İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) ve S&P Global’in açıkladığı verilere göre; Mart ayında imalat PMI 50,4 seviyesinden 49,4 seviyesine geriledi. Son açıklanan veriler, talepteki kırılganlık, fiyat artışları ve Ukrayna’daki savaş gibi etkenler itibariyle üretim ve yeni siparişlerdeki yavaşlamayı ortaya koymaktadır. İhracat talebi ve istihdamdaki artış hız kaybederek de olsa devam ederken, enflasyonist baskılarla beraber tedarik zinciri sıkıntıları sektör faaliyetini de baskılamaktadır. PMI, Mayıs 2021'den bu yana en düşük seviyesine ve 50 barajının altına düşmüştür.
PMI verisinin ayrıntılarına bakacak olursak; Ukrayna’daki savaş müşteri talebini baskılayan unsurlardan biri olurken fiyat artışları da alıcıları caydırarak üretimi olumsuz etkiledi. Toplam yeni siparişlerin azalmasında da Ukrayna’daki savaş etkili olurken, yurt dışından alınan yeni siparişler ivme kaybederek artışını sürdürdü. Malzeme teminindeki zorluklar, Ukrayna'daki savaş ve fiyat artışları tedarikçi teslimat sürelerinin uzamasında etkili olmuştur. Mart’ta istihdam artışı da yavaşlayarak 22 aydır süregelen genişleme döneminin en düşük oranında kaydedildi. Firmaların satın alma faaliyetleri, yeni siparişler ve üretim gereksinimlerindeki azalma nedeniyle Mayıs 2020'den bu yana en hızlı düşüşü sergiledi.
PMI Üretim Endeksi… Kaynak: TÜİK, İstanbul Sanayi Odası, S&P Global, Bloomberg
Hammadde fiyatlarındaki artışta Türk lirasının değer kaybetmesi ve Ukrayna'daki savaş etkili oldu. Girdi maliyetleri enflasyonu son beş ayın en düşük seviyesine geriledi, ancak yüksek kaldı. Öte yandan, girdi maliyetlerindeki artışın müşterilere yansımasıyla birlikte nihai ürün fiyat enflasyonu hızlanarak anket tarihinin en yüksek seviyelerinden birine ulaştı.
Rusya-Ukrayna savaşının özellikle dış talebin önemli bir dışsallığı olarak yansımaları, önümüzdeki dönemde ihracat ve küresel ekonomik aktivite üzerinde olumsuz etkilerinin olacağını göstermektedir. Dış siparişlerin mevcut konjonktürden olumsuz etkilendiği bir ortamda ihracatın büyümeye katkısının azalacağını düşünüyoruz. Diğer taraftan, savaşın tedarik zincirlerindeki aksamayı daha belirgin hale getirmesiyle birlikte enflasyonist baskılar da artmakta ve maliyetler üzerinden nihai mal enflasyonuna geçiş etkisi hızlanmaktadır. Bu durumun ilk çeyrekten itibaren büyüme ve enflasyon dengeleri üzerindeki etkilerini göreceğimizi düşünüyoruz.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
