güvenlik anlaşmasının NATO'nun bir üyeye yapılan saldırının hepsine yapılmış bir saldırı olduğunu ve üç günlük istişareleri tetikleyen "daha da katı bir etkinleştirme mekanizmasıyla", "sonra ülkelerin yardım sağlaması gerektiğini" belirten NATO'nun 5. maddesi gibi bir şey olması gerektiğini söyledi.
Rus heyeti, Ukrayna’nın taleplerini Putin’e iletecekler. İlerleyen dönemde Putin – Zelenskiy arasında ilk görüşme için potansiyel bir yol açılmış oldu. Görüşmelerden sonra heyetlerin yapıcı açıklamalar yapması olumlu karşılanıyor, ancak tarafların halen savaşın sona ermesi konusunda çok farklı düşünceleri olduğundan barışı garanti altına alan bir ilerleme henüz sağlanabilmiş değil.
Bunlardan en önemlisi, ayrılıkçı bölgelerin statüsü… Kiev yönetimi, 2014 yılında Rusya tarafından ele geçirilen ve o zamandan beri işgal altında olan Kırım'ın statüsünü görüşmeyi teklif etti. Ukrayna, Rusya'ya "tarafların Kırım ve Sivastopol şehri ile ilgili sorunları ikili müzakereler yoluyla çözecekleri" konusunda bir anlaşma teklifinde bulundu. Rusya’nın Kırım konusunu müzakere etmesi ve Kırım’ın Rus toprağı olduğunu kabul edilmesi önemli bir gelişme olur. Donbas’ın statüsü ise ayrı bir konu ve savaşın ana nedeni.. Rus demografisinin yoğun olduğu bölgede herhangi bir Ukrayna merkezi otoritesi mevcut değil. Bu nedenle geçici ateşkes konusu daha gerçekçi bir yaklaşım olur. Ayrıca taraflar, ne Ukrayna tarafının belirtilen asgari hedefi olan geçici bir ateşkes ne de insani koridorlar üzerinde anlaşmaya varamadılar. Artı olarak, Kiev çevresindeki askeri operasyonlar duracak olsa bile Rus ilerlemesi orada zaten durmuştu, olay taktiksel yani. NATO genişlemesi ve nükleer konusu ise orta vadede sıkıntı yaratmaya devam edecektir.
Türkiye’deki görüşmelerden çıkan iyimserlik havasının gerçek bir barış olgusuna doğru hareket etmesi için müzakerelerin ilerlemesini görmek gerekiyor. Eğer iki Başkan piyasanın arzu ettiği gibi bir buluşma gerçekleştirirse, riski yumuşatması bakımından olumlu olacaktır. ABD kampı ise, halen Rusya’ya şüpheyle yaklaşıyor ve ateşkes isteğini inandırıcı bulmuyor. WTI, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından ilk defa 100 dolar altına gerilemiş durumda. Emtia fiyatlarının etkileniş süreci, müzakere sürecinin ilerlemesi veya savaş kaynaklı risklerle alakalı olacaktır. Fiyatlamalarda hem arz sıkıntısına ilişkin durumu, hem de riskten kaçma algısının yansımasını göreceğiz.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
