Çin Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Xi Jinping tarafından 2013 yılında kamuoyuna tanıtılan Kuşak ve Yol İnisiyatifi 2017’de düzenlenen ilk zirvesi ile dünya ekonomisinde itici bir güç olarak sahneye çıkmış durumda. Zirvenin 5’inci yıl dönümüne girilirken Çin’in Kuşak ve Yol güzergâhındaki ülkelerle gerçekleştirdiği ticaret hacminin 9,2 trilyon dolara ulaştığı kaydedildi. Aynı dönemde Çin tarafından ilgili ülkelere yapılan doğrudan yatırımların 136 milyar doları bulduğu ilgileri ülkelerin ise Çin’de 27 bin işletme daha kurarak Çin’e 60 milyar dolar tutarında fiilen yatırım yaptığı kayıtlara geçti.
Konuyla ilgili CRI Türk’e konuşan Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kerem Gökten, “2013 yılında ortaya çıkan Kuşak ve Yol önemli bir tartışma ilgi alanı olarak karşımıza çıkıyor. Projenin iki önemli ayağı söz konusu. 21’inci yüzyıl Deniz İpek Yolu ve ipek Yolu ekonomik kuşağı olarak biliniyor bunlar. İpek Yolu Ekonomik Kuşağı, 4 ila 5 koridordan oluşmakta. Modern zamanların en büyük yatırım hamlesi olarak dikkat çekiyor. Çin’in geleneksel statükocu kalkınma modelleri dışında alternatif yaratmaya çalıştığını söylememiz mümkün. Burada, fiziksel altyapı, karşılıklı saygı, karşılıklı gelişim ve kültürel bağların geliştirilmesi gibi bileşenleri karşımıza çıkarıyorlar.” dedi.
Gökten’in açıklamalarından satır başları şöyle:
ESNEK VE NET HEDEFLERİ OLAN BİR OLUŞUM
“Şu ana kadar bu proje kapsamında 150 milyar dolarlık bir yatırım söz konusu. Akdeniz ve Baltık limanlarında önemli yatırımların olduğunu biliyoruz. Burada Çin’in ekonomik gücünün bir kaldıraç olarak kullanılarak ortak bir paydada buluşulduğu görülüyor.“
“DÜNYA EKONOMİSİNİN BÜYÜMESİNİ AYAKTA TUTAN BİR GÜÇ: ÇİN”
“2008 küresel kriz ardından Çin’i dünya ekonomisini ayakta tutan güç olarak gördük. Kuşak ve Yol’da bu refahı ayakta tutmada büyük bir rol üstelendi. 2018 sonrasında ise iki gelişme ile Çin tartışmaların odağında kaldı. 2018-2020 Amerika Birleşik Devletleri(ABD) ile gelişen ticaret savaşları 2020’de pandemi krizi gibi olaylar etkili oldu. Çin burada ABD’nin iktisadi milliyetçi tutumlarına karşı göğüs gerdi ve sağlam bir şekilde bu krizlerden çıktı. Sağlık diplomasisi yürüterek olumsuzluklardan etkilenmedi.”
“UKRAYNA KRİZİ İLE BİR REFORM GEREKEBİLİR”
“Son aylarda gündemimizde olan Ukrayna-Rusya çatışması Kuşak ve Yol üzerinde soru işaretleri yarattı. Çin ile Avrupa arasındaki demir yolu ağının önemli bir kısmı Ukrayna sınırı ve topraklarından geçiyor. Önemli bir kesinti bugüne kadar raporlanmadı ancak aksamalar görülebilir. Savaşın en yakın coğrafya Orta ve Doğu Avrupa, bu ülkeler 16+1 ülkeler olarak biliniyor. Bu ülkeler tutumlarını Çin’e karşı nasıl şekillendirecek. Bu soru Çin ve Avrupa ilişkilerini yeniden şekillendirebilir. Birkaç hafta önce Çin hasar kontrolü çalışmalarına başladı. Bu hasar kontrolü çerçevesinde Çinli eski yetkililer ve eski diplomatlar Orta ve Doğu Avrupa’da Çin’in Ukrayna Krizi’ndeki pozisyonunu belirtme ve yanlış anlamaları giderme konusunda girişimlerde bulundu. Burada iktisadi ilişkileri ve 16+1 ülkeleri ile ilişkileri daha sağlam tutma kaygısı güdülüyor.”
Kaynak Çin Uluslararası Radyosu
Hibya Haber Ajansı
