Özgür Gazeteciler Cemiyeti (ÖGC), 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla hazırladığı bir yıllık hak ihlali raporunu Diyarbakır Barosu Lokali'nde düzenlenen toplantıyla kamuoyuna duyurdu. Toplantıda konuşan ÖGC Eşbaşkanı Hakkı Boltan, son aylarda gazetecilerin tutuklanması, baskı ve şiddete maruz kalmasına ilişkin, "JINHA ve DİHA muhabirlerinin sosyal medya paylaşımlarının suç gösterilip örgüt adına propaganda olarak değerlendirilip tutuklanması kabul edilemez" dedi. Boltan, Bütün basın emekçilerinin yeni yıla dayanışma ile başlaması çağrısında bulundu.
'Gerçeklerden asla taviz verilmez'
Toplantıda konuşan Dicle Haber Ajansı Sorumlu Yazıişleri Müdürü Dicle Müftüoğlu ise "Çalışamayan gazeteciler söz konusu. Türkiye gazeteciler için bir cezaevi gibi. Dünya ölçeğinde çok yüksek bir rakama sahip tutuklu gazeteciler sayısı. Kürdistan da ise baskı daha fazla" diye konuştu.
Silopi'de haber takibi sırasında işkence edilerek gözaltına alınan DİHA muhabiri Nedim Oruç'un durumuna değinen Müftüoğlu, "Arkadaşımız katliamları dünyaya duyuruyordu. Gözaltı sürecini dahi önce kabul etmediler. Kamuoyunun baskısıyla kabul edildi. İşkence yapılmıştı muhabirimize. Suçlamalar ve tutuklama gerekçesi, yaptığı haberler oldu. Sesimizi kısamayacaksınız. Ajansımızın, 'Gerçeklerden asla taviz verilmez' sloganı etrafında kenetleneceğiz. Nedim için de yazmaya devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.
Konuşmaların ardından cemiyetin hazırladığı 2015 yılı basın hak ihlalleri şöyle:
* 2015 yılı aynı zamanda sansür yılı oldu. Birçok internet haber sitesi, dergiler ve sosyal medya hesapları sansüre uğradı. 17 medya organı haksız olarak akreditasyona maruz kaldı. 24 Temmuz'dan itibaren toplam 27 kez erişimi engellenen Dicle Haber Ajansı (DİHA) en çok sansürlenen basın yayın kuruşlarının başında geldi.
* Türkiye, gazeteci tutuklanmasında da başı çekti. 2015 yılında Türkiye'de 3 yabancı (Suriye vatandaşı) gazeteci öldürüldü, 3'ü yabancı toplam 14 gazeteci tutuklandı. Türkiye, 2015'te 92 gazeteciyi gözaltına alarak rekor kırdı, 92 gazeteci daha sonra serbest bırakıldı. Dünyada ise sadece 2 gazeteci tutuklandı.
* Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) bulunan bazı basın davaları sonuçlandı. AİHM, 3 davada Türkiye'yi cezalandırarak, mahkûm etti. Türkiye'de sonuçsuz kalan 2 dava ise AİHM'e taşındı. AİHM, 18 gazetecinin açtığı davada, Türkiye'yi 22 bin 983 Euro (64 bin 452 TL) para cezasına mahkûm etti.
* Anayasa Mahkemesi'ne taşınan davalardan 4'ü sonuçlandı. Anayasa Mahkemesi 4 davada basın kuruluşları ve çalışanlarından yana haklarının ihlal edildiğine karar verdi. Yine yerel mahkemelerde sonuçlanan 2 basın davası da Anayasa Mahkemesi'ne taşındı.
* 2015'te 35 gazeteci hakkında dava açıldı. Açılan davalar kapsamında, gazeteciler toplamda 557 yıl 6 ay hapis cezası istemiyle yargılanıyor. 2 gazeteciye 4 bin 420 TL para cezası, 1 gazeteciye ise 1 yıl 15 gün hapis cezası verildi. 4 gazeteci ve 2 gazete hakkında 1 milyon 520 bin TL'lik tazminat davası açılırken, çeşitli TV, gazete, internet sitesi, dergi gibi yayın kuruluşlarına ise RTÜK tarafından 5 milyon 480 bin 245 TL idari para cezası verildi. "Cumhurbaşkanı'na hakaret"ten 3 gazeteci ile 2 karikatüriste 16 ay 20 gün hapis cezası, 10 gazeteciye ise 78 bin 100 TL para cezası verildi.
* Özgür Gündem Gazetesi: 2015 yılında Özgür Gündem Gazetesi Yazıişleri Müdürü Reyhan Çapan, Eş Genel Yayın Yönetmenleri Eren Keskin ve Hüseyin Aykol'a, TCK 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 6-7. Maddeleri ve TCK'nin 125-301. Maddeleri ile 5187 sayılı Basın Kanunu'na dayanılarak 21 dava açıldı. Bu yıl gazeteye daha önce açılan 4 dava karara bağlandı; 1'i beraatla sonuçlandı, 1'i bozuldu, 2 davada ise Özgür Gündem Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan'a toplam 2 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası verildi. Gazetenin yetkilileri ve çalışanları hakkında bu yıl 9 soruşturma açıldı ve soruşturmalar devam ediyor.
* Demokratik Ulus Gazetesi: Gazete hakkında açılan toplam 5 dava sonuçlandı. Ayrıca gazetenin Yazıişleri Müdürleri Arafat Dayan ile Nuray Candan ve çalışanları hakkında ise toplam 19 soruşturma açıldı.
* Aram Yayınevi: Yayınevinin çıkardığı 22 adet kitap ve 24 adet ders kitabı gerekçe göstererek, yayınevi sahibi hakkında "Örgüt propagandası yaptığı" iddiasıyla toplam 6 dava açıldı.
* Özgür Gün TV: Televizyonun 3 sunucusu hakkında dava açıldı, davalar beraatla sonuçladı. Televizyonun bir programına konuk olan Cizre Belediye Eş Başkanı Mehmet Tunç'un Cizre'ye yönelik devlet baskını anlattığı konuşma nedeniyle "Halkı kin ve nefrete sürüklemek" iddiası ile 13 bin TL para cezası verildi. Yine yayınladığı "Küçük Balıklar" filmi nedeniyle "Devlet Güçlerine hakaret ettiği" iddiası ile uyarı cezası verildi.
* Evrensel Gazetesi: Gazetenin yetkilileri hakkında yayınlanan haberler gerekçe gösterilerek yıl içinde toplam 18 dava açıldı, yargılanmalar sürüyor.
* Cumhuriyet Gazetesi: İstanbul polisi, dört sayfa halinde Charlie Hebdo'nun karikatürlerini yayınlayan Cumhuriyet Gazetesi'nin dağıtımını engelleme girişiminde bulundu. Gazete ve çalışanları bir çok sefer tehdit edildi. Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Ankara Temsilcisi Erdem Gül gerçekleri kamuoyuna yansıttıkları için tutuklandılar.
* Nokta Dergisi: NOKTA Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Cevheri Güven ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Murat Çapan, kapağında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın fotoğrafının bulunduğu ve "2 Kasım Pazartesi: Türkiye İç Savaşının Başlangıcı" ifadesinin yer aldığı Nokta Dergisi'nin son sayısı hakkında başlatılan re'sen soruşturma kapsamında tutuklandı.
* Hürriyet Gazetesi: Hürriyet Gazetesi Yazarı Ahmet Hakan fiziki saldırıya uğradı ve gazetenin bürosu basıldı.
* Koza İpek Gurubu: Türkiye de bu yıl basına yönelik yeni bir tehdit ve baskı yöntemi uygulamaya konuldu. Bu çerçevede Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın talebiyle Koza İpek Holding ve bünyesindeki şirketlere kayyum atandı. Bu şekilde Bugün ve Kanaltürk tv ve diğer basın kurumlarına el konuldu.
* Basına yansıyan verilere göre, en az 40 gazeteci tehdit edildi, 47 gazeteci fiziki saldırıya uğradı. Ayrıca haber takibi esnasında polis müdahalesi sonucu gazetecilerin onlarca araç ve gereci kırıldı.
(kaynak:diha)
