Suriye’de 5.yılına giren krize ‘çözüm’ bulmak amacıyla birçok toplantı ve konferans organize edildi. Suriyeli halkların çıkarlarını gözetmekten uzak olan bu toplantı ve konferanslar başarısızlıkla sonuçlandı. Yine DAIŞ,El-Nusra ve Ehrar El-Şam çetelerinin de yer aldığı kimi konferanslar da Suriye’deki krizi derinleştirmek için yoğun çaba sarfetti.
2015 yılında Suriye çatışmalarla yüz yüze kaldı. Baas rejimi Rus savaş uçaklarının da desteğiyle Şam ve çevresinde operasyonlara başladı. İdlib mıntıkası rejimin kontrolünden çıkarak çetelerin işgali altında girdi.
Suriye’de yaşanan çatışmalarda yarım milyondan fazla kişi öldü.2 milyondan dazla sivil göç etmek zorunda kaldı. 220 sivil Baas rejimi ve muhalafet güçleri tarafından katledildi. Binlerce kişi tutuklandı ve on binlerce çocuk ve kadın kayboldu.
Suriye’deki siyasi gelişmeler
Moskova Konferansı
2015 yılının ocak ayında Suriyeli muhalif güçler ve Bas rejimi temsilcilerinden oluşan 30 kişilik bir grup Rusya’nın başkenti Moskova’da bir konferans düzenledi. Sonuçsuz kalan Moskova Konferansı ardından 5 Nisan tarihinde bu kez katılımcı sayısının 33’e çıktığı ikinci bir konferans organize edildi. Rojava Demokratik Özerklik Yönetimi’nin de Suriye’deki krize dönük çözüm önerilerini sunduğu bu konferansta sonuçsuz kalınca muhalif gruplar Kazakistan’ın başkenti Astana’da bir toplantı gerçekleştirdi.
Kahire Toplantıları
Suriye krizine ‘çözüm’ bulmak amacıyla Mısır Dış İşleri Bakanlığı’nın çağrısıyla 22-24 Ocak 2015 tarihinde Suriyeli ulusal ve siyasi kişiliklerin Mısır’ın başkenti Kahire’de bir araya geldi. Cenevre 1 toplantısı kararlarına göre hareket edilen Kahire toplantısında halk merkezli bir yönetimle Suriyeli halkların tamamının haklarının gözetilmesini amacında ortak karar kılındı.
8-9 Haziran’da gerçekleştirilen ikinci Kahire Toplantısı’nda Suriyeli ulusal kişilikler ve Arap Devletleri toplumluluğu genele sekreteri Nebîl El-Erebî ve Arap parlamento başkanı Ehmed El-Cerwan’ın da arasında olduğu 150 katılımcı Cenevre 1 kararlarını esas almasına rağmen yoğun savaş ortamından kaynaklı sonuçsuz kaldı
Astana Toplantısı
25-27 Mayıs’ta yapılan toplantıda Suriye’deki merkezi yönetimi öngörmediği ve Suriye’de savaşan yabancı güçlerin çekilmesi kararı alındı. Toplantı kararları kağıt üzerinde kaldı.
Viyana Toplantıları
29 Ekim 2015 tarihinde Rûsya, Amerika, Türkiye ve Suudi Arabistan dış işleri bakanları Viyana’da bir aray geldi. Som-nuçsuz geçen ilk toplantının ardından İran ve 12 diğer devletin katılımıyla 14 Kasım’da yeni bir toplantı yapıldı. Toplantıda ateşkes ve siyasi çözüm kararı alındı. 18 ay içerisinde Suriye’de seçim yapılması öngörülen kararlar arasında Beşar Esad’ın konumuna dair anlaşma sağalanamadı.
Demokratik Suriye Kongresi
8-9 Aralık tarihlerinde Rojava’nın Derik kentinde 103 katılımcı ile birlikte başlayan kongre sonrası Demokratik Suriye Meclis ilan edildi. Meclis tüm Suriyeli halkların çıkarları gözeten bir misyonla Demokratik Suriye Güçleri(QSD) için bir siyasi çatı olarak inşa edildi. Meclis eşbaşkanlığına Buğday Dalgası Hareketi genel sekreteri(Pêla Genim)Heysem Menna ile TEV-DEM yürütme meclisi üyesi İlham Ehmed seçildi. Meclisin 43 kişiden oluşan biri siyasi konseyi ve 9 kişiden oluşan bir yürütme konseyi belirlendi.
Riyad Kongresi
9 Aralık tarihleri arasında 100 kişilik sözde Suriyeli muhalifler ve Ehrar El-Şam ve İslami ordu gibi çete gruplarına yakın 12 askeri taburun temsilcilerinin katılımıyla Riyad’da gerçekleştirilen kongrede Kürt temsiliyeti kabul edilmedi. Kongre uzman araştırmacılarca Suriye’deki çete gruplarına yüzünü dönen bir kongre olarak nitelendirildi.
Suriye’de Askeri Gelişmeler
17 Ocak’ta Heseke’de rejim güçleri sivilleri kaçırdı. Rejime bağlı Rûpêçayî – Mûqeneîn grupları ile YPG/YPJ savaşçıları arsında çatışmalar yaşandı.
134 gün aralıksız süren direnişin ardından 26 Ocak’ta YPG/YPJ savaşçıları Kobani kentinin DAIŞ çetelerinden temizleyerek özgürleştirdi. Kobani 21.yy’ın ‘direniş sembolü’ olarak adlandırıldı.
5 Şubat’ta DAIŞ çeteleri Ürdünlü pilotun yakılması üzerine Ürdün çetelere ait noktaları vurdu.
19 Şubat’ta Amerika’ın eğit donat programı ile eğitim verdiği 400 Türkmen El-Nusra çetelerine katıldı.
24 Şubat’ta DAIŞ çeteleri Til Temir kentine saldırarak yüzlerce Hristiyanı kaçırdı. Saldırı sonrası YPG/YPJ, Senadid ve Sutoro güçleri kenti çetelerden temizleyerek özgürleştirdi ve kaçırılan Hrisitiyanların bir kısmını kurtardı.
28 Şubat’ta İdlib rejim güçlerinin elinden çıkarak çete gruplarının işgali altına girdi.
21 Mayıs’ta DAIŞ çeteleri antik kent Palmira’yı işgal ederek burada toplu katliam gerçekleştirdi.
31 Mayıs’ta DAIŞ çeteleri Palmira antik kentinin büyük bir kısmını patlattı.
4 Haziran’da Lübnan Suriye sınırı arasında Lübnan Hizbullahı ile El-Nusra çeteleri arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.
16 Haziran’da Gire Spi YPG/YPJ savaşçıları tarafından tamamen DAIŞ çetelerinden temizlendi.
13 Ağustos’ta DAIŞ çeteleri Ezaz!a bağlı bir çok köyü El-Nusra ve Sultan Murat Taburu çetelerine teslim etti.
9 Eylül’de İdlib’teki Ebû Zihûr askeri havaalanı El-Nusra çetelerinin işgali altına girdi.
16 Eylül’de Avusturalya savaş uçakları Suriye’de DAIŞ çetelerini vurdu.
30 Eylül’de Rus savaş uçakları çeteleri vurmaya başladı.
1 Ekim’de Humus’ta DAIŞ ve rejim askerleri arasında şiddetli çatışmalar yaşandı. 50 rejim askeri öldü.
15 Ekim’de 14 askeri gücün(YPG/YPJ, El-Senadîd, Meclîsa Leşkerî ya Suryaniyan, Burkan El-Firat, Siwar Reqqa, Şems El-Şemal, Tugaya Selcoqiyan, Kombûna Tugayên Cizîrê, Eniya El-Ekrad, Artêşa Şoreşgeran, Tugaya El-Tehrîr, Tugaya 99) katılımıyla Demokratik Suriye Güçleri (QSD) ilan edildi.
31 Ekim’de QSD savaşçıların Heseke’nin güneyinde DAIŞ çetelerine karşı hamle başlattı.13 Kasım’da bölge çetelerden tamamen temizlenerek özgürleştirildi.
6 Ekim’de Rus savaş uçakları ve rejim askerleri Halep ve Palmira’da DAIŞ çetelerine karşı kapsamlı saldırılar düzenledi.
24 Kasım’da Türk jetleri Suriye- Türkiye sınırında Rus savaş uçağını vurdu.
27 Kasım’da QSD savaşçıları ve El-Nusra,Ehrar El-Şam çeteleri arasında Ezaz’da çatışmalar yaşandı.
13 Aralık’ta İran Devrim Muhafızları üyesi ‘general’ Hasan Ferday Şam’da öldürüldü.ANHA
