CHP İstanbul Milletvekili Avukat Mahmut Tanal Dışişleri Bakanına Aarhus Ve Espoo Sözleşmelerinin İmzalanmama Sebebini Sordu!

İstanbul Milletvekili TANAL yaptığı açıklamada Çevresel Konularda Bilgiye Erişim, Çevresel Karar Verme Sürecine Halkın Katılımı ve Yargıya Başvuru Sözleşmesi Aarhus sözleşmesi ve ülke sınırlarının ötesine uzanacak boyutta bir çevre kirliliğine yol açan faaliyetlerin, proje aşamasında taraf ülkelerce değerlendirilmesini amaçlayan Espoo Sözleşmesi’nin uluslararası konjonktürde kabul gördüğünü biliyoruz.” Diyerek TBMM’ye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun cevaplaması istemiyle yazılı soru önergesi verdi.

TANAL; “Uluslararası arenada çevrenin korunması ve çalışmaların değerlendirilmesi konusunda önemli bir yaptırımı olan Aarhus ve Espoo sözleşmelerinin çevrenin öneminin anlaşılması -halkın çevre konusunda söz sahibi olmasının gerekliliği- nedeniyle Çevresel Konularda Bilgiye Erişim, Çevresel Karar Verme Sürecine Halkın Katılımı ve Yargıya Başvuru Sözleşmesi Aarhus sözleşmesi ve ülke sınırlarının ötesine uzanacak boyutta bir çevre kirliliğine yol açan faaliyetlerin, proje aşamasında taraf ülkelerce değerlendirilmesini amaçlayan Espoo Sözleşmesi oldukça öneme sahiptir.” dedi.

TANAL, uluslararası arenada kabul gören bu sözleşmelerin altına Türkiye’nin imza atmama nedenine cevap ararken Espoo ve Aarhus sözleşmelerinin imzalanmamasının bir diğer sebebinin de oluşabilecek olumsuz bir olayda Devlet’in vatandaşına tazminat vermekten mi kaçındığı konusuna da değinmeden geçmedi.

Çevre faktörü gibi Anayasal hükümlerle güvence altına bir konuda oldukça duyarlı olan Avukat Mahmut TANAL’ın Bakan’a yönelttiği yazılı soru önergesi TBMM Kanun ve Kararlar Başkanlığı’ndan TBMM İç Tüzüğü’nün 97. Maddesine göre Başkanlıkça kabul edilemeyeceği kararına bağlanarak geri gönderildi. TANAL’ın sorularının Toplum Sağlığı ve Halkın çevre konusunda karar alma sürecinde etkili olmasının önemi açısından önemliyken cevaplanamamış olması toplumu sağlık ve duyarlılık yönünden ilgilendiren bir konunun cevapsız kalmasına neden oldu.

 

 

TANAL’ın ÇAVUŞOĞLU’na yönelttiği soru önergesi şu şekilde:

 

 

1. 25 Haziran 1998 tarihinde Danimarka’nın Aarhus kentinde Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından imzaya açılan ve 30 Ekim 2001 tarihinde yürürlüğe giren Aarhus Sözleşmesinin 15 yıllık bir sürede imzalanmamasının gerekçeleri nelerdir?
2. Ülke sınırlarını aşan boyutta çevre kirliliğine neden olan çalışmaların proje aşamasında taraf ülkelerin ve kamunun katılımı ile değerlendirilmesini amaçlayan Espoo Sözleşmesi’nin 1997 yılından 2016 yılına kadar olan 19 yıllık süreçte imzalanmamasının gerekçeleri nelerdir?
3. Aarhus ve Espoo sözleşmelerinin imzalanmamasının gerekçesi, HES’ler, nükleer ve termik santraller gibi enerji yatırımlarında tüm toplumu ilgilendiren konularda halkın devre dışı bırakılmak istenmesi midir?
4. Aarhus ve Espoo Sözleşmelerinin imzalanmamış olmasının amaçlarından biri, meydana gelebilecek çevre katliamları pahasına enerji rantının kesilmek istenmemesi midir? Enerji rantının kesilmesinin istenmemesi ve bu uğurda sözleşmelerin imzalanmaması, insan haklarının göz ardı edilmesi ve ihlal edilmesi anlamına gelmemekte midir?
5. Espoo ve Aarhus sözleşmelerinin imzalanmamasının sebeplerinden biri, oluşabilecek olumsuz bir olayda Devlet’in vatandaşına tazminat vermekten kaçınıyor olması mıdır? Devletin vatandaşına tazminat vermekten kaçınması sebep değil ise oluşabilecek olumsuz bir durumda vatandaşımızın yaşadığı mağduriyetin giderilmesi hususu yasal bir düzenleme ile güvence altına alınmış mıdır? Alınmış ise bu yasal düzenlemeler nelerdir?
6. Mevcut Hükümet döneminde Aarhus ve Espoo sözleşmelerine taraf olarak imza atılmamış olması 3 Ekim 2005 tarihinde başlayan AB’ye katılım müzakereleri çerçevesinde “Çevre” başlığı altında yürütülen çalışmalardaki müzakere sürecinde nasıl değerlendirilmiştir? AB ülkeleri açısından bu durumun süreçteki etkisi nasıl olmuştur?