Enflasyonu düşürme perspektifi… ABD’de son oluşan ekonomik düzlemde para politikası sıkılaşmasının ekonomik faaliyet ve fiyatların genel durumu arasında nasıl bir denge oluşturacağı merak edilmektedir. Aslında genel olarak bu ikilem Fed’i faiz oranlarını şu anda öngörülenden daha agresif bir şekilde artırmak gibi bir rehberlikten kaçındırmış görünüyor. Fed, düşürebileceği enflasyon ile düşüremeyeceği enflasyon arasında bir ayrım yapmak durumunda ve tabii bu ayrıştırma konusunda politikayı sıkılaştırma veya sıkılaştırmama konusunda daha fazla ters yönlü baskı görecektir. Enflasyon yükselirken faiz oranlarını az veya geç artırmakla, ekonomi yavaşlarken de aşırı artırmakla eleştirilecek.
Ekonomik faaliyet ne kadar risk altında? Fed faiz oranlarını artırırken kontrol edebileceği faktörleri iyi analiz etmeli elbette. Faizleri artırması hiç şüphesiz kredi faaliyetini azaltacak, talepte soğuma yaratacak ve faize duyarlı sektörlerde azalan talep üzerinden fiyatların kısılmasına meydan verecek. Bu etki gerçekleştiği zaman, enflasyon nereye kadar düşecek? İşte temel nokta bu, çünkü enflasyonun kendi kendisini besleyen bir sistematiği olduğunu (yükselirken çok kolay yükselir, düşerken zor düşer) ele alacak olursak ikincil yapısallaşan bir enflasyon karşımıza çıkar mı? Ekonomi yavaşlama riski altındayken hala faiz artırma perspektifine sahip olmanın altında bu yatar. Faizleri, resesyona bulaşmadan artırabilmek gerekiyor.
En son ekonomik veriler, Nisan ayında arz zorluklarının daha da kötüleştiğini gösteriyor. İşgücü arzı zayıflarken, fiyat baskıları ise hala yüksek kalmaya devam ediyor. ISM anketlerinden elde edilen ana çıkarım, darboğazlardaki ilerlemenin, Ukrayna'daki savaş ve Çin'deki kilitlenmeler arasında tersine çevrilmediyse de durakladığıydı. Çin’deki büyüme korkuları, küresel stagflasyon etkisine maruz kalma riskini artırıyor. Görüldüğü gibi, aslında dengeyi sağlamak zordur. Talep ile arz arasındaki daha geniş dengesizlik, ekonomideki üretim hızını sınırlamaya ve enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturmaya devam ediyor.
Sonuç? TÜFE, geriden gelen maliyet yansımaları ekseninde artış baskısı altında kalmaya devam edecek görünüyor. Hafifleme belirtileri gösteren bir enflasyon bile bu ortamda yeterince yüksek kalarak, tasarrufları etkileyen faiz olgusundan kopuk bir görüntü çizecektir. Fed'in eylemleri, tedarik zinciri baskısıyla ilgili enflasyonu doğrudan rahatlatmak için fazla bir şey yapamaz, ancak daha sıkı bir politika ortamı tüketici talebini yavaşlatabilir ve arzın talebe yetişmesine yardımcı olabilir. Tedarik zincirleri daha sorunsuz hareket edene kadar fiyat artışında anlamlı bir gerileme görmemiz ise olası değil.
Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
