CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Cumhurbaşkanı kararıyla gübre yatırımı gerekçesiyle Tosyalı Holding’e verilen teşvikleri eleştirerek, Cengiz Holding’den gübre tedarik edildiğine yönelik iddiaları sordu.

Ağbaba, Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla Tosyalı Gübre Sanayi A.Ş tarafından Zonguldak'ta yapılacak gübre üretim tesisi yatırımı proje bazlı devlet desteği kapsamına alınmasını sert sözlerle eleştirdi. “Gübrede bu seferki rant büyük” diyen Ağbaba, Cengiz Holding’e bağlı Eti Gübre’den 250 ton gübre alındığı iddialarını da Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi’ye sordu.

“Devlet tesislerindeki üretimi durdurup yandaş şirketlere teşvik yağdırıyorlar”

Enflasyonun en büyük sıkıntısını tarımsal üretimde görüldüğünü belirten Ağbaba, “Manipülasyona dayalı TÜİK’in tarımsal girdi istatistiklerinde bile gübre ve toprak geliştiricilerde yıllık fiyat artışı yüzde 236 ve enerji fiyatlarındaki artış ise yüzde 184 olarak açıklanmıştır.” şeklinde konuştu.

Girdi fiyatlarındaki astronomik artış, hem üreticiye hem de tüketiciye enflasyon olarak yandığına değinen Ağbaba, “TÜİK’e göre tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) yıllık yüzde 157 artarken, tüketicinin de gıda enflasyonu TÜİK’e göre yüzde 94’e ulaşmıştır. Tarımsal üretimin vazgeçilmezi gübrede ise fiyatların son bir yılda Bakanlığın açıklamasına göre yüzde 342, TÜİK’e göre 236 arttığını görüyoruz. Böyle bir durumda devletin ne yapması gerekir? Gübre üretimine yoğunlaşması ve çiftçiye en ucuz şekilde gübre temini yapması gerekir. Peki bizde ne oluyor: Devlet kendi tesislerindeki üretimi durdurup yandaş şirketlere teşvikler yağdırıyor.” dedi.

“Yandaşa verilen teşvikin onda biri çiftçiye verilse ülke ihya olurdu”

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararıyla geçtiğimiz gün Tosyalı Holding’e gübre yatırımı dolayısıyla teşvik yağdırıldığını belirten Ağbaba, “Resmi Gazete’de yayınlanan karara göre, dört yılda tamamlanması öngörülen projenin toplam sabit yatırım tutarı 31.5 milyar TL. Teşviklerin içinde yok yok. KDV istisnasından gümrük vergisi muafiyetine, işgücü ödeme desteğinden vergi iadesi ve indirimine kadar envai çeşit destek sunulmuş. Teşvik verilmemiş adeta teşvik yağdırılmış. Tosyalı’nın özelliği ne, Erdoğan’a yakın olması! Şu desteğin onda birini çiftçiye sunsalar, örneğin mazotta, gübrede veya ilaçta KDV istisnasını, vergi iadesini üreticiye verselerdi bugün ülkede gıda krizi yaşanmayacaktı, ülke ihya olurdu.” ifadesini kullandı.

“Milletin vergisi bu gözü dönmüş rantçılara zehir zıkkım olsun”

Ağbaba, “Ekonomik buhran içerisinde üreticiye destek olmakla ve üreticilerin ekonomik menfaatlerini korumakla görevli Tarım Kredi Kooperatifleri ve buna bağlı Gübretaş’ta ise yeni bir skandalla karşı karşıyayız. Haberlerde Tarım Kredi Kooperatifleri’ne ait Gübretaş ‘ın kompoze gübre üretimi varken, Genel Müdür Hüseyin Aydın tarafından ‘pahalı üretildiği gerekçe gösterilerek’ Mehmet Cengiz’a ait ETİ Gübre’den 150 bin ton kompoze gübre ile 100 ton DAP gübresi alındığı belirtiliyor. Cengiz’in şirketlerine zaten her türlü teşviki veriyorlar, yetmiyor. Bir de “teşvik yetmez, devletin kendi üretimini durdurup gübreyi de senden alalım, sana daha çok para kazandıralım” diyorlar. Cengiz’in özelliği ne, o da Erdoğan’a çok yakın. Millete küfrettirdiği yetmedi, çiftçilere de bir güzel sövdürecek.” diye konuştu.

“Millet gereken yanıtı çok güzel verecektir” diyen Ağbaba, “Vatandaşın, çiftçinin üç kuruş parasını vergisini yandaş firmalara aktaracak. Bu milletin vergisi bu gözü dönmüş rantçılara zehir zıkkım olsun.” ifadesinde bulundu.

“Millet’e topyekun savaş açmış durumdalar”

Üretimin maliyetli olmasının sonucunu vatandaş da yaşadığını belirten Ağbaba, “84 milyonluk ülkede işçisiyle, emeklisiyle, çiftçisiyle ne Erdoğan’ı, ne yandaş firmalarını bir türlü doyuramadık. Cengiz’e milyarlar veriliyor, yetmiyor. Tosyalı’ya veriliyor, doymuyorlar. Bir kere de şu çiftçiye bir delikli kuruş yardım yapalım diyen yok. Marketlerde temel gıdaya güç yetmiyor. Fiyatları sorduğumuzda ise “ekonomik savaş” diyorlar. Türkiye’ye ekonomik savaş yok ama bunlar millete topyekun düşmanlık yapıyorlar. Tarım Kredi Kooperatifleri üzerinden vatandaşı ve üreticiyi soydukları yetmiyor, bir de yandaşı zengin etmek için uğraşıyorlar. İktidarımızda ilk işimiz üretime yönelmek ve bu rantçı parazitleri devletten temizlemek olacak.” dedi.

“Cengiz ve Tosyalı Holding’e verilen teşvik miktarı ne kadardır?”

CHP’li Ağbaba’nın Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi’ye verdiği yazılı soru önergesinde şunlar yer aldı:

“Basında yer alan haberlerde Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürü Hüseyin Aydın tarafından Gübretaş’ta “pahalı üretildiği gerekçe gösterilerek” Eti Gübre’den 150 bin ton kompoze gübre ile 100 ton DAP gübresi alındığı belirtilmektedir. Ayrıca Gübretaş’ın Yarımca üretim tesisinde kompoze gübre üretimini durduğu yönünde de basında haberler yer almaktadır.

Bu çerçeveden hareketle;

1-GÜBRETAŞ’ın kendi üretim tesisleri varken, üretimin durdurularak gübreyi Eti Gübre şirketinden tedarik ettiği iddiası doğru mudur? Doğruysa bu tedarikin gerekçesi nedir?

2-İran’daki RAZİ şirketine 2008 yılında yüzde 48 hisse ile ortak olan Gübretaş’ın İran’dan üre gübresi ithalatı yaptığı ve hatta ilk gemilerin yola çıktığı iddiası doğru mudur?

3-18 Ağustos 2022 tarihli Resmi Gazete’de Tosyalı Holding’in gübre yatırımına KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti ve personel desteği gibi birtakım teşvikler verilmiştir. Gübre yatırımı nedeniyle devlet teşviki alan firmalar hangileridir? Eti Gübre devlet teşvikinden yararlanmakta mıdır? Devlet teşviki verilen firmalar hangi kriterlere göre seçilmektedir?

4-Son beş yılda Tosyalı Holding ve Eti Gübre’den gübre alımı yapılmış mıdır? Satın alma işleminin maliyeti nedir?

5-Son beş yılda “üre”, “DAP” ve “kompoze” gübre üretim miktarı nedir? Aynı zaman diliminde gübre fiyatlarındaki artış ne kadardır?

Hibya Haber Ajansı