ABD’de, tüketici fiyat endeksinin geçen ay %0,3 artarak Ağustos'tan bu yana en düşük artış kaydetmesine karşın yine de piyasa beklentisi %0,2'lik artış tahminlerinin üzerinde olması piyasalarda sıkıntıya neden oldu. ABD’de TÜFE yıllık %8.3’e indi ve bu geçen Ağustos'tan bu yana yıllık TÜFE'deki ilk yavaşlama olsa da, %6'yı aşan yedinci art arda artış. Akaryakıt fiyatlarının rekor seviyelere inmesiyle Nisan ayında ABD'de tüketici fiyat artışı yavaşladı. Ama TÜFE'deki yavaşlama muhtemelen geçici, çünkü Enerji İdaresi'ne göre, aylık enflasyon oranındaki geri çekilmenin çoğunu oluşturan benzin fiyatları yeniden yükseliyor ve Nisan ayında 4 doların altına düştükten sonra içinde bulunduğumuz hafta başında galon başına yaklaşık 4.161 dolar oldu. Çin'in sıfır toleranslı COVID-19 politikasının küresel tedarik zincirleri üzerinde daha fazla baskı yarattığı ve mal fiyatlarını artırdığı görülüyor. Hava yolculuğu ve otel konaklama gibi hizmetler için fiyatların da, hem yaz boyunca güçlü talep hem de işçi sıkıntısı nedeniyle enflasyonu yüksek tuttuğu görülüyor. Sonuç ise Tüketici fiyatlarının Nisan ayında beklenenden fazla artması ve agresif para politikası sıkılaştırmasına ilişkin endişeleri artırmasıyla ABD’de Dow %1, S&P 500 %1,7, Nasdaq %3,2 düştü Fed oranları artırırken,Piyasa, büyümenin beklenenden daha fazla geri çekilip çekilmeyeceğine bir anlam vermeye çalışıyor. Bakalım bügün açıklanacak olan ABD üretici fiyat endeksi verileri enflasyonla ilgili endişeleri hafifletebilecek mi? Avrupa tarafına ECB’ye baktığımızda ise ; Fed'in faiz artışları konusunda beklendiği kadar sert adımlar atmasa da artık yavaş yavaş netleşmeye başlıyor. Başkan Lagarde, ECB'nin tahvil alım programının üçüncü çeyreğinde başlarında sona erdirmesinin büyük olasılık olduğunu ve varlık alımları bittikten birkaç hafta sonra faiz artırımının gelebileceğini söyledi. Haziran'da faiz artırımına gidilmesi ECB'nin faiz artırımından önce varlık alımını sonlandırma hedefiyle doğal olarak uyuşmuyor fakat 9 Haziran'daki toplantılarında faiz artırımına gitmeseler bile faiz artırım planına dair çok güçlü bir mesaj vermeleri bekleniyor. Bugünle birlikte 12 gündür eur/usd’nin 1,05’in altına sarkamaması da ECB üyelerinin sürekli faiz artışının kaçınılmaz olmasından en kısa olması gerektiğinden bahsetmesinden kaynaklanıyor.

MANŞETTE ÖNE ÇIKANLAR

Rusya, aralarında Rus doğal gaz üreticisi Gazprom'un kayyum atanan Almanya birimi ile Yamal boru hattının Polonya bölümünü yöneten şirketin de olduğu şirketlere yaptırım uygulama kararı aldı. Yayınlanan kararnameye göre, yatırım listesinde yer alan şirketlere ve kişilere belli ürün ve ham maddelerin ihracatı yasaklanıyor. Yaptırım istesinde Gazprom Germania ve EuRoPol'ün yanı sıra Gasprom Germania'nın İsviçre, Macaristan, İngiltere, Fransa, Bulgaristan, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, Romanya, Singapur ve ABD'deki 29 iştiraki yer alıyor.

Avrupa Birliği (AB) Türkiye’den ithal ettiği galvanizli çelik ürünlerine yüzde 8 ila yüzde 11 arasında antidamping vergisi getirdi. AB, Türkiye’den 2 milyar dolar değerinde yıllık 1,6 milyon ton galvanizli çelik ithal ediyor. Sektör temsilcileri, galvanizli sac ihracatına getirilen anti-damping vergilerinin Türk ürünlerinin rekabet gücünü zayıfl atacağını ve ihracatını ciddi ölçüde etkileyeceğini belirtiyor. Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Uğur Dalbeler, “Karardan ihracatımız ciddi biçimde etkilenecek. Ayrıca rekabet ettiğimiz ülkelere karşı da zorlanacağız. Vietnam, Güney Kore ve Hindistan gibi ülkelerle rekabet etme gücümüzü kaybedeceğiz” dedi. Anti-damping kararının ne zaman uygulanacağı henüz açıklanmadı.

St Louis Fed Başkanı James Bullard, Fed'in ısrarcı şekilde yüksek enflasyonu kontrol altına almak, aşağı getirmek için faiz artırımlarına devam etmesi gerektiğini, ancak şu an için 75 baz puanlık bir artırım beklemediğini söyledi.

Çin'in üçüncü büyük gayrimenkul geliştirme şirketi olan Sunac China Holdings, ABD doları cinsinden tahvilinin kupon ödemesini yerine getiremedi. Sunac China, 742 milyon dolar tutarındaki offshore tahvilinin kupon ödemesini dün gerçekleştiremedi. Şirket, Ekim 2023 vadeli tahvilin 29,5 milyon dolar tutarındaki kupon ödemesini yerine getiremediğini teyit etti ve geçtiğimiz ay yapamadığı toplam 75,3 milyon dolarlık 3 kupon ödemesini verilen 30 günlük süreçte ödemeyi beklemediğini de vurguladı

Yabancı yatırımcılar Nisan ayında yaptıkları 247 milyon dolarlık net satış ile birlikte YB’den itibaren toplam 1,238 milyon dolarlık net satış gerçekleştirildi. En çok alım yapılan hisseler: Türk Hava Yolları ,BIM, Hektaş, Vestel ve Tüpraş olurken , En çok satış yapılan hisseler ise; Sabancı Holding , Kardemir (D) , Ford Otosan , Aselsan ve Koza Altın oldu.

Maliyetlerle sıkışan piyasa vergilerde düşüş bekliyor. Salgın sürecinde başlayan, ardından kurda yaşanan ani yükselişle hızlanan işletme sermayelerindeki erozyon, firmaların üretim ve yatırımda hareket alanını gittikçe daraltıyor. Kanunen kabul edilmeyen giderler kapsamındaki finansman gider kısıtlaması ile binek araç gider kısıtlamasının, firmaları yorduğuna işaret eden iş dünyası temsilcileri, geçici verginin de artık kademeli olarak kaldırılmasını bekliyor. Piyasanın talepleri arasında, biriken KDV iadelerinde sürecin hızlandırılması ile kira stopaj oranının kalıcı olarak indirilmesi de öne çıkıyor.

Pandeminin yarattığı küresel olumsuzluğun etkisinin azaltılması amacıyla 2020 yılında Merkez Bankası tarafından uygulanan yatırım taahhütlü avans kredisi, toplam 100 milyar liralık limitle yeniden uygulanmaya başlıyor. Yatırım taahhütlü avans kredisi, ihracat veya ithal ikamesine yönelik üretim taahhüdünde bulunan firmalara kullandırılacak. Üst limitin 10 yıl olacağı kredilerde, faizin üst sınırı ise Merkez’in referans faizi olan yüzde 14 olacak. Bazı koşullara göre faiz oranı yüzde 9’a kadar inebilecek.

Kaynak A1 Capital
Hibya Haber Ajansı