Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping dün Çin’in ev sahipliğinden düzenlenen 3. Afganistan’a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları Toplantısı’na gönderdiği yazılı mesajda, barışçıl, istikrarlı, gelişmiş ve müreffeh bir ülkenin tüm Afgan halkının beklentisi olduğu gibi, bunun bölge ülkeleri ve uluslararası toplumun ortak çıkarlarına uyduğunun altını çizdi.
Xi, Afganistan’a komşu ülkelerin Afgan halkının güzel bir geleceğe kavuşması için ellerinden geleni yapması gerektiğine dikkat çekti.
Toplantıdan sonra Çin, katılan tarafları temsil ederek elde edilen sonuçları açıkladı. Toplantının ardından bir ortak bildiri ve Afganistan ekonomisinin yeniden yapılanmasına ve somut işbirliğine destek veren Tunxi Deklarasyonu yayınlandı.
Toplantıda elde edilen bu sonuçlar, Afganistan’da istikrarın ilerletilmesine “komşu ülkelerden gelen bir çözüm planı” sunduğu gibi, Afgan halkının yaşam koşullarının iyileştirilmesine ve insan haklarının güvence altına alınmasına yön verdi.
Hem ilkeleri hem de somut tedbirleri içeren söz konusu plan, Afganistan’da ekonominin yeniden yapılanması, terörle mücadele gibi acil sorunların yanı sıra Afganistan’ın uzun vadeli gelişmesi için bir mekanizma oluşturulmasına da odaklanıyor. Bu plan, Afganistan sorununun çözümü için rehberlik sağlıyor.
Mülteci sorununda çifte standart
Afganistan, kaostan düzen ve istikrar geçiş yaparken, bazı Batılı ülkelerin mülteci meselesinde çifte standartları dünyaya hayrete düşürmeye devam ediyor. Ukraynalı mültecilere büyük sempati gösteren bazı ülkeler, ciddi bir trajediyi atlatmaya çalışan Afgan halkını görmezden geliyor.
Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı’nın istatistiklerine göre, 22 milyon 800 bin Afgan şu an ciddi gıda güvenliği sorunuyla karşı karşıya bulunuyor ve 5 yaşın altındaki 3,2 milyon Afgan çocuk yetersiz besleniyor.
Afganistan’a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları Toplantısı "Afgan halkına insani yardım sağlamaya devam edilmesi" çağrısında bulunuldu.
Afganistan’a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları Toplantısı sırasında, Afgan meselesine ilişkin "Çin-ABD-Rusya+" istişare mekanizması toplantısının da yapılması kamuoyunun dikkatini çekti. Toplantı Afganistan'a yardım etmek için daha büyük bir uluslararası işbirliğinin oluşturulmasına yardımcı oluyor.
Diğer yandan, Afganistan’daki kaosun en büyük sorumlusu olan Amerika Birleşik Devletleri, Afgan halkının 7 milyar ABD doları parasını ele geçirmiş durumda. Bu Afgan halkına yeni bir sıkıntı daha ekledi. Toplantıda ABD ve Batılı taraflara Afganistan’a ait varlıkların bir an önce geri verilmesi, Afganistan’a yaptırımların kaldırılması, Afganistan’da ekonominin yeniden yapılanmasına destek verilmesi çağrısı yapıldı.
Ayrıca Çin Afganistan’a komşu ülkeler ile Afganistan Geçici Hükümeti ilk dışişleri bakanları diyalog toplantısına başkanlık yaptı. Bu yüz yüze görüşme, Afganistan sorununun çözülmesinde büyük önem taşıyor.
Komşu ülkeler Afganistan’a IŞİD, Doğu Türkistan İslami Hareketi gibi terör örgütleriyle ilişkiyi kesme çağrısı yaptı. Afganistan’ın uluslararası toplumdan destek almak için somut adımlar atması bekleniyor.
Afganistan'ın yakın komşusu ve samimi dostu olarak Çin, Afganistan'ın barışçıl yeniden yapılanmasına yardım etmek için her zaman elinden geleni yapıyor. Son toplantıda Çin, Afganistan'ın kendi gücüne dayanarak güçlenmesi, refah yolunda ilerlemesi ve barışçıl kalkınmasına destek verme önerilerinde bulundu. Bu öneriler, Çin'in Afganistan'ın barışçıl bir şekilde yeniden yapılanması için yaptığı son çaba olarak toplantının sonuç belgesine dahil edildi.
Çin Afganistan’a yardım sağlamak için somut girişimlerde bulunuyor. Şu ana kadar Çin Afganistan’a 300 milyon yuan tutarında insani yardım gönderdi. Ayrıca Çin Afganistan’dan bin 400 ton çam fıstığı ithal etti.
Çin Afganistan’ın yeniden yapılanma sürecinde komşu ülkelerin avantajlarını birleştirerek Afgan halkının güzel ve onurlu bir geleceğe sahip olması için elinden geleni yapmaya devam edecek. Komşuları Afganistan’ı yalnız bırakıp kaderine terk etmeyecek.
Kaynak Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı
